ვენერა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
მ შესწორდა ტიპოგრაფიული შეცდომა. |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{მმ*|ვენერა (მრავალმნიშვნელოვანი)}} |
{{მმ*|ვენერა (მრავალმნიშვნელოვანი)}} |
||
{{ინფოდაფა პლანეტა |
{{ინფოდაფა პლანეტა |
||
|მცირე ინფოდაფა |
|მცირე ინფოდაფა = |
||
|ტიპი |
|ტიპი = პლანეტა |
||
|ფონი |
|ფონი = #ddac00 |
||
|სახელი |
|სახელი = ვენერა |
||
|სიმბოლო |
|სიმბოლო = Venus symbol.svg |
||
|სურათი |
|სურათი = |
||
|სიგანე |
|სიგანე = 270 |
||
|წარწერა |
|წარწერა = |
||
|სურათი2 |
|სურათი2 = Venus-real color.jpg |
||
|სიგანე2 |
|სიგანე2 = |
||
|წარწერა2 |
|წარწერა2 = |
||
|სხვა სახელები |
|სხვა სახელები = |
||
|ასტეროიდის აღნიშვნა |
|ასტეროიდის აღნიშვნა = |
||
|ასტეროიდის კატეგორია |
|ასტეროიდის კატეგორია = |
||
|აღმოჩენა = |
|აღმოჩენა = |
||
|აღმოჩენა-ref = |
|აღმოჩენა-ref = |
||
ხაზი 25: | ხაზი 25: | ||
|ორბიტა-ref = |
|ორბიტა-ref = |
||
|ეპოქა = J2000.0 |
|ეპოქა = J2000.0 |
||
|აფელიუმი |
|აფელიუმი = 108 942 109 კმ<br />0,72823128 [[ასტრონომიული ერთეული|ა. ე.]] |
||
|პერიჰელიუმი |
|პერიჰელიუმი = 107 476 259 კმ<br />0,71843270 ა. ე. |
||
|პერიასტრი |
|პერიასტრი = |
||
|აპოასტრი |
|აპოასტრი = |
||
|აფსიდა |
|აფსიდა = |
||
|პერიაფსიდა |
|პერიაფსიდა = |
||
|აპოაფსიდა |
|აპოაფსიდა = |
||
|დიდი ნახევარღერძი |
|დიდი ნახევარღერძი = 108 208 930 კმ<br />0,723332 ა. ე. |
||
|ორბიტის რადიუსი |
|ორბიტის რადიუსი = |
||
|ექსცენტრისიტეტი |
|ექსცენტრისიტეტი = 0,0068 |
||
|სიდერული პერიოდი |
|სიდერული პერიოდი = 224,70069 დღე |
||
|სინოდური პერიოდი |
|სინოდური პერიოდი = 583,92 დღე |
||
|ორბიტალური სიჩქარე |
|ორბიტალური სიჩქარე = 35,02 კმ/წმ |
||
|საშუალო ანომალია |
|საშუალო ანომალია = |
||
|დახრილობა |
|დახრილობა = 3,86° (მზის ეკვატორის მიმართ) |
||
|კუთხური გადაადგილება |
|კუთხური გადაადგილება = |
||
|ამომავალი კვანძის გრძედი |
|ამომავალი კვანძის გრძედი = 76,67069° |
||
|პერიასტრის გრძედი |
|პერიასტრის გრძედი = |
||
|პერიასტრის დრო |
|პერიასტრის დრო = |
||
|პერიცენტრის არგუმენტი |
|პერიცენტრის არგუმენტი = 54,85229° |
||
|განახევრებული ამპლიტუდა |
|განახევრებული ამპლიტუდა = |
||
|ვისი თანამგზავრია |
|ვისი თანამგზავრია = |
||
|თანამგზავრების რაოდენობა |
|თანამგზავრების რაოდენობა = |
||
|ფიზიკური მახასიათებლები = yes |
|ფიზიკური მახასიათებლები = yes |
||
|ფიზიკური მახასიათებლები-ref = |
|ფიზიკური მახასიათებლები-ref = |
||
|ზომები = |
|ზომები = |
||
