ჯანდაცვა უზბეკეთში

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
უზბეკეთის საფოსტო მარკა-სამედიცინო პერსონალი

ჯანდაცვა უზბეკეთში —1913  წელს თანამედროვე უზბეკეთის ტერიტორიაზე  იყო 63 საავადმყოფო 1ათ. საწოლით,  139 ექიმი.  

1982 წელს შობადობა 10 ათას მცხოვრებზე  შეადგენდა 34, 5, სიკვდილიანობა — 7,2.  ამავე წელს ქვეყანაში მუშაობდა 52,3 ათ. ექიმი (307 ექიმი 10 ათ. მცხ.).  6159 ფარმაცევტი,  147,7 ათ. საშ. სამედიცინო პერსონალი. სამედიცინო კადრებს ამზადებდა უზბეკეთის 4 სამედიცინო ინსტიტუტი, 1 ფარმაცევტული ინსტიტუტი და 21 სამედიცინო სასწავლებელი.  აგრეთვე ექიმთა დახელოვნების ინსტიტუტი. [1] [2]

სამარყანდის N1 პოლიკლინიკა

პოსტსაბჭოთა პერიოდში უზბეკეთში ჯანმრთელობის დაცვის მდგომარეობა გაუარესდა. 1992-დან 2003 წლამდე ჯანდაცვის ხარჯები და საავადმყოფოების საწოლთა მოსახლეობასთან თანაფარდობა  თითქმის 50 პროცენტით შემცირდა. 2004 წელს უზბეკეთს 10 000 ადამიანზე ჰქონდა 53 საავადმყოფოს საწოლი. ძირითადი სამედიცინო ინსტრუმენტები, როგორიცაა ერთჯერადი ნემსები, საანესთეზიო საშუალებები  და ანტიბიოტიკები, დეფიციტურია. მიუხედავად იმისა, რომ ყველა მოქალაქეს ნომინალურად უფასო ჯანდაცვა ეკუთვნის, პოსტსაბჭოთა პერიოდში მექრთამეობა გახდა ჩვეულებრივი გზა სამთავრობო სისტემის ნელი და შეზღუდული მომსახურების თავიდან ასაცილებლად. 2000-იანი წლების დასაწყისში ეს პოლიტიკა მიზნად ისახავდა პირველადი ჯანდაცვის დაწესებულებების გაუმჯობესებას და სტაციონარული დაწესებულებების ღირებულების შემცირებას. 2006 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტში ჯანდაცვის ხარჯებისთვის 11.1 პროცენტი იყო გამოყოფილი, ხოლო 2005 წელს — 10.9 პროცენტი.

მოსახლეობის ჯანმრთელობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ყველაზე გავრცელებულ დაავადებებს შორისაა დაბინძურებულ სასმელ წყალთან დაკავშირებული დაავადებები: მუცლის ტიფი, ჰეპატიტი, დიზენტერია, ქოლერა და სხვადასხვა სახის სიმსივნე. სიკვდილიანობის ძირითად გამომწვევ მიზეზებს შორისაა გულ-სისხლძარღვთა, სასუნთქი და საჭმლის მომნელებელი სისტემის დარღვევები, ასევე ინფექციური და პარაზიტული დაავადებები.  ჟურნალ Lancet- ში გამოქვეყნებულმა 2019 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ 100 000 ადამიანზე წელიწადში 892 სიკვდილიანობის შემთხვევა საკვებისგანაა გამოწვეული,  რაც ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია მსოფლიოში.

ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსის (აივ/შიდსი) შემთხვევები მკვეთრად გაიზარდა 2002 წლიდან, რაც ნაწილობრივ მთავრობის ახალი საანგარიშო პოლიტიკის, ნაწილობრივ კი ნარკოტიკების მოხმარების გამო მოხდა. 2005 წელს 5,600 შიდსის შემთხვევა იყო ცნობილი, ხოლო 2004 წელს 2000 ახალი შემთხვევა დაფიქსირდა. შემთხვევათა სულ მცირე ორი მესამედი უკავშირდებოდა ნარკოტიკების  მოხმარებას. აივ ინფექციის შემთხვევების გეოგრაფიული ცენტრებია ტაშკენტის და სურხანდარიას მხარე, ავღანეთის საზღვარზე. უზბეკეთის გავლით ნარკოტიკების უკანონო ბრუნვის  გაფართოებამ გამოიწვია ნარკომანიის ზრდა ქალაქებში. აქ არის აივ მკურნალობისა და კონსულტაციის ცენტრები. 10 000 მოსახლეზე  27,4 ექიმია, ან 1000 მოსახლეზე 2,74 .[3]

