სუ-30
| სუ-30 | |
|---|---|
 | |
| რუსეთის საჰაერო ძალების სუ-30 | |
| ფუნქცია | მრავალფუნქციური საბრძოლო თვითმფრინავი[1] |
| შემქმნელი | სუხოი |
| პირველი გაფრენა | 31 დეკემბერი 1989 |
| წარდგენა | 1992 |
| სტატუსი | ექსპლუატაციაში |
| მომხმარებლები |  ალჟირის სსძ  ვენესუელის სსძ  ინდოეთის სსძ  რუსეთის სსძ  ჩინეთის სსძ  მალაიზიის სსძ უგანდის სსძ  ვიეტნამის სსძ
|
| წარმოების წელი | 1992 - დღემდე |
| რაოდენობა | 500-ზე მეტი[2][3] |
| ღირებულება | US$37.5 მილიონი (2012)[4] |
| ვარიანტები | სუ-30МКИ სუ-30МКК |
სუ-30 (ნატოს კლასიფიკაციით „Flanker-C“) — წარმოადგენს ორადგილიან საბრძოლო თვითმფრინავს ორი ძრავით. შეიქმნა სსრკ-ში სუხოის საკონსტრუქტორო ბიუროში. არის მრავალფუნქციური გამანადგურებელი, რომელიც მოქმედებს ნებისმიერ ამინდში.
ვარიანტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- სუ-27PU
- ორ ადგილიანი სუ-27UB საწვრთნელი. მოგვიანებით ეწოდა Su-30.
- სუ-30
- ნატოს კლასიფიკაციით „Flanker-C“.
- სუ-30K
- საბაზისო სუ-30-ის კომერციული ვარიანტი.
- სუ-30KI
- ერთადგილიანი სუ-27S-ის გაუმჯობესებული ვერსია.[5]
- სუ-30KN
- ორადგილიანი გამანადგურებლების სუ-27UB, სუ-30 და სუ-30K გაუმჯობესებული ვერსია. მოგვიანებით იწარმოებოდა როგორც სუ-30M2. ბელარუსს აქვს სუ-30KN-ის სტანდარტამდე გაუმჯობესებული რამდენიმე ყოფილი ინდური სუ-30K.[6]
- სუ-30M
- გაუმჯობესებული მრავალფუნქციური სუ-27PU.
- სუ-30MK
- სუ-30M-ის კომერციული ვერსია, პირველად გამოუშვეს 1993-წელს. საექსპორტო ვერსიას დამატებული აქვს სანავიგაციო და საკომუნიკაციო მოწყობილობები Hindustan Aeronautics Ltd-სთვის.
- სუ-30M2
- სუ-30-ის საავიაციო საწარმოს კომსომოლსკოე-ნა-ამურეს მოდიფიკაცია. რუსეთის საჰაერო ძალების 2009 წლის შეკვეთა. ტესტირებებიდასრულდა 2010 წლის სექტემბერში.[7][8]
- სუ-30МКИ
- მრავალფუნქციური საბრძოლო თვითმფრინავი, რომელიც შეიქმნა რუსეთისა და ინდოეთის ერთობლივი მუშაობის შედეგად ინდოეთის სამხედრო-საჰაერო ძალებისათვის. ის წარმოადგენს სუ-30-ის გაუმჯობესებულ ვარიანტს. ნატოს კლასიფიკაციით „Flanker-H“. ითვლება რომ ის უფრო წინ წასულია ვიდრე საბაზისო სუ-30MK, ჩინური სუ-30MKK/MK2, და მალაიზიური სუ-30MKM.[9]
- სუ-30МКК
- საექსპორტო ვერსია ჩინეთისათვის. MKK (Modernizirovannyi, Kommercheskiy, Kitayski -მოდერნიზებული, კომერციული, ჩინეთისათვის)-სტანდარტის. ნატოს კლასიფიკაციით „Flanker-G“).
- სუ-30MKM
- რუსულ-ინდური MKI-ის ნაწარმი, MKM არის შექმნილი სპეციალურად მალაიზიის სამეფო საჰაერო ძალებისთვის (M-აღნიშნავს „მალაიზიას“). ამ მოდელში გამოყენებულია SAAB AVITRONICS-ის სენსორული მოწყობილობები და რუსული NIIP N011M BARS PESA რადარები.
- სუ-30MKA
- MKI-ის ბაზაზე გაკეთებული მოდელი ალჟირისთვის.
- სუ-30SM
Su-30MKI-ის სპეციალური ვერსია რუსული ჯარისთვის.[10] 30 ამ მოდელზე შეკვეთა ქარხანამ მიიღო 2012 წელს. მოდელმა პირველი ფრენა განახორციელა 2012 წლის 21 სექტემბერს.[11][12]
- სუ-30MK2
- Su-30MKK — გაუმჯობესებული ელექტრონიკით, რომელიც გემების საწინააღმდეგო იარაღის გამოყენების საშუალებას აძლევს.
