აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭო

აფხაზეთის ასს რესპუბლიკის X მოწვევის უმაღლესი საბჭო — აფხაზეთის ასსრ-ის მეათე მოწვევის უმაღლესი წარმომადგენლობითი და საკანონმდებლო ორგანო 1980-1985 წლებში.

ისტორია

1980-1985 წლების განმავლობაში სულ ჩატარდა აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს ცხრა სესია.

მმართველი რგოლი

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს ხელმღვანელობა შემდგენაირად დაკომპლექტდა:

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე — გიორგი ალექსის ძე ძიძარია;

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავჯდომარის მოადგილე — ლამარა ვალისკოს ასული კვიტატიანი;

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავჯდომარის მოადგილე — ივანე ვასილის ძე ნიხოტინი.

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმი შემდგენაირად დაკომპლექტდა:

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარე — ვალერიან ოსმანის ძე კობახია;

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავჯდომარის მოადგილე — კონსტანტინე კონსტანტინეს ძე ოზგანი;

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავჯდომარის მოადგილე — შოთა უშანგის ძე შარანგია;

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის მდივანი — იური ტარიელის ძე კვიწინია;

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის წევრები: ბორის ვიქტორის ძე ადლეიბა, ციცინო თემურის ასული ბარგანჯია, ჯემალ არჩილის ძე ბერიძე, სერგეი პეტრეს ძე ვოროტინცევი, იმასტუი მელიქის ასული ზადიკიანი, იილკა ილმარის ასული ლოკი, ივანე გიორგის ძე პაპასკირი, რევაზ გიორგის ძე სალუქვაძე და შოთა ელიზბარის ძე შარტავა.

სესიები

I სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს I სესია მოწვეულ იქნა 1980 წლის 20 მარტს.

II სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს II სესია მოწვეულ იქნა 1980 წლის 24 ნოემბერს.

III სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს III სესია მოწვეულ იქნა 1981 წლის 21 ივლისს.

IV სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს IV სესია მოწვეულ იქნა 1981 წლის 22 დეკემბერს.

V სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს V სესია მოწვეულ იქნა 1982 წლის 20 ივლისს.

VI სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს VI სესია მოწვეულ იქნა 1982 წლის 7 დეკემბერს.

VI სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს VII სესია მოწვეულ იქნა 1983 წლის 23 ივლისს.

VIII სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს VIII სესია მოწვეულ იქნა 1984 წლის 14 იანვარს ს. ჭანბას სახელობის აფხაზეურ სახელმწიფო დრამატულ თეატრში.

სესია გახსნა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ, დეპუტატმა გ. ა. ძიძარიამ. დეპუტატებმა წუთიერი დუმილით პატივი მიაგეს მეშვიდე სესიის პერიოდში გარდაცვლილ დეპუტატის გაიოზ აკაკის ძე ჯაყელის ხსოვნას.

სესიამ ერთხმად დაამტკიცა შემდეგი დღის წესრიგი:

1. აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1984 წლის სახელმწიფო გეგმა და აფხაზეთის ასსრ და ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1983 წლის სახელმწიფო გეგმის შესრულების შესახებ;
2. აფხაზეთის ასსრ-ის 1984 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტი და აფხაზეთის ასსრ-ის 1982 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ;
3. აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს მშენებლობის, საბინაო-კომუნალური მეურნეობისა და კეთილმოწყობის მუდმივი კომისიის თავჯდომარის არჩევა.

მოხსენებით „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1984 წლის სახელმწიფო გეგმა და აფხაზეთის ასსრ და ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1983 წლის სახელმწიფო გეგმის შესრულების შესახებ“ გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის მინისტრთა საბჭოს თავჯდომარის მოადგილე, აფხაზეთის ასსრ-ის სახელმწიფო საგეგმო კომიტეტის თავმჯდომარე, დეპუტატი ი. ჭანბა.

