ასო (ნიშანი): განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
No edit summary |
არაა ანბანები საჭირო. ამდენი თან |
||
| ხაზი 5: | ხაზი 5: | ||
არის შემთხვევები, როდესაც ასო იხმარება მეზობელი ბგერის თვისების აღსანიშნმად(მაგალითად ь რუსულში არბილებს მომდევნო თანხმოვანს)<ref name="ქსე" />. |
არის შემთხვევები, როდესაც ასო იხმარება მეზობელი ბგერის თვისების აღსანიშნმად(მაგალითად ь რუსულში არბილებს მომდევნო თანხმოვანს). ზოგიერთ შემთხვევაში ასოებს დაკარგული აქვს პირვანდელი ფუნქცია და მხოლოდ ტრადიციით არის შენახული ორთოგრაფიაში. მაგალითად, ფრანგულში pomme(=/pom/) ბოლოკიდური e არ იკითხება, ინგლისურში duke(=/dju:k/) ბოლო e არ იკითხება და სხვა<ref name="ქსე" />. |
||
== ასოები სხვადასხვა დამწერლობებში== |
== ასოები სხვადასხვა დამწერლობებში== |
||
[[ბერძნული ანბანი]]: {{Lang-el2|[[Α]]}}, {{Lang-el2|[[Β]]}}, {{Lang-el2|[[Γ]]}}, {{Lang-el2|[[Δ]]}}, {{Lang-el2|[[Ε]]}}, {{Lang-el2|[[Ζ]]}}, {{Lang-el2|[[Η]]}}, {{Lang-el2|[[Θ]]}}, {{Lang-el2|[[Ι]]}}, {{Lang-el2|[[Κ]]}}, {{Lang-el2|[[Λ]]}}, {{Lang-el2|[[Μ]]}}, {{Lang-el2|[[Ν]]}}, {{Lang-el2|[[Ξ]]}}, {{Lang-el2|[[Ο]]}}, {{Lang-el2|[[Π]]}}, {{Lang-el2|[[Ρ]]}}, {{Lang-el2|[[Σ]]}}, {{Lang-el2|[[Τ]]}}, {{Lang-el2|[[Υ]]}}, {{Lang-el2|[[Φ]]}}, {{Lang-el2|[[Χ]]}}, {{Lang-el2|[[Ψ]]}}, {{Lang-el2|[[Ω]]}} |
[[ბერძნული ანბანი]]: {{Lang-el2|[[Α]]}}, {{Lang-el2|[[Β]]}}, {{Lang-el2|[[Γ]]}}, {{Lang-el2|[[Δ]]}}, {{Lang-el2|[[Ε]]}}, {{Lang-el2|[[Ζ]]}}, {{Lang-el2|[[Η]]}}, {{Lang-el2|[[Θ]]}}, {{Lang-el2|[[Ι]]}}, {{Lang-el2|[[Κ]]}}, {{Lang-el2|[[Λ]]}}, {{Lang-el2|[[Μ]]}}, {{Lang-el2|[[Ν]]}}, {{Lang-el2|[[Ξ]]}}, {{Lang-el2|[[Ο]]}}, {{Lang-el2|[[Π]]}}, {{Lang-el2|[[Ρ]]}}, {{Lang-el2|[[Σ]]}}, {{Lang-el2|[[Τ]]}}, {{Lang-el2|[[Υ]]}}, {{Lang-el2|[[Φ]]}}, {{Lang-el2|[[Χ]]}}, {{Lang-el2|[[Ψ]]}}, {{Lang-el2|[[Ω]]}} |
||
[[კირილიცა]]: [[А]], [[Б]], [[В]], [[Г]], [[Ґ]], [[Д]], [[Е]], [[Є]], [[Ж]], [[З]], [[И]], [[І]], [[Ї]], [[Й]], [[К]], [[Л]], [[М]], [[Н]], [[О]], [[П]], [[Р]], [[С]], [[Т]], [[У]], [[Ф]], [[Х]], [[Ц]], [[Ч]], [[Ш]], [[Щ]], [[Ю]], [[Я]], [[Ъ]], [[Ь]], [[Ђ]], [[Љ]], [[Њ]], [[Ћ]], [[Џ]] |
|||
[[ლათინური ანბანი]]: [[A]], [[B]], [[C]], [[D]], [[E]], [[F]], [[G]], [[H]], [[I]], [[J]], [[K]], [[L]], [[M]], [[N]], [[O]], [[P]], [[Q]], [[R]], [[S]], [[T]], [[U]], [[V]], [[W]], [[X]], [[Y]], [[Z]]. |
|||
