შინაარსზე გადასვლა

ისლანდიის მყინვარები

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
კუნძული ისლანდია. მყინვარები
მყინვარი ჰოფსიეკუდლი
მყინვარი ეიაფიადლაიეკუდლი
მყინვარი ვატნაიეკუდლი
მყინვარი ლაუნგიეკუდლი

ისლანდიის მყინვარები მოიცავენ დაახლოებით 11 400 კმ²-ს (ქვეყნის საერთო ფართობის 11,1 %) და არსებით გავლენას ახდენენ კუნძულის ლანდშაფტურ მდგომარეობაზე.

ისლანდიაში მყინვარებს ეწოდებათ „იეკუდლი“ (ისლ. jökull).

მრავალი მყინვარი ვულკანზეა განლაგებული. ასე, ვულკანები გრიმსვეტნი და ბარდარბუნგა ვრცელდებიან დიდი მყინვარის — ვატნაიეკუდლის ქვეშ. გრიმსვეტნის კალდერის ფართობია 100 კმ², ხოლო ბარდარბუნგისა — 60 კმ².

გეოთერმული აქტივობის გამო მყინვარების ქვეშ მდნარი წყლები გროვდება, რომლებიც მყინვარული ტბების უეცარ წყალმოვარდნას იწვევს, რომლებსაც იეკულჰლეიპი (ისლ. jökullhlaup) ეწოდებათ.

იეკულჰლეიპების ალბათობა არსებითად იზრდება, როდესაც იწყება ვულკანური აქტივობა მყინვარის ქვეშ. ყინულქვეშა წყლების აფეთქებამ (სწრაფი ორთქლწარმოქმნა), თავის მხრივ, შეიძლება უბიძგოს ხელი ვულკანურ აქტივობას.

ისლანდიის 13 უმსხვილესი მყინვარის ადგილმდებარეობა
მყინვარი ან მყინვარული გუმბათი ფართობი
კმ²
მოცულობა
კმ³
სიმაღლე
კოორდინატები
1 ვატნაიეკუდლი 8,300 3,100[1] 2,109.6 64°24′ ჩ. გ. 16°48′ დ. გ. / 64.400° ჩ. გ. 16.800° დ. გ. / 64.400; -16.800 (Vatnajökull)
2 ლაუნგიეკუდლი 953 195[1] 1,360 64°45′ ჩ. გ. 19°59′ დ. გ. / 64.750° ჩ. გ. 19.983° დ. გ. / 64.750; -19.983 (Langjökull)
3 ჰოფსიეკუდლი 925 208[2] 1,765 64°49′ ჩ. გ. 18°49′ დ. გ. / 64.817° ჩ. გ. 18.817° დ. გ. / 64.817; -18.817 (Hofsjökull)
4 მირდალსიეკუდლი 596 140[3] 1,493 63°40′ ჩ. გ. 19°06′ დ. გ. / 63.667° ჩ. გ. 19.100° დ. გ. / 63.667; -19.100 (Mýrdalsjökull)
5 დრაუნგაიეკუდლი 160   925 66°09′ ჩ. გ. 22°15′ დ. გ. / 66.150° ჩ. გ. 22.250° დ. გ. / 66.150; -22.250 (Drangajökull)
6 ეიაფიადლაიეკუდლი 78   1,666 63°38′ ჩ. გ. 19°36′ დ. გ. / 63.633° ჩ. გ. 19.600° დ. გ. / 63.633; -19.600 (Eyjafjallajökull)
7 ტუნგნაფედლსიეკუდლი 48   1,535 64°45′ ჩ. გ. 17°55′ დ. გ. / 64.750° ჩ. გ. 17.917° დ. გ. / 64.750; -17.917 (Tungnafellsjökull)
8 თოურისიეკუდლი 32   1,350 64°32′31″ ჩ. გ. 20°42′56″ დ. გ. / 64.54194° ჩ. გ. 20.71556° დ. გ. / 64.54194; -20.71556 (Þórisjökull)
9 ეირიკსიეკუდლი 22   1,672 64°46′24″ ჩ. გ. 20°24′34″ დ. გ. / 64.77333° ჩ. გ. 20.40944° დ. გ. / 64.77333; -20.40944 (Eiríksjökull)
10 თრაუნდარიეკუდლი 22   1,236 64°42′08″ ჩ. გ. 14°54′09″ დ. გ. / 64.70222° ჩ. გ. 14.90250° დ. გ. / 64.70222; -14.90250 (Þrándarjökull)
11 ტინდფიადლაიეკუდლი 19   1,462 63°48′ ჩ. გ. 19°35′ დ. გ. / 63.800° ჩ. გ. 19.583° დ. გ. / 63.800; -19.583 (Tindfjallajökull)
12 ტორვაიეკუდლი 15   1,190 63°53′39″ ჩ. გ. 19°07′37″ დ. გ. / 63.89417° ჩ. გ. 19.12694° დ. გ. / 63.89417; -19.12694 (Torfajökull)
13 სნაიფედლსიეკუდლი 11   1,446 64°48′32″ ჩ. გ. 23°46′16″ დ. გ. / 64.80889° ჩ. გ. 23.77111° დ. გ. / 64.80889; -23.77111 (Snæfellsjökull)
1-13 უდიდესი მყინვარები 11,181   2,109.6  

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. 1.0 1.1 ??. Raunvis.hi.is. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-11-08. ციტირების თარიღი: 2013-10-01.
  2. Temporal Variability of Ice Flow on Hofsjokull, Iceland, Observed by ERS SAR Interferometry. Earth.esa.int. ციტირების თარიღი: 2013-10-01.
  3. SP-572 - 2004 Envisat & ERS Symposium (PDF). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-05-23. ციტირების თარიღი: 2010-04-03.