|შეკუმშვა |
|შეკუმშვა = 0 |
||
|ეკვატორული რადიუსი |
|ეკვატორული რადიუსი = |
||
|პოლარული რადიუსი |
|პოლარული რადიუსი = |
||
|საშუალო რადიუსი |
|საშუალო რადიუსი = 6051,8 ± 1,0 კმ |
||
|გარშემოწერილობის სიგრძე |
|გარშემოწერილობის სიგრძე = |
||
|ზედაპირის ფართობი |
|ზედაპირის ფართობი = 4,60{{e|8}} კმ²<br />0,902 დედამიწისეული |
||
|მოცულობა |
|მოცულობა = 9,38{{e|11}} კმ³<br />0,857 დედამიწისეული |
||
|მასა |
|მასა = 4,8685{{e|24}} კგ<br />0,815 დედამიწისეული |
||
|სიმკვრივე |
|სიმკვრივე = 5,24 გრ/სმ³ |
||
|თავისუფალი ვარდნის აჩქარება |
|თავისუფალი ვარდნის აჩქარება = 8,87 ,მ/წმ²<br />0,904 [[თავისუფალი ვარდნის აჩქარება|g]] |
||
|პირველი კოსმოსური სიჩქარე |
|პირველი კოსმოსური სიჩქარე = |
||
|მეორე კოსმოსური |
|მეორე კოსმოსური = 10,46 კმ/წმ |
||
|ბრუნვის სიჩქარე |
|ბრუნვის სიჩქარე = 6,52 კმ/სთ |
||
|ბრუნვის პერიოდი |
|ბრუნვის პერიოდი = 243,023 დღე<ref>{{cite news|url=http://www.lenta.ru/articles/2012/02/17/astro/|title=აუჩქარებელი ვენერა|date=17.02.2012|publisher=Lenta.ru}}</ref> |
||
|ღერძის დახრილობა |
|ღერძის დახრილობა = 177,36° |
||
|პირდაპირი ასვლა |
|პირდაპირი ასვლა = 18 სთ 11 წთ 2 წმ<br />272,76° |
||
|გადახრა |
|გადახრა = 67,16° |
||
|პოლარული ციური განედი |
|პოლარული ციური განედი = |
||
|პოლარული ციური გრძედი |
|პოლარული ციური გრძედი = |
||
|ალბედო |
|ალბედო = 0,65 |
||
|სპექტრალური ტიპი |
|სპექტრალური ტიპი = |
||
|ხილული ვარსკვლავური სიდიდე |
|ხილული ვარსკვლავური სიდიდე = −4,7 |
||
|აბსოლუტური ვარსკვლავური სიდიდე |
|აბსოლუტური ვარსკვლავური სიდიდე = |
||
|კუთხური ზომა |
|კუთხური ზომა = 9,7″ — 66,0″ |
||
|ტემპერატურა = yes |
|ტემპერატურა = yes |
||
|ზედაპირის ტემპერატურა |
|ზედაპირის ტემპერატურა = 737 К<ref name="nssdc">{{cite web |
||
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/venusfact.html |
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/venusfact.html |
||
| title = Venus Fact Sheet |
| title = Venus Fact Sheet |
||
ხაზი 102: | ხაზი 102: | ||
| archivedate = 2011-08-21 |
| archivedate = 2011-08-21 |
||
}}</ref><br />(464 °C) |
}}</ref><br />(464 °C) |
||
|ტემპერატურის სახელი 1 |
|ტემპერატურის სახელი 1 = |
||
|ტემპ1მინ |
|ტემპ1მინ = |
||
|ტემპ1საშ |
|ტემპ1საშ = |
||
|ტემპ1მაქს |
|ტემპ1მაქს = |
||
|ტემპერატურის სახელი 2 = |
|ტემპერატურის სახელი 2 = |
||
|ტემპ2მინ = |
|ტემპ2მინ = |
||
ხაზი 111: | ხაზი 111: | ||
|ტემპ2მაქს = |
|ტემპ2მაქს = |
||
|ატმოსფერო = yes |