[[ქართული ანბანი]]: [[ა]], [[ბ]], [[გ]], [[დ]], [[ე]], [[ვ]], [[ზ]], [[თ]], [[ი]], [[კ]], [[ლ]], [[მ]], [[ნ]], [[ო]], [[პ]], [[ჟ]], [[რ]], [[ს]], [[ტ]], [[უ]], [[ფ]], [[ქ]], [[ღ]], [[ყ]], [[შ]], [[ჩ]], [[ც]], [[ძ]], [[წ]], [[ჭ]], [[ხ]], [[ჯ]], [[ჰ]] |
[[ქართული ანბანი]]: [[ა]], [[ბ]], [[გ]], [[დ]], [[ე]], [[ვ]], [[ზ]], [[თ]], [[ი]], [[კ]], [[ლ]], [[მ]], [[ნ]], [[ო]], [[პ]], [[ჟ]], [[რ]], [[ს]], [[ტ]], [[უ]], [[ფ]], [[ქ]], [[ღ]], [[ყ]], [[შ]], [[ჩ]], [[ც]], [[ძ]], [[წ]], [[ჭ]], [[ხ]], [[ჯ]], [[ჰ]] |
||
18:36, 29 აგვისტო 2011-ის ვერსია
| ენათმეცნიერება |
| თეორიული ენათმეცნიერება |
|---|
| მორფოლოგია |
| სემასიოლოგია |
| ენათმეცნიერული ტიპოლოგია |
| გამოყენებითი და ექსერიმენტალური ენათმეცნიერება |
| ინტერნეტ ენათმეცნიერება |
| ფსიქოლინგვისტიკა |
| დაკავშირებული სტატიები |
| ენათმეცნიერების სია |
| ენათმეცნიერების ისტორია გადაუჭრელი პრობლემები ენათმეცნიერებაში |
ასო არის ანბანური დამწერლობის სისტემის შემადგენელი ნაწილი და წერილობითი ნიშანი, გრაფემა, რომელიც სხვა ნიშნებთან ერთად, ან ცალკე, იხმარება ფონემის, მისი ძირითადი ვარიანტის ან მათს თანამიმდევრობათა გადმოსაცემად[1]. ისეთ სრულყოფილ დამწერლობებში, როგორიცაა ქართული, თითოეული ასო გადმოსცემს მხოლოდ ერთ ფონემას. თუმცა, ზოგჯერ, ერთი ასო გადმოსცემს ორ (ან მეტ) ფონემას(მაგ., ლათინურში x=/ks/, ბერძნულში Ψ=/ps/) და პირიქით — ერთზე მეტი ასო აღნიშნავს ერთ ფონემას(მაგ., ინგლისური sh=/š/, გერმანული sch=/š/, ფრანგული eau=/o/, პოლონური sz=/š/, cr=/č'/ და სხვა).
ერთი და იგივე ასო, ზოგჯერ, იმისდა მიხედვით, თუ რა გარემოცვაში იხმარება, გამოყენებულია სხვადასხვა ფონემის აღსანიშნად. მაგალითად, ინგლისური o იხმარება /ow/, /a/, /ə/, /ɔ/-ს გადმოსაცემად, s გადმოსცემს s-სა და z-ს; რუსული o a-სა და o-ს და სხვა.
არის შემთხვევები, როდესაც ასო იხმარება მეზობელი ბგერის თვისების აღსანიშნმად(მაგალითად ь რუსულში არბილებს მომდევნო თანხმოვანს). ზოგიერთ შემთხვევაში ასოებს დაკარგული აქვს პირვანდელი ფუნქცია და მხოლოდ ტრადიციით არის შენახული ორთოგრაფიაში. მაგალითად, ფრანგულში pomme(=/pom/) ბოლოკიდური e არ იკითხება, ინგლისურში duke(=/dju:k/) ბოლო e არ იკითხება და სხვა[1].
ასოები სხვადასხვა დამწერლობებში
ბერძნული ანბანი: Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Λ, Μ, Ν, Ξ, Ο, Π, Ρ, Σ, Τ, Υ, Φ, Χ, Ψ, Ω
ქართული ანბანი: ა, ბ, გ, დ, ე, ვ, ზ, თ, ი, კ, ლ, მ, ნ, ო, პ, ჟ, რ, ს, ტ, უ, ფ, ქ, ღ, ყ, შ, ჩ, ც, ძ, წ, ჭ, ხ, ჯ, ჰ
იხილეთ აგრეთვე
სქოლიო
- ↑ 1.0 1.1 ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 637.