ანა ზეგერსი

ანა ზეგერსი
ანა ზეგერსი
	გერმ. Anna Seghers
	;
დაბადების თარიღი	19 ნოემბერი, 1900
დაბადების ადგილი	მაინცი
გარდაცვალების თარიღი	1 ივნისი, 1983 (82 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	აღმოსავლეთი ბერლინი, გდრ
დასაფლავებულია	დოროთეენშტადტის სასაფლაო
ფსევდონიმი	Anna Seghers
საქმიანობა	რომანისტი
მოქალაქეობა	გერმანია; გდრ; უნგრეთი
ალმა-მატერი	ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტი და კელნის უნივერსიტეტი
ჟანრი	რომანი და სამეცნიერო ფანტასტიკა
Magnum opus	The Seventh Cross
ჯილდოები	ბერლინის საპატიო მოქალაქე, კარლ მარქსის ორდენი, Patriotic Order of Merit in gold, გდრ-ის ეროვნული პრემია, ხალხთა მეგობრობის ვარსკვლავის ორდენი, იოჰანეს ბეხერის მედალი, შრომის წითელი დროშის ორდენი, კლაისტის პრემია, სტალინის საერთაშორისო პრემია ხალხთა შორის მშვიდობის განმტკიცებისათვის, Hero of Labour, ოქტომბრის რევოლუციის ორდენი, honorary doctor of the University of Jena და ხალხთა მეგობრობის ორდენი
მეუღლე	იოჰან ლორენც შმიდტი
შვილ(ებ)ი	პიერ რადვანი და Ruth Radvanyi
საიტი	anna-seghers.de
	ანა ზეგერსი ვიკისაწყობში

ანა ზეგერსი (გერმანულად: [ˈana ˈzeːɡɛʁs] ( მოსმენა) დ. 19 ნოემბერი, 1900 - 1 ივნისი, 1983) — გერმანელი მწერლის ანა რეილინგის ფსევდონიმი, რომელიც გამოირჩეოდა მეორე მსოფლიო ომის მორალური გამოცდილების შესწავლითა და გამოსახვით. ებრაულ ოჯახში დაბადებული და უნგრელ კომუნისტზე დაქორწინებული ზეგერები ომის დროს საფრანგეთის გავლით გაიქცნენ ნაცისტების მიერ კონტროლირებად ტერიტორიიდან. მას მისცეს ვიზა და გემით შეძლო მექსიკაში შეღწევა, სადაც ცხოვრობდა მეხიკოში (1941–47).

იგი დაბრუნდა ევროპაში ომის შემდეგ, ცხოვრობდა დასავლეთ ბერლინში (1947–50), რომელიც ოკუპირებული იყო მოკავშირეთა ძალების მიერ. საბოლოოდ დასახლდა გერმანიის დემოკრატიულ რესპუბლიკაში (გდრ), სადაც მუშაობდა კულტურულ და მშვიდობის საკითხებზე. მან მიიღო მრავალი ჯილდო და 1967 წელს ნობელის პრემიაზე იყო ნომინირებული გდრ-ს მიერ. იგი გარდაიცვალა და დაკრძალეს ბერლინში 1983 წელს.

ითვლება, რომ მან დაამკვიდრა თავისი ფსევდონიმი, ანა ზეგერსი, ჰოლანდიელი მხატვრისა და მხატვრის ჰერკულეს პიტერსზუნ ზეგერსის (დაახლ. 1589 – დაახლოებით 1638) გვარის მიხედვით.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ზეგერსის ნამდვილი სახელია ანა რეილინგი და იგი მაინცში დაიბადა 1900 წელს, ებრაულ ოჯახში. ოჯახში ეძახდნენ „ნეტის“. მისი მამა, ისიდორ რეილინგი, ანტიკვარიატისა და კულტურული არტეფაქტების დილერი იყო. ^[7] ანა კიოლნსა და ჰაიდელბერგში სწავლობდა ისტორიას, ხელოვნების ისტორიასა და ჩინურს.

1925 წელს იგი დაქორწინდა ლასლო რადვანიზე, ასევე ცნობილი როგორც იოჰან ლორენც შმიდტი, უნგრელი კომუნისტი და აკადემიკოსი, რითაც მიიღო უნგრეთის მოქალაქეობა.

იგი შეუერთდა გერმანიის კომუნისტურ პარტიას 1928 წელს, იმ დროს, როდესაც ვაიმარის რესპუბლიკა იღუპებოდა და მალე შეიცვლებოდა. მისი 1932 წლის რომანი Die Gefährten იყო წინასწარმეტყველური გაფრთხილება ნაციზმის საშიშროების შესახებ, რისთვისაც იგი დააპატიმრა გესტაპომ . 1932 წელს მან ოფიციალურად დატოვა ებრაული საზოგადოება. ^[8]

1934 წლისთვის იგი ემიგრაციაში წავიდა ციურიხის გავლით პარიზში . ^[7] მას შემდეგ, რაც გერმანიის ჯარები შეიჭრნენ საფრანგეთის მესამე რესპუბლიკაში 1940 წელს, იგი გაიქცა მარსელში, ცდილობდა, დაეტოვებინა ევროპა.