|ატმოსფერო = yes |
||
|ატმოსფერო-ref |
|ატმოსფერო-ref = |
||
|ზედაპირული წნევა |
|ზედაპირული წნევა = 9,3 მპ |
||
|სიმაღლის სკალა |
|სიმაღლის სკალა = |
||
|ატმოსფეროს შემადგენლობა |
|ატმოსფეროს შემადგენლობა = ~96,5 % [[ნახშირორჟანგი]]<br />~3,5 % [[აზოტი]]<br />0,015 % [[გოგირდმჟავა]]<br />0,007 % [[არგონი]]<br />0,002 % [[წყალი|წყლის ორთქლი]]<br />0,0017 % [[ნახშორბადის მონოქსიდი]]<br />0,0012 % [[ჰელიუმი]]<br />0,0007 % [[ნეონი]]<br /> |
||
}} |
}} |
||
'''ვენერა''' (ძვ. ქართული სახელწოდება '''ასპიროზი'''<ref>ვეფხისტყაოსანის ვარსკვლავთმეტყველება / ვ. ნოზაძე. — სანტიაგო დე ჩილე |
'''ვენერა''' (ძვ. ქართული სახელწოდება '''ასპიროზი'''<ref>ვეფხისტყაოსანის ვარსკვლავთმეტყველება / ვ. ნოზაძე. — სანტიაგო დე ჩილე: [[ავთანდილ მერაბაშვილი]], [[1957]]. — 262 გვ.</ref>, '''მთიები''', '''ხარიპარია''', '''ცისკრის ვარსკვლავი''') — მეორე [[პლანეტა]]ა [[მზე|მზიდან]] და მას ხშირად [[დედამიწა|დედამიწის]] დობილს უწოდებენ, ვინაიდან ორივე [[ციური სხეული]] ერთმანეთს საკმაოდ ემსგავსება სიდიდითა და შემადგენლობით. პლანეტას რომაელი სიყვარულის ქალღმერთის [[ვენერა (მითოლოგია)|ვენერას]] სახელი ჰქვია. |
||
ვენერას ზედსართავი სახელი "ვენერიულია", თუმცა მისი ამგვარი ფორმით გამოყენებისგან თავს იკავებენ, ამ სიტყვის თანამედროვე ტერმინოლოგიაში სქესობრივი გზით გადამდებ დაავადებებთან ასოციაციის გამო. ამის ნაცვლად ზოგიერთი ასტრონომი იყენებს ზედსართავს "სითერიული", რომელიც მომდინარეობს "სითერეა"-დან, ძველ [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნულ მითოლოგიაში]] [[აფროდიტე]]ს ალტერნატიული სახელი. |
ვენერას ზედსართავი სახელი "ვენერიულია", თუმცა მისი ამგვარი ფორმით გამოყენებისგან თავს იკავებენ, ამ სიტყვის თანამედროვე ტერმინოლოგიაში სქესობრივი გზით გადამდებ დაავადებებთან ასოციაციის გამო. ამის ნაცვლად ზოგიერთი ასტრონომი იყენებს ზედსართავს "სითერიული", რომელიც მომდინარეობს "სითერეა"-დან, ძველ [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნულ მითოლოგიაში]] [[აფროდიტე]]ს ალტერნატიული სახელი. |
||
ხაზი 122: | ხაზი 122: | ||
ჩინურ, კორეულ, იაპონურ და ვიეტნამურ კულტურებში პლანეტას მოიხსენიებენ ლითონის ვარსკვლავად (金星), ხუთ ელემენტზე დაყრდნობით. |
ჩინურ, კორეულ, იაპონურ და ვიეტნამურ კულტურებში პლანეტას მოიხსენიებენ ლითონის ვარსკვლავად (金星), ხუთ ელემენტზე დაყრდნობით. |
||
