დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი

დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი
42°21′33″ ჩ. გ. 83°03′52″ დ. გ.
დაარსდა	1885 წელს
ქვეყანა	ამერიკის შეერთებული შტატები
მდებარეობა	დეტროიტი
ექსპონატი	65,000
კლასიფიკაცია	სამხატვრო მუზეუმი
ვიზიტორები	677,500 (2015)
ოფიციალური საიტი	http://www.dia.org/

დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი — მუზეუმი მდებარეობს მიჩიგანის მიდტაუნ დეტროიტში, აქვს შეერთებული შტატების ერთ-ერთი უდიდესი და ყველაზე მნიშვნელოვანი ხელოვნების კოლექცია. 100 -ზე მეტი გალერეით მუზეუმი ფარავს 658,000 კვადრატულ მეტრს. 2007 წელს მუზეუმს ჩაუტარდა რემონტი და 58,000 კვადრატული ფუტი (5,400 м²) გაფართოვდა. დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტის კოლექცია განიხილება შეერთებული შტატების ტოპ ექვს მუზეუმს შორის, რომელიც მოიცავს როგორც მსოფლიოს ძველ ეგვიპტურ და ევროპულ ნამუშევრებს, ასევე თანამედროვე ხელოვნების მხატვრულ ნამუშევრებს. მუზეუმში დაცული მხატვრული კოლექციების საერთო ღირებულება 2014 წლის შეფასებით 8.1 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს. მდებარეობს დეტროიტის კულტურის ცენტრის ისტორიულ უბანში, დაახლოებით ორი მილის მანძილზე (3 კმ) ჩრდილოეთით ქალაქის ცენტრიდან, არის დეტროიტის საჯარო ბიბლიოთეკის მოპირდაპირედ და ვეინის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მახლობლად.

მუზეუმის შენობას არქიტექტორები დიდ პატივს სცემს. თავდაპირველი შენობა, რომელიც დაპროექტებულია პოლ ფილიპ კრეტის მიერ, გარშემორტყმულია ჩრდილოეთ და სამხრეთ ფრთებით თეთრი მარმარილოთი. კამპუსი არის ქალაქის კულტურული ცენტრის ისტორიული უბნის ნაწილი, რომელიც ჩამოწერილია ისტორიული ადგილების ეროვნულ რეესტრში. მუზეუმის პირველი ნახატი 1883 წელს შემოწირეს, და კოლექცია დაახლოებით მოიცავს 65,000-ზე მეტ ნამუშევარს. 2015 წლისთვის ყოველწლიურად დაახლოებით 677,500 ვიზიტორით, არის მსოფლიოში ყველაზე მონახულებული ხელოვნების მუზეუმებს შორის დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი მასპინძლობს მსხვილ სამხატვრო გამოფენებს; მისი შენობა შეიცავს 1,150 ადგილიან თეატრს, რომელიც დაპროექტებულია არქიტექტორ C. Howard Crane-ის მიერ, მუზეუმში ასევე არსებობს 380 ადგილიანი დარბაზი, რომელიც ლექციებისთვის არის განკუთვნილი, ასევე ხელოვნების საცნობარო ბიბლიოთეკა და კონსერვაციის მომსახურების ლაბორატორია.

კოლექციები

ორიგინალური Howdy Doody, ვოლკან იუქსელის მიერ

მუზეუმი შეიცავს 100 გალერეას, რომელშიც დაცულია სამხატვრო კოლექციები მთელი მსოფლიოს ხელოვნებიდან. დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტის ამერიკული ხელოვნების კოლექცია ერთ- ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი კოლექციაა, მუზეუმის ჩინოვნიკებმა ამერიკული ნახატების კოლექცია მესამე ადგილზე დაასახლეს, შეერთებული შტატების მუზეუმებს შორის. ამერიკელი მხატვრების ნამუშევრების შეგროვება დაიწყო 1883 წელს მუზეუმის დაარსებისთანავე. დღეს კოლექციაში ინახება ფერწერის, ქანდაკების, ავეჯის და დეკორატიული ხელოვნების შედევრები მე-18 საუკუნიდან, მე-19 საუკუნიდან და მე -20 საუკუნიდან, აქ ასევე დაცულია თანამედროვე ხელოვნების ნამუშევრებიც. ამერიკულ კოლექციაშია ისეთი ამერიკელი მხატვრების ნამუშევრები, როგორიცაა: ჯონ ჯეიმზ აუდუბონი, ჯორჯ ბელოუზი, ჯორჯ კალებ ბინგჰემი, ალექსანდრე კალდერი, მერი კასატი, დეილ ჩიჰული, ფრედერიკ ედვინ ჩარჩი, თომას კოული, ჯონ სინგლტონ კოპლი, რობერტ კოლესკოტი, ლეონ დაბო, თომას ვილმერ დივინგი, ტომას ეაკინსი, ჩაილდ ჰასამი, რობერტ ჰენრი, უინსლოუ ჰომერი, ჯორჯ ინესი, მარტინ ლუისი, ჯორჯია ო'კიფი, ჩარლზ უილსონ პიილი, რემბრანდტ პიილი, ტომ ფარდელი, დუნკან ფაიფი, ჰირამ პაუერსი, შერონ ქუ, ფრედერიკ რემინგტონი, პოლ რევერი, ავგუსტუსი სენტ-გოდენსი, ჯონ მომღერალი სარჯენტი, ჯონ ფრანჩ სლოუნი, ტონი სმიტი, მერილინ დინტენფაასი, გილბერტ სტიუარტი, ივ ტანგუი, ჰენრი ოსავა ტანერი, ლუი კომფორტ ტიფანი, ენდი უორჰოლი, უილიამ ტი უილიამსი, ენ ვილსონი, ენდრიუ უაიეტი და ჯეიმზ მაკნილ უისტლერი.