ერთი წლის შემდეგ მას მექსიკაში შესვლის ვიზა და გემით გადასვლის უფლება მიეცა. მეხიკოში დასახლების შემდეგ მან დააარსა ანტიფაშისტური „ჰაინრიხ-ჰაინე-კლუბი“, გერმანელი ებრაელი პოეტის ჰაინრიხ ჰაინეს სახელობის. მან ასევე დააარსა Freies Deutschland ( თავისუფალი გერმანია ), აკადემიური ჟურნალი.

ჯერ კიდევ პარიზში ყოფნისას, 1939 წელს, მან დაწერა მეშვიდე ჯვარი . რომანი ვითარდება 1936 წელს და აღწერს შვიდი პატიმრის გაქცევას საკონცენტრაციო ბანაკიდან. იგი გამოიცა ინგლისურად შეერთებულ შტატებში 1942 წელს და სწრაფად გადაკეთდა ამავე სახელწოდების ამერიკულ ფილმად . მეშვიდე ჯვარი მეორე მსოფლიო ომის დროს ნაცისტური საკონცენტრაციო ბანაკების ერთ-ერთი ყველაზე მცირე აღწერიდან იყო, როგორც ლიტერატურაში, ასევე კინოში. 1947 წელს ზეგერსს მიენიჭა გეორგ ბიუხნერის პრემია ამ რომანისთვის.

ზეგერსის ყველაზე ცნობილი მოთხრობა, მისი კრებულის სათაური The Outing of the Dead Girls (1946), დაიწერა მექსიკაში. ის ნაწილობრივ ავტობიოგრაფიული იყო, გერმანიის სოფლისა და მისი მშობლიური ქალაქ - მაინცის აღწერისას, რომელიც მალევე განადგურდა მეორე მსოფლიო ომში. ზეგერსი გამოხატავს დაკარგულ უდანაშაულობას და ფიქრობს ომის უაზრო უსამართლობაზე. ის გვიჩვენებს, რომ ასეთ დანაკარგს ვერაფერი გადაარჩენს, მიუხედავად იმისა, თანაუგრძნობს თუ არა ნაცისტურ პარტიას . ზეგერსის სხვა ცნობილი რომანებია საგენ ფონ არტემისი (1938) და არგონავტების გემი (1953), ორივე დაფუძნებულია მითებზე .

1947 წელს ზეგერსი დაბრუნდა გერმანიაში და დასახლდა დასავლეთ ბერლინში, ანკლავი საბჭოთა კავშირის მიერ კონტროლირებად აღმოსავლეთ გერმანიაში . იგი შეუერთდა გერმანიის სოციალისტური ერთიანობის პარტიას საბჭოთა კავშირის მიერ ოკუპირებულ ზონაში. იმავე წელს მას ასევე მიენიჭა გეორგ ბიუხნერის პრემია გერმანულად დაწერილი რომანისთვის ტრანზიტი, რომელიც გამოიცა ინგლისურად 1944 წელს.

1950 წელს იგი გადავიდა აღმოსავლეთ ბერლინში, სადაც დააარსა გდრ- ს ხელოვნების აკადემია და გახდა მსოფლიო მშვიდობის საბჭოს წევრი.

მისი რადიო პიესა ჟანა დ'არკის სასამართლო პროცესი რუანში, 1431 სცენაზე ადაპტირებული იყო ბერტოლტ ბრეხტის მიერ. იგი დაიწერა ბენო ბესონთან თანამშრომლობით და პრემიერა შედგა ბერლინის ანსამბლში 1952 წლის ნოემბერში, რეჟისორ ბესონის სპექტაკლში (მისი პირველი მნიშვნელოვანი სპექტაკლი ანსამბლთან ერთად), ქეთე რაიხელთან ერთად ჯოანის როლში. ^[9]

ღირსებები და ჯილდოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1951 წელს ზეგერსმა მიიღო გდრ-ის პირველი ეროვნული პრემია და მშვიდობის დარგში სტალინის პრემია . მან მიიღო დოქტორის საპატიო წოდება იენის უნივერსიტეტში 1959 წელს. ზეგერსი 1967 წლის ნობელის პრემიაზე იყო წარდგენილი ლიტერატურის დარგში გერმანიის სამხატვრო აკადემიის მიერ. ^[10] 1981 წელს მიენიჭა მშობლიურ ქალაქ მაინცის საპატიო მოქალაქის წოდება. ^[11] ^[12] იგი გარდაიცვალა ბერლინში 1983 წლის 1 ივნისს და დაკრძალულია იქ.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თარგი:Books and Writers
Information on the translated novels by John Manson
Die-Anna-Seghers-Home-Page (in German)
German biography (Potsdam University)
Biography by Prof. Ian Wallace, (in German)
Interview with Anna Seghers' children (in German)
Foreword to a biography on Anna Seghers, University of Michigan Press
"Anna Seghers", Jewish Women's Archive
Anna Seghers' literary memorial in Berlin
"Radfahrer, dein Verhalten", a digitized Tarnschriften with excerpts by Anna Seghers at the Leo Baeck Institute, New York (in German)