ვენერა [[დედამიწა]]ს ყველა სხვა [[პლანეტა]]ზე მეტად უახლოვდება ხოლმე. ეძახიან ”მწუხრის ვარსკვლავსაც”” და ”ცისკრის ვარსკვლავსაც””, რადგან მისი დანახვა ხან დაისის შემდეგ შეიძლება, ხან განთიადის წინ. იგი იმდენად ნათელი და კაშკაშაა, ხშირად ამოუცნობი მფრინავი ობიექტი ([[ამო]], ”მფრინავი თეფში”) ჰგონიათ. ვენერას თეთრი [[ღრუბელი|ღრუბლების]] სქელი ფენა ფარავს. ზედაპირზე ტემპერატურა |
ვენერა [[დედამიწა]]ს ყველა სხვა [[პლანეტა]]ზე მეტად უახლოვდება ხოლმე. ეძახიან ”მწუხრის ვარსკვლავსაც”” და ”ცისკრის ვარსკვლავსაც””, რადგან მისი დანახვა ხან დაისის შემდეგ შეიძლება, ხან განთიადის წინ. იგი იმდენად ნათელი და კაშკაშაა, ხშირად ამოუცნობი მფრინავი ობიექტი ([[ამო]], ”მფრინავი თეფში”) ჰგონიათ. ვენერას თეთრი [[ღრუბელი|ღრუბლების]] სქელი ფენა ფარავს. ზედაპირზე ტემპერატურა 470 ºC-ს აღწევს. მასზე ნაკლებადაა კოსმოსური სხეულის ნაკვალევი - [[კრატერი|კრატერები]], რადგან კოსმოსური სხეულები უმეტესწილად ვენერას [[ატმოსფერო]]ში შეჭრისთანახე იწვის მისი დიდი სიმკვრივის გამო. ზედაპირი დაფარულია ”ბებერი” [[ვულკანი|ვულკანებითა]] და [[ლავა|ლავით]]. |
||
ვენერას წელიწადი დედამიწის 7 |
ვენერას წელიწადი დედამიწის 7,5 [[თვე|თვის]] ტოლია. იგი თავისი ღერძის გარშემო პლანეტების უმეტესობასთან შედარებით პირუკუ ტრიალებს. მეცნიერები ამ მოვლენის მიზეზს დამაჯერებლად ვერ ხსნიან. ვენერას ღერძული ბრუნვა რეკორდულად ნელია - მისი პერიოდი დედამიწის 243 დღე-ღამეს უდრის. მზის ირგვლივ ორბიტაზე 35 020 მ/წმ სიჩქარით მოძრაობს. მისი დიამეტრი 12 104 კმ-ია. მზის ირგვლივ ერთ ბრუნს ასრულებს |
||
7 თვესა და 12 დღეში. აფელიუმში მზიდან 108 942 109 კმ |
7 თვესა და 12 დღეში. აფელიუმში მზიდან 108 942 109 კმ-ით (0.728 231 28 ა.ე.) არის დაშორებული, პერიფელიუმში 107 476 259 კმ-ია (0.718 432 70), საშუალო მანძილი არის 108 208 930 კმ (0.723 332). ვენრას ორბიტა თითქმის წრეა, ექსცენტრისიტეტი 0.0068 უდრის. |
||
მეცნიერები ვენერას დღესაც დიდი გულისყურით სწავლობენ. მის ზედაპირს სხვადასხვა დროს რამდენიმე კოსმოსური ავტომატური სადგური მიუახლოვდა. მათ დედამიწაზე პლანეტის შესახებ ინფორმაციები გადმოსცეს. პლანეტის სიმხურვალის გამო ეს სადგური მალე დაიწვა. ვენერას ატმოსფეროს ტემპერატურა 462 °C ( |
მეცნიერები ვენერას დღესაც დიდი გულისყურით სწავლობენ. მის ზედაპირს სხვადასხვა დროს რამდენიმე კოსმოსური ავტომატური სადგური მიუახლოვდა. მათ დედამიწაზე პლანეტის შესახებ ინფორმაციები გადმოსცეს. პლანეტის სიმხურვალის გამო ეს სადგური მალე დაიწვა. ვენერას ატმოსფეროს ტემპერატურა 462 °C (735 °K). წნევა 93 ატმოსფერო (9,3 მპა). ატმოსფერო ძირითადად გოგირდმჟავის ორთქლისაგან შედგება. მის ზედაპირზე განუწყვეტლივ ქრის ქარი, რომლის სიჩქარე მერყეობს 270-დან 350 კილომეტრამდე საათში. |