მოხსენება „აფხაზეთის ასსრ-ის 1984 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტი და აფხაზეთის ასსრ-ის 1982 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ“ გააკეთა აფხაზეთის ასსრ-ის ფინანსთა მინისტრმა, დეპუტატმა დ. ჯიჭონაიამ.

მოსმენილ იქნა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს საგეგმო-საბიუჯეტო კომისიის თანამოხსენება, რომლითაც გამოვიდა მისი თავმჯდომარე, დეპუტატი ა. მოსკალენკო.

მოხსენებებისა და თანამოხსენების გამო გამართულ კამათში მონაწილეობა მიიღეს: დეპუტატებმა ლ. ცვიჟბამ, გ. ნაჭყებიამ, ლ. აბაშიძემ, ნ. მარშანიამ, ნ. ლისენკომ, რ. ხაგბამ, მ. მარაბიანმა, ნ. ხასაიამ, ვ. კვარჭელიამ, თ. კოღონიამ, და გ ალანმა, ასევე სოხუმის სახალხო დეპუტატთა საქალაქო საბჭოს აღმასკომის თავჯდომარის მოადგილემ ა. ორლოვმა. კამათის დასასრულს საბოლოო სიტყვით გამოვიდნენ დეპუტატები ი. ჭანბა და დ. ჯიჭონაია.

ყოველმხრივი განხილვის შემდეგ დეპუტატებმა ერთხმად მიიღეს კანონები — „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1984 წლის სახელმწიფო გეგმის შესახებ“ და „აფხაზეთის ასსრ-ის 1984 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ და დადგენილებები „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1983 წლის სახელმწიფო გეგმის შესრულების შესახებ“ და „აფხაზეთის ასსრ-ის 1982 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების თაობაზე ანგარიშის დამტკიცების შესახებ“.

შემდეგ სესია გადავიდა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს მშენებლობის, საბინაო-კომუნალური მეურნეობისა და კეთილმოწყობის მუდმივი კომისიის თავჯდომარის არჩევნებზე. ამ კომისიის თავმჯდომარედ არჩეულ იქნა ს. ბ. კორიტნი.

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატთა ჯგუფების შეკითხვებზე პასუხის გასაცემად სიტყვა მიეცა აფხაზეთის ასსრ-ის აგროსამრეწველო გაერთიანების საბჭოს თავჯდომარის პირველ მოადგილეს, აფხაზეთის ასსრ-ის სოფლის მეურნეობის მინისტრს, დეპუტატ ვ. ანდრიბავას და აფხაზეთის ასსრ-ის ტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის სახელმწიფო კომიტეტის თავმჯდომარეს შ. ფილიას. შემოსულ შეკითხვებზე პასუხები სესიამ ცნობად მიიღო.

ამით აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს მერვე სესიამ მუშაობა დაასრულა.

პრეზიდიუმის ბრძანებულებები

1984 წლის 23 იანვარს:

• ბორის იოსების ძე ფაჩალია განთავისუფლდა აფხაზეთის ასსრ-ის ადგილობრივი მრეწველობის მინისტრის მოვალეობისაგან, სხვა სამუშაოზე გადასვლასთან დაკავშირებით;
• რომანოზ მიხეილის ძე ჩალმაზი დაინიშნა აფხაზეთის ასსრ-ის ადგილობრივი მრეწველობის მინისტრის თანამდებობაზე.

IX სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს IX სესია მოწვეულ იქნა 1984 წლის 20 ივლისს დილის 11 საათზე საბჭოების სახლის სხდომათა დარბაზში.

სესია გახსნა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ გ. ძიძარიამ. მან სესიას მოახსენა, რომ აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს მერვე სესიის შემდეგ პერიოდში ერთ-ერთ საარჩევნო ოლქში ჩატარდა დეპუტატის არჩევნები გასულის ნაცვლად.

