შტატი
შტატი (სიტყვიდან გერმ. Staat „სახელმწიფო, მმართველობა“) — ზოგიერთ ფედერაციულ წარმონაქმნებში (სახელმწიფო) ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულის სახელწოდება, რომლებსაც გააჩნიათ გარკვეული სუვერენიტეტის დონე.[1] შტატის სამართლებრივი და იურიდიული სტატუსი, ასევე მისი ხელისუფლების მოცულობის და კომპეტენციის დონე განისაზღვრება ფედერაციის კონსტიტუციით[2]. ამას გარდა, ზოგიერთ სახელმწიფოში შტატებს გააჩნიათ საკუთარი კონსტიტუცია.
შტატის სათავეში, როგორც წესი, დგას გუბერნატორი, რომელსაც ირჩევს მოსახლეობა ან დანიშნული როგორც ფედერაციული სახელმწიფოს შემადგენელი ნაწილის მეთაური ან როგორც უნიტარული სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ერთეულის მეთაური.
თითოეულ შტატს ჰყავს საკუთარი წარმომადგენლები ქვეყნის პარლამენტის ზედა პალატაში, რომელთა რაოდენობა განისაზღვრება კანონმდებლობით, რომელიც ზოგიერთ შემთხვევაში დამოკიდებულია შტატის მოსახლეობის რაოდენობაზე (მაგალითად, ინდოეთი), ხოლო ზოგჯერ თითოეულ შტატს პარლამენტში ჰყავს წარმომადგენელთა ერთი და იგივე რაოდენობა (მაგალითად, აშშ, ბრაზილია).
სახელმწიფოთა სია, რომლებიც შედგებიან შტატებისაგან
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]| ქვეყანა | შტატების რაოდენობა | ყველაზე დიდი შტატი ფართობის მიხედვით | ყველაზე პატარა შტატი ფართობის მიხედვით | ყველაზე დიდი შტატი მოსახლეობის მიხედვით | ყველაზე პატარა შტატი მოსახლეობის მიხედვით |
|---|---|---|---|---|---|
 ავსტრალია |
6 |  დასავლეთი ავსტრალია (2 645 615) |
 ტასმანია (90 758) |
 ახალი სამხრეთი უელსი (7 099 700) |
ტასმანია (502 600)
|
 ბრაზილია |
26 |  ამაზონასი (1 570 745) |
 სერჟიპი (21 910) |
 სან-პაულუ (40 442 795) |
 რორაიმა (451 227)
|
 ვენესუელა |
23 |  ბოლივარი (240 528) |
 ნუევა-ესპარტა (1 150) |
 სულია (3 620 200) |
ამასონასი (142 200) |
 ინდოეთი |
28 | რაჯასტანი (342 236) | გოა (3702) |  უტარ-პრადეში (190 891 000) |
 სიკიმი (540 493)
|
 მალაიზია |
13 |  სარავაკი (124 450) |
 პერლისი (821) |
 სელანგორი (5 411 324) |
პერლისი (227 025)
|
 მექსიკა |
31 |  ჩიუაუა (244 938) |
 ტლასკალა (4016) |
.png){kind=small} მეხიკო (15 175 862) |
 ქვემო კალიფორნია (სამხრეთი) (424 041)
|
 მიკრონეზია |
4 | .svg){kind=small} პონპეი (346) |
 კოსრაე (110) |
 ჩუუკი (53 595) |
კოსრაე (7 686)
|
 ნიგერია |
36 | ნიგერი (76 363) | ლაგოსი (3 475) | კანო (13 383 682) | ებონიი (1 739 136) |
 აშშ |
50 |  ალასკა (1 717 854) |
 როდ-აილენდი (4 005) |
 კალიფორნია (37 253 956) |
 უაიომინგი (532 668)
|
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Constitution of the United States of America: Tenth Amendment, Reserved Powers დაარქივებული 2007-03-09 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ The Australian National Dictionary: Fourth Edition, pg 1395. (2004) Canberra. ISBN 978-0-19-551771-2.