ბასილი დიდი
| ბასილი დიდი | |
|---|---|
.png) | |
| დაიბადა |
329[1] [2] [3] [4] [5] კაისერი[3] [6] |
| გარდაიცვალა |
379[7] [3] კაისერი |
| ხსენების დღე | 2 იანვარი[8] |
| მოღვაწეობა | თეოლოგი[7] , კათოლიკე მღვდელი[9] , ფილოსოფოსი[7] , მწერალი[10] [7] , Catholic deacon[9] , მთავარეპისკოპოსი და Catholic bishop[9] [10] |
| ენა | ძველი ბერძნული ენა[11] და ლათინური ენა[10] |
ბასილი დიდი, ბასილი კესარიელი (დ. დაახლოებით 330, კესარია, კაპადოკია ― გ. 1 იანვარი, 379, იქვე) — ქრისტიანული ეკლესიის მოღვაწე, ეკლესიის წმინდა მამათაგანი, თეოლოგი, მქადაგებელი, მწერალი. გრიგოლ ღვთისმეტყველის მეგობარი.
სწავლობდა კესარიაში, შემდეგ კონსტანტინოპოლისა და ათენის ფილოსოფიურ სკოლებში. ათენიდან დაბრუნების შემდეგ ერთხანს იყო რიტორიკის მასწავლებლად. დაახლოებით 30 წლისამ მიიღო ქრისტიანობა და იმოგზაურა ცნობილი განდეგილების მოსანახულებლად სირიაში, პალესტინასა და ეგვიპტეში. პონტოში დაბრუნებულმა დააარსა მონასტერი. 370 წელს გახდა კესარეის ეპისკოპოსი, ამასთანავე კაპადოკიის მიტროპოლიტი და პონტოს ეგზარქოსი. ცდილობდა მოეხდინა აღმოსავლეთის ეკლესიის ძალთა კონსოლიდაცია არიანელობის წინააღმდეგ. ქადაგებდა ასკეტიზმს, მხარს უჭერდა მონაზვნობას. ცდილობდა შეერიგებინა აღმოსავლეთის ეპისკოპოსები დასავლეთ ეკლესიასთან. ბასილი დიდი ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ მოღვაწედ ითვლება ძველ ქართულ მწერლობაში. მისი ნაწარმოებებიდან აღსანიშნავია „ევქუსთა დღეთაჲ“, რომელშიც განმარტებულია ბიბლიური კოსმოგონია. აღწერილია სამყაროს შექმნის ექვსი დღე; განხილულია ანტიკური მეცნიერთა შეხედულებები „საგანთა პირველსაწყისის შესახებ“. ბასილი დიდის უმთავრესი თხზულებანი ქართულად უთარგმნიათ ექვთიმე და გიორგი მთაწმიდლებს, ეფრემ მცირეს და სხვებს. არსებობს მოსაზრება, რომ ეროვნებით იგი კაპადოკელი ქართველი უნდა ყოფილიყო (მისი ძმაა გრიგოლ ნოსელი). ბასილი დიდის ცხოვრება აღწერეს გრიგოლ ნაზიანელმა და ამფილოქე იკონიელმა.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- მიმინოშვილი რ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 221.
- ↑ autori vari Enciclopedia Treccani — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1929.
- ↑ Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes — 1999.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Любкер Ф. Basilius // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 205.
- ↑ Trove — 2009.
- ↑ Василий Великий // Варлен — Венглейн (БСЭ1) — 1928. — Т. 9. — С. 50–51.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118637797 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 BeWeB
- ↑ Calendarium Romanum: Ex decreto Sacrosancti Œcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum. Editio typica — Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1969. — გვ. 23.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture — SISMEL – Edizioni del Galluzzo.
- ↑ CONOR.SI