შინაარსზე გადასვლა

ელექტრონვოლტი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ელექტრონვოლტი (აღნიშვნა: ევ, eV) — ენერგიის არასისტემური ერთეული. გამოყიენება ატომურ და ბირთვულ ფიზიკაში, ელემენტარულ ნაწილაკთა ფიზიკაში და მონათესავე დარგებში (ბიოფიზიკა, ფიზიკური ქიმია, ასტროფიზიკა და ა.შ.).

1 ელექტრონვოლტი უტოლდება ენერგიას, რომელიც 1 ვოლტის პოტენციალთა სხვაობის მქონე ორ წერტილს შორის ელემენტარული მუხტის გადასატანად არის საჭირო. q მუხტის გადატანისას შესრულებული მუშაობა qU-ს უტოლდება, ხოლო თუ ნაწილაკის ელემენტარული მუხტი, მაგალითად, ელექტრონის −1.602176565(35)×10−19 კულონის ტოლია, მაშინ: 1 ევ = −1.602176565(35)×10−19 ჯოული ანუ (−1.602176565(35)×10−12 ერგი).

ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკაში ელექტრონვოლტებში ჩვეულებრივ არა მარტო ენერგია, არამედ მასაც გამოისახება, ენერგიისა და მასის ექვივალენტურობიდან გამომდინარე (ან ), სადაც c სინათლის სიჩქარეა. ამის გამო უფრო კორექტული იქნება თუ ნაწილაკის მასას ასე გამოვსახავთ – , თუმცა გამყოფი , იქ, სადაც ორაზროვნება არ შეიძლება გაჩნდეს(იგულისხმება), ხშირად არ წერენ ხოლმე. მასის ერთეულებში 1 ევ = 1.782661845(39)×10−36 კგ, და პირიქით, 1 კგ = 5.60958885(12)×1035 ევ. 1 მაე(მასის ატომური ერთეული) = 931.494061(21) მევ (მეგაელექტრონვოლტი). ელექტრონვოლტებში ნაწილაკის ელემენტარული იმპულსიც შეიძლება გამოისახოს. ბირთვული პროცესებისთვის დამახასიათებელ ენერგიებთან შედარებით ელექტრონვოლტი ძალიან მცირე სიდიდეა, ამიტომ ფიზიკოსები ჯერად ერთეულებს იყენებენ:

ჯერადი და წილობითი ერთეულები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

SI სისტემაში მეტრის წილობითი და ჯერადი ერთეულებია:

ჯერადი წილადი
სიდიდე სახელწ. აღნიშვნა სიდიდე სახელწ. აღნიშვნა
101 ევ დეკაელექტრონვოლტი დკევ daeV 10−1 ევ დეციელექტრონვოლტი დევ deV
102 ევ ჰექტოელექტრონვოლტი ჰევ heV 10−2 ევ სანტიელექტრონვოლტი სევ ceV
103 ევ კილოელექტრონვოლტი კევ keV 10−3 ევ მილიელექტრონვოლტი მევ meV
106 ევ მეგაელექტრონვოლტი მეგევ MeV 10−6 ევ მიკროელექტრონვოლტი მკევ µeV
109 ევ გიგაელექტრონვოლტი გევ GeV 10−9 ევ ნანოელექტრონვოლტი ნევ neV
1012 ევ ტერაელექტრონვოლტი ტევ TeV 10−12 ევ პიკოელექტრონვოლტი პევ peV
1015 ევ პეტაელექტრონვოლტი პაევ PeV 10−15 ევ ფემტოელექტრონვოლტი ფევ feV
1018 ევ ექსაელექტრონვოლტი ევ EeV 10−18 ევ ატოელექტრონვოლტი აევ aeV
1021 ევ ზეტაელექტრონვოლტი ზაევ ZeV 10−21 ევ ზეპტოელექტრონვოლტი ევ zeV
1024 ევ იოტაელექტრონვოლტი იაევ YeV 10−24 ევ იოქტოელექტრონვოლტი ევ yeV
1027 ევ რონაელექტრონვოლტი რაევ ReV 10−27 ევ რონტოელექტრონვოლტი ევ reV
1030 ევ ქვეტაელექტრონვოლტი ქაევ QeV 10−30 ევ ქვექტოელექტრონვოლტი ევ qeV
  რეკომენდირებულია გამოსაყენებლად
  გამოყენება არაა რეკომენდირებული
  • მუქი კურსივით მონიშნული ქართული შემოკლებები საჭიროებს წყაროებს

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]