შინაარსზე გადასვლა

გერმანიის თავისუფალი დემოკრატიული პარტია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ეს სტატია გერმანელ თავისუფალ დემოკრატებს ეხება. ქართველი თავისუფალი დემოკრატების შესახებ იხილეთ თავისუფალი დემოკრატები.
Freie Demokratische Partei
თავისუფალი დემოკრატიული პარტია
Freie Demokratische Partei თავისუფალი დემოკრატიული პარტია
ხელმძღვანელობა
ლიდერი ფილიპ რესლერი
ისტორია
დაფუძნდა 11 დეკემბერი, 1948
პოზიციები
იდეოლოგია ლიბერალიზმი
პოლიტიკური პოზიცია მემარჯვენე-ცენტრიზმი
საერთაშორისო კავშირები
ევროპული აკრედიტაცია ევროპის ლიბერალ-დემოკრატიული ალიანსი
საერთაშორისო აკრედიტაცია ლიბერალური ინტერნაციონალი
აფილაცია ლიბერალებისა და დემოკრატების ალიანსი ევროპისთვის
ევროპარლამენტის ჯგუფი ევროპული განახლება
წარმომადგენლობითობა
ბუნდესტაგი
92 / 736
რეგიონული პარლამენტები
72 / 1 894
ევროპის პარლამენტი
5 / 96
ფერები               
შტაბ-ბინა Hans-Dietrich-Genscher-Haus
Reinhardtstraße 14
10117 ბერლინი

თავისუფალი დემოკრატიული პარტია (გერმ. Freie Demokratische Partei, FDP) — ლიბერალური პოლიტიკური პარტია გერმანიაში. დაარსდა 1948 წელს გერმანიაში მეორე მსოფლიო ომამდე არსებული ყოფილი ლიბერალური პოლიტიკური პარტიების - გერმანიის დემოკრატიული პარტიისა და გერმანიის სახალხო პარტიის წევრების მიერ. არის სიდიდით მეოთხე პარტია გერმანიაში. არაერთხელ ყოფილა უმცროსი პარტნიორი გერმანიის კოალიციურ მთავრობაში. პარტიის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და პირველი თავმჯდომარე იყო გერმანიის პირველი ბუნდესპრეზიდენტი თეოდორ ჰოისი.

2021 წლის ფედერალური არჩევნების შემდეგ პარტია გახდა შოლცის კაბინეტის ნაწილი სოციალ-დემოკრატიულ პარტიასთან და მწვანეებთან კოალიციით.

პოლიტიკური პლატფორმა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თავისუფალ დემოკრატიულ პარტიას აღწერენ, როგორც ლიბერალურ,[1][2][3] კონსერვატიულ-ლიბერალურ,[4][5][6] კლასიკურ-ლიბერალურ[7][8][9] და ლიბერალურ-კონსერვატიულ პარტიას.[10][11] პარტიის პოლიტიკურ პოზიციას სხვადასხვაგვარად აღწერენ, როგორც ცენტრისტულს,[12][13] მემარჯვენე-ცენტრისტულს[18] და მემარჯვენეს.[19][20]

შედეგები არჩევნებში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფედერალური პარლამენტი (ბუნდესტაგი)

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არჩევნები მაჟორიტარული პროპორციული მანდატები +/– სტატუსი
ხმები % ხმები %
1949 2 829 920 11,9 (#3)
52 / 402
ახალი მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ–გპ)
1953 2 967 566 10,8 (#3) 2 629 163 9,5 (#3)
53 / 509
1 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ–გპ)
1957 2 276 234 7,5 (#4) 2 307 135 7,7 (#4)
43 / 519
10 ოპოზიცია
1961 3 866 269 12,1 (#3) 4 028 766 12,8 (#3)
67 / 521
24 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ)
1965 2 562 294 7,9 (#4) 3 096 739 9,5 (#4)
50 / 518
17 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ) (1965–66)
ოპოზიცია (1966–69)
1969 1 554 651 4,8 (#4) 1 903 422 5,8 (#4)
31 / 518
19 მთავრობა (სდპ–თდპ)
1972 1 790 513 4,8 (#4) 3 129 982 8,4 (#4)
42 / 518
11 მთავრობა (სდპ–თდპ)
1976 2 417 683 6,5 (#4) 2 995 085 7,9 (#4)
40 / 518
2 მთავრობა (სდპ–თდპ)
1980 2 720 480 7,2 (#4) 4 030 999 10,6 (#3)
54 / 519
14 მთავრობა (სდპ–თდპ) (1980–82)
მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ) (1982–83)
1983 1 087 918 2,8 (#5) 2 706 942 6,9 (#4)
35 / 520
19 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ)
1987 1 760 496 4,7 (#5) 3 440 911 9,1 (#4)
48 / 519
13 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ)
1990 3 595 135 7,8 (#3) 5 123 233 11,0 (#3)
79 / 662
31 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ)
1994 1 558 185 3,3 (#6) 3 258 407 6,9 (#5)
47 / 672
32 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ)
1998 1 486 433 3,0 (#6) 3 080 955 6,2 (#5)
43 / 669
4 ოპოზიცია
2002 2 752 796 5,8 (#4) 3 538 815 7,4 (#5)
47 / 603
4 ოპოზიცია
2005 2 208 531 4,7 (#6) 4 648 144 9,8 (#3)
61 / 614
14 ოპოზიცია
2009 4 076 496 9,4 (#4) 6 316 080 14,6 (#3)
93 / 622
32 მთავრობა (ქდკ/ქსკ–თდპ)
2013 1 028 645 2,4 (#6) 2 083 533 4,8 (#6)
90 / 631
93 გარესაპარლამენტო
2017 3 249 238 7,0 (#7) 4 997 178 10,7 (#4)
80 / 709
80 ოპოზიცია
2021 4 040 783 8,7 (#5) 5 316 698 11,5 (#4)
92 / 735
12 მთავრობა (სდპმწვანეები–თდპ)