დედათა და ბავშვთა ჯანმრთელობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დედათა სიკვდილიანობის მაჩვენებელი 2010 წელს უზბეკეთში 100 000 დაბადებულზე 30 ადამიანია. ეს არის 2008 წელთან  შედარებით — 44.6  და 1990 წელთან შედარებით — 61.1.

5 წლამდე ასაკის ბავშვთა სიკვდილიანობის რაოდენობა 1000 დაბადებულზე შეადგენს 38-ს, ხოლო ახალშობილთა სიკვდილიანობა 5 წლამდე ასაკის ბავშვთა სიკვდილიანობის პროცენტული მაჩვენებელია — 48. უზბეკეთში, ორსული ქალების სიკვდილიანობის რისკი 1400-დან 1-ია.[4][5]

COVID-19– ის გავრცელება უზბეკეთში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დადასტურდა, რომ კორონავირუსის პირველი შემთხვევა გამოვლინდა უზბეკეთის მოქალაქეში, რომელიც საფრანგეთიდან დაბრუნდა 2020 წლის 15 მარტს . უზბეკეთის ჯანდაცვის სამინისტროს აქვს იმ პირთა სია, რომლებიც კონტაქტში იმყოფებოდნენ დაზარალებულებთან, მათი იზოლირების გეგმით. ტაშკენტი განიხილავს კორონავირუსის საწინააღმდეგო რუსული ვაქცინების შეძენის შესაძლებლობას და აკვირდება ეპიდემიოლოგიურ სიტუაციას საზღვარგარეთ.

2021 წლის 31 მაისის მონაცემებით  დაფიქსირებულია 100,495 დადასტურებული შემთხვევა, 96, 223 გამოჯანმრთელებული და 690 გარდაცვლილი ადამიანი.[6]

სამედიცინო დაწესებულებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უზბეკეთში 16 ფსიქიატრიული საავადმყოფოა. ქვეყანაში 2,834 პირველადი და სოფლის სამედიცინო დაწესებულებაა.  მათგან აღსანიშნავია:[7]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ Uzbekistan country profile. Library of CongressFederal Research Division (February 2007). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  2. ↑ "Countries Compared by Health > Physicians > Per 1,000 people. International Statistics at NationMaster.com". www.nationmaster.com. Retrieved 2018-07-25.
  3. ↑ "Countries Compared by Health > Physicians > Per 1,000 people. International Statistics at NationMaster.com". www.nationmaster.com. Retrieved 2018-07-25.
  4. ↑ "The State Of The World's Midwifery". United Nations Population Fund. 2011.
  5. ↑ "UNFPA - United Nations Population Fund". www.unfpa.org. Retrieved 2018-07-25.
  6. ↑ "Turkish doctors help Uzbekistan's fight against COVID-19" დაარქივებული 2021-11-04 საიტზე Wayback Machine. . Daily Sabah. September 10, 2020. Retrieved January 2, 2020.
  7. ↑ 7.0 7.1 World Health Organization (2007). "WHO-Aims Report, Mental Health System in Uzbekistan" (PDF).
  8. ↑ "Himchan hospital opens Uzbekistan branch". Korea Biomedical Review. November 25, 2019. Retrieved January 2, 2021.
  9. ↑ "Turkish doctors help Uzbekistan's fight against COVID-19" დაარქივებული 2021-11-04 საიტზე Wayback Machine. . Daily Sabah. September 10, 2020. Retrieved January 2, 2020.
  10. ↑ "AMEDDCS participates at Uzbekistan preventive medicine exchange". Joint Base San Antonio. January 29, 2019. Retrieved January 2, 2020.
  11. ↑ 11.0 11.1 "Best hospitals in Uzbekistan". GHealth 121. Retrieved January 2, 2021.
  12. ↑ British Embassy, Tashkent. "List of Medical Facilities/Practitioners in Uzbekistan". Retrieved January 2, 2021.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ჯანდაცვა_უზბეკეთში&oldid=4494877“-დან