ქაიხოსრო II

ქაიხოსრო II
სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მმართ. დასაწყისი:	1545
მმართ. დასასრული:	1573
წინამორბედი:	ყვარყვარე III
მემკვიდრე:	ყვარყვარე IV
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	1522
გარდ. თარიღი:	1573
დინასტია:	ჯაყელები
მამა:	ყვარყვარე III

ქაიხოსრო II ჯაყელი (დ. 1522 — გ. 1573), სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი, ყვარყვარე III-ის ძე. ათაბაგად დასვეს თურქებმა სოხოისტის ბრძოლაში გამარჯვების შემდეგ, როდესაც ისინი სამცხე-საათაბაგოს დიდ ნაწილს დაეუფლნენ. ქართლისა და იმერეთის მეფეები ათაბაგის ხელისუფლებას არ ცნობდნენ. ქაიხოსრო II ცდილობდა სპარსეთ-ოსმალეთთან ურთიერთობა გამოეყენებინა ჩამოჭრილი ტერიტორიები (ჯავახეთი, ჭანეთი, აჭარა) დასაბრუნებლად. ამ დროს ჯავახეთი ქართლის სამეფოს ჰქონდა მიერთებული. ქაიხოსრო II-მ ირანის შაჰს სთხოვა დახმარებოდა ჯავახეთის შემოერთებაში. 1547, სპარსეთ-ოსმალეთის ომის განახლებისთანავე, შაჰ-თამაზი ჯავახეთში შეიჭრა და დაარბია. 1549 კი თურქებმა 25 ციხე დაიპყრეს. ქართლის მეფე ლუარსაბ I ებრძოდა მათ და სულ უფრო მეტ ტერიტორიებს ათავისუფლებდა. 1551 ქაიხოსრო II-მ კვლავ სთხოვა დახმარება შაჰ-თამაზს. შაჰმა ქვეყანა აიკლო და ეკლესია-მონასტრები გაძარცვა. 1555 ამასიის ზავით ოსმალებმა და სპარსელებმა სამცხე-საათაბაგო შუაზე გაიყვეს. ქაიხოსრო II ირანისათვის მიკუთვნებულ ნაწილში დარჩა. შემდეგ, როცა ოსმალებმა დაპყრობილი ტერიტორიების ათვისება დაიწყეს, ქაიხოსრო II შაჰ-თამაზს ეწვია ყაზვინში და დახმარების მოლოდინში იქვე გარდაიცვალა.

ლიტერატურა

• ლომსაძე შ., ქსე, ტ. 10, გვ. 443-444, თბ., 1986

წინამორბედი: ყვარყვარე III

სამცხის ათაბაგი 1545 - 1573

შემდეგი: ყვარყვარე IV