წამი

წამი
წამები ციფერბლატზე
სტანდარტი:	SI სისტემის ძირითადი ერთეული.
სიდიდე:	დრო
სიმბოლო (ქართ):	წმ
სიმბოლო (საერთ):	s
ეკვივალენტები:
ჯერად ერთეულებში	1/60 წთ. 1/3600 სთ.
სურათები ვიკისაწყობში

წამი (აღნიშვნა: წმ, s) — დროის ძირითადი საზომი ერთეული, ერთეულთა საერთაშორისო სისტემაში.

ისტორია

1967 წელს ზომა-წონათა XIII გენერალურ კონფერენციაზე მიღებულია წამის შემდეგი განსაზღვრა: „წამი არის დრო, რომელიც ტოლია ცეზიუმის ¹³³${\ce {Cs}}$ ატომის ძირითადი მდგომარეობის ორ ზენაზ დონეს შორის გადასვლის შესაბამისი გამოსხივების 9192631770 პერიოდისა“. ასე განსაზღვრულ წამს უწოდებენ ატომურს. მისი აღწარმოება ხდება სიხშირისა და დროის ცეზიუმის ეტალონების მეშვეობით, რომლებიც საშუალებას გვაძლევენ განვსაზღვროთ ¹³³${\ce {Cs}}$ ცეზიუმის ატომების გამოსხივების სიხშირე ორ ფიქსირებულ ენერგეტიკულ დონეს შორის.

წამის წილობითი და ჯერადი ერთეულებია: წუთი (წთ, min), საათი (სთ, h) და ასე შემდეგ.

• 1 წთ = 60 წმ;
• 1 სთ = 3600 წმ;

ჯერადი და წილობითი ერთეულები

„წამის“ საზომი ერთეულისათვის, როგორც წესი, გამოიყენება მხოლოდ სტანდარტული სი თავსართები (გამონაკლისია დეცი- და სანტი-). დიდი დროის ინტერვალების გასაზომად გამოიყენება ერთეულები წუთი, საათი, დღე და ა. შ.

ჯერადი				წილადი
სიდიდე	სახელწ.	აღნიშვნა		სიდიდე	სახელწ.	აღნიშვნა
101 წმ	დეკაწამი	დკწმ	das	10−1 წმ	დეციწამი	დწმ	ds
102 წმ	ჰექტოწამი	ჰწმ	hs	10−2 წმ	სანტიწამი	სწმ	cs
103 წმ	კილოწამი	კწმ	ks	10−3 წმ	მილიწამი	მწმ	ms
106 წმ	მეგაწამი	მეგწმ	Ms	10−6 წმ	მიკროწამი	მკწმ	µs
109 წმ	გიგაწამი	გწმ	Gs	10−9 წმ	ნანოწამი	ნწმ	ns
1012 წმ	ტერაწამი	ტწმ	Ts	10−12 წმ	პიკოწამი	პწმ	ps
1015 წმ	პეტაწამი	პაწმ	Ps	10−15 წმ	ფემტოწამი	ფწმ	fs
1018 წმ	ექსაწამი	ეწმ	Es	10−18 წმ	ატოწამი	აწმ	as
1021 წმ	ზეტაწამი	ზაწმ	Zs	10−21 წმ	ზეპტოწამი	ზწმ	zs
1024 წმ	იოტაწამი	იაწმ	Ys	10−24 წმ	იოქტოწამი	იწმ	ys
1027 წმ	რონაწამი	რაწმ	Rs	10−27 წმ	რონტოწამი	რწმ	rs
1030 წმ	ქვეტაწამი	ქაწმ	Qs	10−30 წმ	ქვექტოწამი	ქწმ	qs
რეკომენდირებულია გამოსაყენებლად   გამოყენება არაა რეკომენდირებული   არ გამოიყენება ან გამოიყენება პრაქტიკაში ძალზედ იშვიათდ მუქი კურსივით მონიშნული ქართული შემოკლებები საჭიროებს წყაროებს

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 289.

რესურსები ინტერნეტში

• უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი : (3 ტომად) / შეადგინა ალექსანდრე ელერდაშვილმა. - I-ლი გამოც.. - თბ. : ფანტაზია, 2006. - 28სმ.(MFN: 136149)