უილიამ-ადოლფ ბუგერო, თხილის შემგროვებლები, 1882 წ

მე-20 საუკუნის დასაწყისი მუზეუმისთვის ნაყოფიერი აღმოჩნდა, კოლექციების შეგროვების თვალსაზრისით. ამ პერიოდში მუზეუმმა შეიძინა ისეთი ნამუშევრები, როგორიცაა დრაკონის ფილების რელიეფი ბაბილონის იშთარის კარიბჭედან, მჯდომარე მწერლის ქანდაკება, პიტერ ბრიუგელ უფროსის საქორწინო ცეკვა, იენ ვან ეიკის წმინდა ჯერომი თავის სწავლაში, და ჯოვანი ბელინის მადონა და ბავშვი. იქამდე მუზეუმმა შეიძინა კლოდ მონეს, ოდილონ რედონის, ეჟენ ბუდენისა და ედგარ დეგას ფრანგული ნახატები, ასევე ძველ ოსტატების, მათ შორის ჟერარდ ტერ ბორხს, პიტერ პაოლ რუბენსის, ალბრეხტ დიურერის და რემბრანდტ ვან რაინის ნახატები. მუზეუმში დაცულია ვინსენტ ვან გოგის ნამუშევრები, მათ შორის ავტოპორტრეტი. ანრი მატისის ფანჯარა და გოგის ავტოპორტრეტი მუზეუმმა შეიძინა 1922 წელს, ეს ამ მხატვრების მიერ შექმნილი პირველი ნამუშევრები იყო ამერიკულ კოლექციაში. მოგვიანებით მუზეუმმა შეიძინა ჰანს ჰოლბაინ უმცროსის ქალის პორტრეტი, ჯეიმზ ებოტ მაკნეილ ვისტლერის ნოქტურნი შავსა და ოქროში: დაცემული რაკეტა და პოლ სეზანის, ეჟენ დელაკრუას, ოგიუსტ როდენის, ჟან-ბატისტ კარპოსა და ფრანსუა რუდის ნამუშევრები.

ზემოთ ჩამოთვლილი ამერიკული და ევროპული ნამუშევრების გარდა, დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტის კოლექციები ზოგადად ენციკლოპედიური და ვრცელია. აქ ბევრი მასალაა დაცული, მათ შორისაა ძველ ბერძნული, რომაული, ეტრუსკული, მესოპოტამიური და ეგვიპტური მასალები, ასევე ისლამური, აფრიკული, აზიური და სხვა.

მუზეუმი გეგმავს თოჯინებთან დაკავშირებულ ღონისძიებებს და თავისი თოჯინების კოლექციიდან ამოღებული ექსპონატების როტაციას.

ლიტერატურა

• Abt, Jeffrey (2001). A Museum on the Verge: A Socioeconomic History of the Detroit Institute of Arts, 1882–2000. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 978-0814328415. 
• Beal, Graham William John, Debra N. Mancoff, and the Detroit Institute of Arts Staff (2007). Treasures of the DIA: Detroit Institute of Arts. Detroit Institute of Arts. ISBN 978-0895581600. 
• Hill, Eric J. (2002). AIA Detroit: The American Institute of Architects Guide to Detroit Architecture. Wayne State University Press. ISBN 978-0814331200. 
• Meyer, Katherine Mattingly and Martin C.P. McElroy with Introduction by W. Hawkins Ferry, Hon A.I.A. (1980). Detroit Architecture A.I.A. Guide Revised Edition. Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-1651-1. 
• Peck, William H. (1978). The Detroit Institute of Arts: A Brief History. Wayne State University Press. ISBN 978-0895581358. 
• WJRO (2015). World Jewish Restitution Organization Report Concerning Current Approaches of United States Museums To Holocaust-Era Claims, June 25, 2015. WJRO. 

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი − DIA ვებ გვერდი
• დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი Google- ის კულტურულ ინსტიტუტში
• დეტროიტის ხელოვნების ინსტიტუტი ARTSTOR– ში დაარქივებული 2021-06-24 საიტზე Wayback Machine.