||
== სქოლიო == |
== სქოლიო == |
15:29, 18 აგვისტო 2017-ის ვერსია
ვენერა | ||||
---|---|---|---|---|
ორბიტალური მახასიათებლები | ||||
ეპოქა: J2000.0 | ||||
აფელიუმი |
108 942 109 კმ 0,72823128 ა. ე. | |||
პერიჰელიუმი |
107 476 259 კმ 0,71843270 ა. ე. | |||
დიდი ნახევარღერძი (a) |
108 208 930 კმ 0,723332 ა. ე. | |||
ორბიტის ექსცენტრისიტეტი (e) | 0,0068 | |||
გარშემოვლის სიდერული პერიოდი | 224,70069 დღე | |||
გარშემოვლის სინოდური პერიოდი | 583,92 დღე | |||
ორბიტალური სიჩქარე (v) | 35,02 კმ/წმ | |||
დახრილობა (i) | 3,86° (მზის ეკვატორის მიმართ) | |||
ამომავალი კვანძის გრძედი () | 76,67069° | |||
პერიცენტრის არგუმენტი () | 54,85229° | |||
ფიზიკური მახასიათებლები | ||||
შეზნექვა | 0 | |||
საშუალო რადიუსი | 6051,8 ± 1,0 კმ | |||
ზედაპირის ფართობი (S) |
4,60×108 კმ² 0,902 დედამიწისეული | |||
მოცულობა (V) |
9,38×1011 კმ³ 0,857 დედამიწისეული | |||
მასა (m) |
4,8685×1024 კგ 0,815 დედამიწისეული | |||
საშუალო სიმკვრივე () | 5,24 გრ/სმ³ | |||
თავისუფალი ვარდნის აჩქარება ეკვატორზე (g) |
8,87 ,მ/წმ² 0,904 g | |||
მეორე კოსმოსური სიჩქარე () | 10,46 კმ/წმ | |||
ბრუნვის ეკვატორული სიჩქარე | 6,52 კმ/სთ | |||
ბრუნვის პერიოდი (T) | 243,023 დღე[1] | |||
ღერძის დახრილობა | 177,36° | |||
ჩრდილოეთი პოლუსის პირდაპირი ასვლა () |
18 სთ 11 წთ 2 წმ 272,76° | |||
ჩრდილოეთი პოლუსის გადახრა () | 67,16° | |||
ალბედო | 0,65 | |||
ხილული ვარსკვლავური სიდიდე | −4,7 | |||
კუთხური დიამეტრი | 9,7″ — 66,0″ | |||
ტემპერატურა | ||||
ზედაპირზე |
737 К[2][3][4] (464 °C) | |||
| ||||
| ||||
ატმოსფერო | ||||
ატმოსფერული წნევა | 9,3 მპ | |||
~96,5 % ნახშირორჟანგი ~3,5 % აზოტი 0,015 % გოგირდმჟავა 0,007 % არგონი 0,002 % წყლის ორთქლი 0,0017 % ნახშორბადის მონოქსიდი 0,0012 % ჰელიუმი 0,0007 % ნეონი |
ვენერა (ძვ. ქართული სახელწოდება ასპიროზი[5], მთიები, ხარიპარია, ცისკრის ვარსკვლავი) — მეორე პლანეტაა მზიდან და მას ხშირად დედამიწის დობილს უწოდებენ, ვინაიდან ორივე ციური სხეული ერთმანეთს საკმაოდ ემსგავსება სიდიდითა და შემადგენლობით. პლანეტას რომაელი სიყვარულის ქალღმერთის ვენერას სახელი ჰქვია.
ვენერას ზედსართავი სახელი "ვენერიულია", თუმცა მისი ამგვარი ფორმით გამოყენებისგან თავს იკავებენ, ამ სიტყვის თანამედროვე ტერმინოლოგიაში სქესობრივი გზით გადამდებ დაავადებებთან ასოციაციის გამო. ამის ნაცვლად ზოგიერთი ასტრონომი იყენებს ზედსართავს "სითერიული", რომელიც მომდინარეობს "სითერეა"-დან, ძველ ბერძნულ მითოლოგიაში აფროდიტეს ალტერნატიული სახელი.