ევროპის პარლამენტი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არჩევნები ხმები % მანდატები +/–
1979 1 662 621 5,9 (#4)
4 / 81
ახალი
1984 1 192 624 4,8 (#5)
0 / 81
4
1989 1 576 715 5,6 (#6)
4 / 81
4
1994 1 442 857 4,1 (#6)
0 / 99
4
1999 820 371 3,0 (#6)
0 / 99
0
2004 1 565 431 6,1 (#6)
7 / 99
7
2009 2 888 084 11,0 (#4)
12 / 99
5
2014 986 253 3,3 (#7)
3 / 96
9
2019 2 028 353 5,4 (#7)
5 / 96
2
  1. André Krouwel (2020). „Political Parties“, Comparative European Politics: Distinctive Democracies, Common Challenges. Oxford University Press, გვ. 50. ISBN 978-01-9881140-4. 
  2. Marks, Gary; Wilson, Carole (1999) „National Parties and the Contestation of Europe“, Legitimacy and the European Union. Taylor & Francis, გვ. 123. ISBN 978-0-415-18188-4. 
  3. Breukers, Sylvia (2007). Changing Institutional Landscapes for Implementing Wind Power: A Geographical Comparison of Institutional Capacity Building: the Netherlands, England and North Rhine-Westphalia. Amsterdam University Press, გვ. 188. ISBN 978-90-5629-454-0. 
  4. Slomp, Hans (2000). European Politics into the Twenty-first Century: Integration and Division. Greenwood Publishing Group, გვ. 55. ISBN 978-0-275-96800-7. 
  5. Slomp, Hans (2011). Europe, a Political Profile: An American Companion to European Politics. ABC-CLIO, გვ. 377. ISBN 978-0-313-39181-1. 
  6. George, Stephen (1996). Politics and Policy in the European Union, 3rd, University Press, გვ. 98. ISBN 978-0-19-878190-5. 
  7. Immerfall, Stefan; Sobisch, Andreas (1997) „Party System in Transition“, Germany: Phoenix in trouble?. Edmonton: University of Alberta, გვ. 114. ISBN 978-0-88864-305-6. 
  8. Gunlicks, Arthur B. (2003). The Länder and German federalism. Manchester: Manchester University Press, გვ. 268. ISBN 978-0-7190-6533-0. 
  9. (2013) The Science and Philosophy of Politics. Britannica Educational Publishing, გვ. 121. ISBN 978-1-61530-748-7. 
  10. Gordon Smith (1995). „The Moderate Right in the German Party System“, რედ. Peter H. Merkl: The Federal Republic of Germany at Forty-Five: Union without Unity. Peter Lang, გვ. 269. ISBN 978-1-349-13520-2. 
  11. Ricky Van Oers (2013). Deserving Citizenship: Citizenship Tests in Germany, the Netherlands and the United Kingdom. Martinus Nijhoff Publishers, გვ. 263. ISBN 978-9-00-425107-6. 
  12. (2002) Partisan Hearts and Minds: Political Parties and the Social Identities of Voters. Yale University Press, გვ. 188. ISBN 9780300132007. „In Germany, the centrist FDP has often held the balance of power in coalition governments, allying with either the SPD or the CDU/ CSU.“ 
  13. „AfD takes hard-right nationalism to heart of German democracy“. Financial Times. 24 September 2017. ციტირების თარიღი: 16 თებერვალი 2023. ციტატა: „Christian Lindner, head of the centrist FDP party, said that from his experience in his home state, North Rhine-Westphalia, whenever it came to tough work of drawing up laws, “the AfD MPs were always to be found in the cafeteria”.“
  14. Laura Block (2016). Policy Frames on Spousal Migration in Germany: Regulating Membership, Regulating the Family. Springer Nature, გვ. 205. ISBN 978-36-5813296-5. 
  15. (2014) რედ. Erol Külahci: Europeanisation and Party Politics: How the EU affects Domestic Actors, Patterns and Systems. ECPR Press, გვ. 35. ISBN 9781907301841. „German politics ultimately evolved from an impressively stable two-and-a-half party system – the CDU-CSU, the SPD and the centre-right Free Democratic Party – in the fifty years after the formation of the Federal Republic ...“ 
  16. German Greens, FDP cosy up as coalition dance begins. Reuters (7 September 2020). ციტატა: „Both the centre-left SPD and Chancellor Angela Merkel's conservative bloc, which slumped to a record low result, would need the centre-right FDP and leftist Greens as partners to get a parliamentary majority for a coalition government.“ ციტირების თარიღი: 27 იანვარი 2023
  17. Bundestag slams AfD, reaffirms Holocaust remembrance. Deutsche Welle (23 February 2018). ციტატა: „Members of the Social Democrats, the center-right Free Democratic Party and the Left Party echoed those sentiments.“ ციტირების თარიღი: 27 იავარი 2023
  18. [14][15][16][17]
  19. Achille Mbembe and the fantasy of separation. openDemocracy (29 May 2020). ციტირების თარიღი: 27 იანვარი 2023
  20. (2017) Multi-Level Electoral Politics: Beyond the Second-Order Election Model. Oxford University Press, გვ. 43. ISBN 9780192509178. „Germany In Germany, a coalition government composed of the CDU/CSU and the small right-wing FDP was in office at the national level from 2009 to 2013. At the subnational level, a coalition between the CSU and the FDP was in power ...“