სამანდატო კომისია გაეცნო არჩევნების მასალებს, შემოწმებულ იქნა ახლადარჩეული დეპუტატის უფლებამოსილებანი, ამასთან დაკავშირებით გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს სამანდატო კომისიის თავმჯდომარე, დეპუტატი გ. ნაჭყებია. მან თქვა, რომ აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატად ერთსულოვნად იქნა არჩეული სკპ აფხაზეთის საოლქო კომიტეტის ორგანიზაციულ-პარტიული მუშაობის განყოფილების გამგე პ. ლ. ქვაჩახია.

სამანდატო კომისიის მოხსენების გამო ერთხმად იქნა მიღებული დადგენილება არჩეული დეპუტატის უფლებამოსილებათა ცნობის თაობაზე.

სესია შეუდგა შემდეგი დღის წესრიგის დამტკიცებას:

1. აფხაზეთის ასსრ-ის სახალხ დეპუტატთა საბჭოების ამოცანების შესახებ, რომლებიც გამომდინარეობდნენ სკკპ ცკ 1984 წლის აპრილის პლენუმისა და სსრ კავშირის მეთერთმეტე მოწვევის უმაღლესი საბჭოს პირველი სესიის გადაწყვეტილებებიდან, სკკპ ცკ გენერალური მდივნის, , სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავჯდომარის კ. ჩერნენკოს გამოსვლებში ჩამოყალიბებული დებულებებიდან და დასკვებიდან;
2. ავტონომიურ რესპუბლიკაში ზოგადსაგანმანათლებლო და პროფესიული სკოლის რეფორმის ძირითად მიმართულებათა შესახებ სკკპ ცკ 1984 წლის აპრილის პლენუმისა და სსრ კავშირის მეთერთმეტე მოწვევის უმაღლესი საბჭოს პირველი სესიის გადაწყვეტილებათა რეალიზაციის ამოცანების თაობაზე;
3. აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებათა დამტკიცების შესახებ.

დღის წესრიგის პირველ საკითხზე მოხსენებით გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარე, დეპუტატი ვ. კობახია.

მოხსენების შემდეგ თავმჯდომარემ წინადადება შემოიტანა მოსმენილ იქნას მოხსენება დღის წესრიგის მეორე საკითხზეც და შემდეგ გამართულიყო კამათი ორივე საკითხზე. წინადადება მიღებულ იქნა.

დღის წესრიგის მეორე საკითხზე მოხსენებით გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის მინისტრთა საბჭოს თავჯდომარის პირველი მოადგილე ვ. ცუგბა.

მოხსენებათა გამართულ კამათში მონაწილეობდნენ დეპუტატები ე. კაპბა, ვ. მიქანბა, ნ. ტრეგუბი, შ. შარანგია, თ. კოღონია, ბ. ნაწყებია, რ. ანშბა, ი. ზადიკიანი, ა. კონჯარია, ასევე აფხაზეთის ა. მ. გორკის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პრორექტორი ო. დამენია, სოხუმის სახალხო დეპუტატთა რაისაბჭოს აღმასკომის თავმჯდომარე რ. კვანტალიანი, ოჩამჩირის რაიონის თხინის სახალხო დეპუტატთა სასოფლო საბჭოს აღმასკომის თავმჯდომარე ა. დუმავა, გუდაუთის სახახლო დეპუტატთა რაისაბჭოს აღმასკომის თავმჯდომარე ს. ტარკილი, ტყვარჩელის სახალხო დეპუტატთა საქალაქო საბჭოს აღმასკომის სახალხო განათლების განყოფილების გამგე ა. ჩხეტია.

სესიაზე სიტყვით გამოვიდა სკპ ცკ ბიუროს წევრობის კანდიდატი, პარტიის აფხაზეთის საოლქო კომიტეტის პირველი მდივანი ბ. ადლეიბა.

კამათის შემდეგ თავმჯდომარემ კენჭი უყარა დადგენილებათა პროექტებს განხილულ საკითხებზე. დადგენილებები ერთხმად იქნა მიღებული.

შემდეგ სესია გადავიდა დღის წესრიგის მორიგი საკითხის განხილვაზე — აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებათა დამტკიცებაზე. ამ საკითხზე მოგვიანებით გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის მდივანი ი. კვიწინია.