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Wall R. Verbrannt, verboten, vergessen: kleines Lexikon deutschsprachiger Schriftstellerinnen 1933 bis 1945 — 2 — Kn: Pahl-Rugenstein Verlag, 1989. — S. 174–178. — ISBN 978-3-7609-1310-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q365"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104599828"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103814972"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1683841"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 The Fine Art Archive — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ Краткая литературная энциклопедия — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118612743 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Academy of Arts, Berlin — 1696.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q414110"></a>
↑ Kritisches Lexikon der Gegenwartsliteratur / Hrsg.: H. L. Arnold, H. Korte — 1978.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789517"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122202"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1611837"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 Seghers, Anna (eigtl.: Netty Radványi): geb. Reiling * 19.11.1900, † 01.06.1983 Shriftstellerin, Präsidentin des Schriftstellerverbands. Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur: Biographische Datenbanken. ციტირების თარიღი: 21 October 2014 შეცდომა ციტირებაში Invalid <ref> tag; name "BiographischeDatenbanken" defined multiple times with different content; $2
↑ Christiane Zehl Romero. Anna Seghers. Jewish Women's Archive. ციტირების თარიღი: 2017-07-21
↑ Willett and Manheim (1972, xvii).
↑ Forteckning over forslag till 1967 ars Nobelpris i litteratur. ციტირების თარიღი: 13 January 2018
↑ Liukkonen. Anna Seghers. Kuusankoski Public Library.
↑ German biography. ციტირების თარიღი: 14 June 2007

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q104599828"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q103814972|Wall&nbsp;R.]]</i>_[[:d:Q104599828|Verbrannt,_verboten,_vergessen]]:_kleines_Lexikon_deutschsprachiger_Schriftstellerinnen_1933_bis_1945<span_class="wef_low_priority_links">_—_2_—_[[:კელნი|Kn]]:_[[:de:Pahl-Rugenstein_Verlag|Pahl-Rugenstein_Verlag]],_1989._—_S.&nbsp;174–178._—_ISBN_978-3-7609-1310-0</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q365"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104599828"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103814972"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1683841"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Wall R. Verbrannt, verboten, vergessen: kleines Lexikon deutschsprachiger Schriftstellerinnen 1933 bis 1945 — 2 — Kn: Pahl-Rugenstein Verlag, 1989. — S. 174–178. — ISBN 978-3-7609-1310-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q365"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104599828"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103814972"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1683841"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">[https://cs.isabart.org/person/14471_The_Fine_Art_Archive]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 The Fine Art Archive — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q732577"_data-entity-id="Q4239850">[http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke2/ke2-a102.htm_Краткая_литературная_энциклопедия]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1962._—_Т.&nbsp;2.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-3] Краткая литературная энциклопедия — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118612743/_Record_#118612743]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118612743 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q162633_citetype_Q3152824_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q414110">Academy_of_Arts,_Berlin<span_class="wef_low_priority_links">_—_1696.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q414110"></a></div>-5] Academy of Arts, Berlin — 1696.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q414110"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1659897"_data-entity-id="Q1789517">Kritisches_Lexikon_der_Gegenwartsliteratur<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:de:Heinz_Ludwig_Arnold|H.&nbsp;L.&nbsp;Arnold]],_[[:de:Hermann_Korte_(Germanist)|H.&nbsp;Korte]]_—_1978.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789517"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122202"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1611837"></a></div>-6] Kritisches Lexikon der Gegenwartsliteratur / Hrsg.: H. L. Arnold, H. Korte — 1978.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789517"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122202"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1611837"></a>

[BiographischeDatenbanken-7] 7.0 ^7.1 Seghers, Anna (eigtl.: Netty Radványi): geb. Reiling * 19.11.1900, † 01.06.1983 Shriftstellerin, Präsidentin des Schriftstellerverbands. Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur: Biographische Datenbanken. ციტირების თარიღი: 21 October 2014 შეცდომა ციტირებაში Invalid <ref> tag; name "BiographischeDatenbanken" defined multiple times with different content; $2

[8] Christiane Zehl Romero. Anna Seghers. Jewish Women's Archive. ციტირების თარიღი: 2017-07-21

[9] Willett and Manheim (1972, xvii).

[10] Forteckning over forslag till 1967 ars Nobelpris i litteratur. ციტირების თარიღი: 13 January 2018

[11] Liukkonen. Anna Seghers. Kuusankoski Public Library.

[12] German biography. ციტირების თარიღი: 14 June 2007

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]