ჩინურ, კორეულ, იაპონურ და ვიეტნამურ კულტურებში პლანეტას მოიხსენიებენ ლითონის ვარსკვლავად (金星), ხუთ ელემენტზე დაყრდნობით.
ვენერა დედამიწას ყველა სხვა პლანეტაზე მეტად უახლოვდება ხოლმე. ეძახიან ”მწუხრის ვარსკვლავსაც”” და ”ცისკრის ვარსკვლავსაც””, რადგან მისი დანახვა ხან დაისის შემდეგ შეიძლება, ხან განთიადის წინ. იგი იმდენად ნათელი და კაშკაშაა, ხშირად ამოუცნობი მფრინავი ობიექტი (ამო, ”მფრინავი თეფში”) ჰგონიათ. ვენერას თეთრი ღრუბლების სქელი ფენა ფარავს. ზედაპირზე ტემპერატურა 470 ºC-ს აღწევს. მასზე ნაკლებადაა კოსმოსური სხეულის ნაკვალევი - კრატერები, რადგან კოსმოსური სხეულები უმეტესწილად ვენერას ატმოსფეროში შეჭრისთანახე იწვის მისი დიდი სიმკვრივის გამო. ზედაპირი დაფარულია ”ბებერი” ვულკანებითა და ლავით.
ვენერას წელიწადი დედამიწის 7,5 თვის ტოლია. იგი თავისი ღერძის გარშემო პლანეტების უმეტესობასთან შედარებით პირუკუ ტრიალებს. მეცნიერები ამ მოვლენის მიზეზს დამაჯერებლად ვერ ხსნიან. ვენერას ღერძული ბრუნვა რეკორდულად ნელია - მისი პერიოდი დედამიწის 243 დღე-ღამეს უდრის. მზის ირგვლივ ორბიტაზე 35 020 მ/წმ სიჩქარით მოძრაობს. მისი დიამეტრი 12 104 კმ-ია. მზის ირგვლივ ერთ ბრუნს ასრულებს 7 თვესა და 12 დღეში. აფელიუმში მზიდან 108 942 109 კმ-ით (0.728 231 28 ა.ე.) არის დაშორებული, პერიფელიუმში 107 476 259 კმ-ია (0.718 432 70), საშუალო მანძილი არის 108 208 930 კმ (0.723 332). ვენრას ორბიტა თითქმის წრეა, ექსცენტრისიტეტი 0.0068 უდრის.
მეცნიერები ვენერას დღესაც დიდი გულისყურით სწავლობენ. მის ზედაპირს სხვადასხვა დროს რამდენიმე კოსმოსური ავტომატური სადგური მიუახლოვდა. მათ დედამიწაზე პლანეტის შესახებ ინფორმაციები გადმოსცეს. პლანეტის სიმხურვალის გამო ეს სადგური მალე დაიწვა. ვენერას ატმოსფეროს ტემპერატურა 462 °C (735 °K). წნევა 93 ატმოსფერო (9,3 მპა). ატმოსფერო ძირითადად გოგირდმჟავის ორთქლისაგან შედგება. მის ზედაპირზე განუწყვეტლივ ქრის ქარი, რომლის სიჩქარე მერყეობს 270-დან 350 კილომეტრამდე საათში.
სქოლიო
- ↑ „აუჩქარებელი ვენერა“. Lenta.ru. 17.02.2012. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი
|date=
-ში (დახმარება) - ↑ Williams, David R.. (April 15, 2005) Venus Fact Sheet. NASA. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-21. ციტირების თარიღი: 2007-10-12.
- ↑ Venus: Facts & Figures. NASA. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-21. ციტირების თარიღი: 2007-04-12.
- ↑ Space Topics: Compare the Planets: Mercury, Venus, Earth, The Moon, and Mars. Planetary Society. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-21. ციტირების თარიღი: 2007-04-12.
- ↑ ვეფხისტყაოსანის ვარსკვლავთმეტყველება / ვ. ნოზაძე. — სანტიაგო დე ჩილე: ავთანდილ მერაბაშვილი, 1957. — 262 გვ.
|