კანონებისა და დადგენილებათა პროექტების აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებათა დამტკიცების შესახებ დეპუტატებს წინასწარ დაურიგდათ. ერთხმად იქნა მიღებული კანონები აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებათა დამტკიცების შესახებ.

შემდეგ თავმჯდომარემ თქვა, რომ დეპუტატთა ჯგუფმა მიმართა ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობას, რათა სესიას ინფორმაცია გაუკეთდეს იმის შესახებ, თუ რა ღონისძიებები განხორციელდა აფხაზეთში სახალხო მოხმარების საქონლის ხარისხის გაუმჯობესებისათვის. დეპუტათა ამ შეკითხვაზე პასუხი გასცა აფხაზეთის ასსრ-ის მინისტრთა საბჭოს თავჯდომარის მოადგილემ შ. შაკაიამ.

ისტორიის მეცნიერების დარგში, მეცნიერული კადრების მომზადებისაში დამსახურებისათვის და დაბადების 70 წლისთავთან დაკავშირებით საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპოდენტი, აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე გ. ძიძარია სსრ კავშირის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებით დაჯილდოვებულ იქნა ხალხთა მეგობრობის ორდენით.

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს მეცხრე სესიამ ამით მუშაობა დაამთავრა.

X სესია

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს X სესია მოწვეულ იქნა 1984 წლის 24 დეკემბერს.

სესია გახსნა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ გ. ძიძარიამ. სესიის მონაწილეებმა წუთიერი დუმილით პატივი მიაგეს სკკპ ცენტრალური კომიტეტის პოლიტბიუროს წევრის, სსრ კავშირის თავდაცვის მინისტრის, საბჭოთა კავშირის მარშალს დ. უსტინოვის ხსოვნას.

სესიამ მიიღო შემდეგი დღის წესრიგი:

1. „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1985 წლის სახელმწიფო გეგმა და აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1984 წლის სახელმწიფო გეგმის შესრულების მიმდინარეობის შესახებ“;
2. „აფხაზეთის ასსრ-ის 1985 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტი და აფხაზეთის ასსრ-ის 1983 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ“;
3. „აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებათა დამტკიცების შესახებ“.

მოხსენებით „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1985 წლის სახელმწიფო გეგმა და აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1984 წლის სახელმწიფო გეგმის შესრულების მიმდინარეობის შესახებ“ გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის მინისტრთა საბჭოს თავჯდომარის მოადგილე, ავტონომიური რესპუბლიკის სახელმწიფო საგეგმო კომიტეტის თავმჯდომარე, დეპუტატი ი. ჭანბა.

მოხსენება „აფხაზეთის ასსრ-ის 1985 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტი და აფხაზეთის ასსრ-ის 1983 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ“ გააკეთა აფხაზეთის ასსრ-ის ფინანსთა მინისტრმა, დეპუტატმა დ. ჯიჭონაიამ.

აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს საგეგმო საბიუჯეტო კომისიის თანამოხსენება გააკეთა მისმა თავმჯდომარემ ა. მოსკალენკომ.

მოხსენებებისა და თანამოხსენების გამო გაიმართა კამათი. კამათში მონაწილეობა მიიღეს დეპუტატებმა: ს. ბაგაფშმა, ნ. ქარქაშაძემ, შ. შარანგიამ, მ. შპაკოვამ, ნ. მარშანიამ, ა. ჯანსუზიანმა, რ. ხაგბამ, ლ. კვიტატიანმა და ვ. ანდრიბავამ, ასევე აფხაზეთის ასსრ-ის ადგილობრივი მრეწველობის მინისტრმა რ. ჩალმაზმა და გუდაუთის სახალხო დეპუტატთა რაისაბჭოს აღმასკომის თავმჯდომარემ ს. თარკილმა.

კამათის დამთავრების შემდეგ საბოლოო სიტყვებით გამოვიდნენ დეპუტატები ი. ჭანბა და დ. ჯიჭონაია.

