გიორგი წერეთელი (მწერალი)
| გიორგი წერეთელი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 14 (26) მაისი, 1842 |
| დაბადების ადგილი | გორისა, საქართველო-იმერეთის გუბერნია, რუსეთის იმპერია |
| გარდაცვალების თარიღი | 12 (24) იანვარი, 1900 (57 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | თბილისი, ტფილისის გუბერნია, რუსეთის იმპერია[1] |
| დასაფლავებულია | დიდუბის პანთეონი |
| საქმიანობა | მწერალი, პოეტი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე |
| მოქალაქეობა | რუსეთის იმპერია |
| ალმა-მატერი | ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია და სანქტ-პეტერბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |
| Magnum opus | პირველი ნაბიჯი |
| შვილ(ებ)ი | ირაკლი გიორგის ძე წერეთელი და ელენე წერეთელი |
გიორგი ექვთიმეს ძე წერეთელი (დ. 26 მაისი [ძვ. სტ. 14 მაისი], 1842, გორისა, ახლანდელი საჩხერის მუნიციპალიტეტი — გ. 24 იანვარი [ძვ. სტ. 12 იანვარი], 1900, თბილისი) — ქართველი მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე. მისი შვილი ირაკლი წერეთელი იყო ცნობილი პოლიტიკოსი.
ბიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]დაიბადა შეძლებული აზნაურისა და სახელმწიფო მოხელის ოჯახში. დედა ადრე გარდაეცვალა და მამა იძულებული გახდა გაეძიძებინა. ასე მოხვდა ყმაწვილი სამეგრელოში, სადაც გაატარა ბავშვობა. სწორედ ამან განაპირობა მისი ფსევდონიმი — „მაზაკვალის“ (მზაკველი-გამთვალავი) არჩევა.
ქუთაისის გიმნაზიის დამთავრების შემდეგ (1860) სწავლობდა პეტერბურგის უნივერსიტეტის ფიზიკა-მეთემატიკის ფაკულტეტზე. პირადად იცნობდა ნ. ჩერნიშევსკის. სტუდენტთა არეულობაში მონაწილეობისათვის 1861 წელს რამდენიმე თვით დააპატიმრეს, ჯერ პეტრე-პავლეს ციხეში, შემდეგ კი კრონშტადტის საპყრობილეში. მას მხოლოდ ერთი წლის შემდეგ დართეს სწავლის გაგრძელების ნებართვა.
1960-იან წლებში გამოვიდა საზოგადოებრივ ასპარეზზე და გახდა „თერგდალეულების“ ერთ-რთი ფუძემდებელი. იყო პედაგოგი, პოეტი, დრამატურგი, თეატრალური კრიტიკოსი, ესტეტიკოსი, ფილოლოგი და სხვა. იყო მეორე დასის ერთ-ერთი ლიდერი. 1890 წლიდან დაიწყო სოციალიზმის იდეების გაზიარება. 1893 წელს საფუძველი ჩაუყარა სამეცნიერო ლიტერატურულ გაზეთ „კვალს“. წერეთელმა პირველმა უწოდა ქართველი მარქსისტების ჯგუფს მესამე დასი და 1894 წელს მათვე გადასცა გაზეთი„ კვალი“.
წერეთლის თხზულებებს მიეკუთვნება: „პირველი ნაბიჯი“, „გულქანი“, „რუხი მგელი“, ავტობიოგრაფიული მოთხრობა „ჩვენი ცხოვრების ყვავილი“.
დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ვაშაყმაძე შ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 305-306.
- ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 402, თბ., 1994
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- გიორგი წერეთელი (მწერალი) — საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი
- „პირველი ნაბიჯი"
- Giorgi Tsereteli (1842-1900) and His Literary and Theoretical Views / Manana Kajaia // საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის მოამბე= Bulletin of the Georgian National Akademy of Sciences: ტ.8, №2, მაისი-ივნისი-ივლისი-აგვისტო / მთავარი რედაქტორი: გ. კვესიტაძე; გამომცემელი: ლუდმილა გვერდწითელი; საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია, 2014. ISSN: 0132-1447, გვ. 123–126
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Церетели Георгий Ефимович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.