ამის შემდეგ დეპუტატებმა ერთხმად მიიღეს კანონი „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1985 წლის სახელმწიფო გეგმის შესახებ“, კანონი „აფხაზეთის ასსრ-ის 1985 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“, დადგენილებანი „აფხაზეთის ასსრ-ის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების 1984 წლის სახელმწიფო გეგმის შესრულების მიმდინარეობის შესახებ“, „აფხაზეთის ასსრ-ის 1983 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ ანგარიშის დამტკიცების თაობაზე“.

შემდეგ სესია გადავიდა შემდეგი მუხლის განხილვაზე — „აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის ბრძანებულებათა დამტკიცების შესახებ“. ამ საკითხზე მოხსენება გააკეთა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის მდივანმა დეპუტატმა ი. კვიწინიამ. სესიამ დაამტკიცა წარმოდგენილი ბრძანებულებანი.

დეპუტატთა ჯგუფის შეკითხვაზე პასუხით გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის განათლების მინისტრი, დეპუტატი თ. კოღონია.

დასასრულს სესიაზე გამოვიდა აფხაზეთის ასსრ-ის უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარე, დეპუტატი ვ. კობახია., რომელმაც მაღალი შეფასება მისცა დეპუტატების წვლილსმიმდინარე წლის დავალებათა წარმატებით შესრულებაში.

აფხაზეთის ასსრ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს მეათე სესიამ ამით მუშაობა დაამთავრა.

ლიტერატურა

• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР, первая сессия десятого созыва, 20 марта 1980 г. : Стеногр. отчет. - Сухуми : Алашара, 1981.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР (вторая сессия десятого созыва), 24 нояб. 1980 г. : Стеногр. отчет. - Сухуми : Алашара, 1981.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР, третья сессия десятого созыва, 21 июля 1981 г. : Стеногр. отчет. - Сухуми : Алашара, 1982.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР , четвертая сессия десятого созыва, 22 декабря 1981 г.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР, пятая сессия десятого созыва, 20 июля 1982 г. [Текст] : стенографический отчет. - Сухуми : Алашара, 1983.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР, шестая сессия десятого созыва, 7 дек. 1982 г. : Стеногр. отчет. - Сухуми : Алашара, 1983.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР, седьмая сессия десятого созыва, 23 июля 1983 г. : Стеногр. отчет. - Сухуми : Алашара, 1984.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР , восьмая сессия десятого созыва, 14 янв. 1984 г. Стенограф. отчет
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР, девятая сессия десятого созыва, 20 июля 1984 г. : Стеногр. отчет. - Сухуми : Алашара, 1985.
• Заседание Верховного Совета Абхазской АССР десятая сессия десятого созыва, 24 дек. 1984 года Стеногр. отчет
• აფხაზეთის ასსრ უმაღლესი საბჭოს სხდომა (მეათე მოწვევის მეორე სესია), 1980 წ. 24 ნოემბერი : სტენოგრ. ანგარიში. - სოხუმი : ალაშარა, 1981.
• აფხაზეთის ასსრ უმაღლესი საბჭოს სხდომა, მეათე მოწვევის მესამე სესია, 1981 წლის 21 ივლისი : სტენოგრ. ანგარიში. - სოხუმი : ალაშარა, 1982.
• აფხაზეთის ასსრ უმაღლესი საბჭოს სხდომა, მეათე მოწვევის მეოთხე სესია, 1981 წ. 22 დეკ. : სტენოგრ. ანგარიში. - სოხუმი : ალაშარა, 1982.
• აფხაზეთის ასსრ უმაღლესი საბჭოს სხდომა, მეათე მოწვევის მეხუთე სესია 1982 წლის 20 ივლისი : სტენოგრ. ანგარიში. - სოხუმი : ალაშარა, 1983.
• აფხაზეთის ასსრ უმაღლესი საბჭოს სხდომა, 1984 წ. 20 ივლისი, მეათე მოწვევის მეცხრე სესია : სტენოგრ. ანგარიში. - სოხუმი : ალაშარა, 1985.