- სუ-30MKV
- სუ-30MK2-ს ვენესუელასათვის დამზადებული საექსპორტო ვერსია.
- სუ-30MK2V
- სუ-30MK2-ს მცირე მოდიფილკაცია ვიეტნამისთვის.[13]
- სუ-30MK3
- სუ-30MKK Zhuk MSE რადარით ხომალდების საწინააღმდეგო Х-59 ჭურვებით.
ოპერატორი ქვეყნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ალჟირის სამხედრო-საჰაერო ძალები: ჰყავს 28 სუ-30MK, 2012 წლის მიხედვით.[14] 16 შეუკვეთეს 2010 წელს.
- ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის სამხედრო-საჰაერო ძალები: იყენებს სუ-30MKK ვარიანტს. ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის საზღვაო-საჰაერო ძალები: იყენებს სუ-30MK2 ვარიანტს.
- ინდოეთის სამხედრო-საჰაერო ძალები: იყენებს სუ-30MKI ვარიანტს. თავიდან ისინი იწყობოდა რუსეთში, ხოლო მოგვიანებით აწარმოებდა Hindustan Aeronautics Limited. ინდოეთს ჰყავს დაახლოებით 160 სუ-30MKI.
- მალაიზიის სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალები: 2003 წელს შეუკვეთა 18 სუ-30MKM.
- რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალები ჰყავდა 5 სუ-30 1994–1996 წლებში. 2011 წლისთვის ჰყავდა 11 სუ-30, მათ შორის 4 სუ-30M2 და 2 სუ-30SM.[15][16][17] აპირებებენ მიიღონ კიდევ 10 სუ-30M2 2012 წელს. ხოლო 2015 წლამდე კიდევ 32 სუ-30SM.[18][19]
- უგანდის სამხედრო-საჰაერო ძალები: შეუკვეთა 6 სუ-30MK2,[20]
- ვენესუელის სამხედრო-საჰაერო ძალები: 2012 წლის იანვრის მიხედვით ჰყავს 24 სუ-30MK2.
- ვიეტნამის სახალხო სამხედრო-საჰაერო ძალები: 2012 წლის იანვრის მიხედვით ჰყავს 4 სუ-30MK და 18 სუ-30MK2. მათ 2009 წელს კიდევ 12 სუ-30MK2 შეძენაზე ხელშეკრულებას მოაწერეს ხელი,[21] თუმცა მოგვიანებით კონტრაქტი 8 ერთეულამდე შემცირდა.[22] 2010 წელს მათ განაცხადეს კიდევ 20 სუ-30MK2-ის შეკვეთის თაობაზე.[23]
სპეციპიკაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ეკიპაჟი = 2
- სიგრძე = 21.935 მ.
- ცარიელის წონა = 17,700 კგ.
- დატვირთული წონა = 24,900 კგ.
- მაქსიმალური წონა = 34,500 კგ.
- ძრავი = АЛ-31Ф
- მაქსიმალური სიჩქარე = 2,120 კმ/ს
- მანძილი = 3,000 კმ.
- პრაქტიკული ჭერი = 17,300 მ.
- სიმაღლის აკრეფის სიჩქარე = 230 მ/წ
- დატვირთვა ფრთებზე = 401 კგ/მ²
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Su-30MK page. Sukhoi. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 3 July 2011.
- ↑ Zbog čega Srbija neće Suhoje?. TangoSix.rs (July 25, 2013).
- ↑ Delivery of Su-30 MKI Fighters for IAF to get Delayed Due to HAL’s Limited Assembly Line. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-02-22. ციტირების თარიღი: 2015-07-17.
- ↑ Sputnik. (21 August 2013) Russia to Deliver 12 Su-30 Fighter Jets to Vietnam – Source. rian.ru. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 აგვისტო 2013. ციტირების თარიღი: 1 April 2015.
- ↑ Sukhoi Su-27 – Operator List. MilAvia.net, 14 March 2009.
- ↑ "Belarus may buy outdated Su-30 fighters from Russia" დაარქივებული 2011-09-23 საიტზე Wayback Machine. .
- ↑ "Su-27 Flanker Variants Overview". Milavia, 18 February 2010.
- ↑ нПСФХЕ: юБХЮАЮГЮ Б йПЮЯМНДЮПЯЙНЛ ЙПЮЕ ОНКСВХР ДЕЯЪРЭ ХЯРПЕАХРЕКЕИ яС-30л2. Lenta.ru. ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-11-09. ციტირების თარიღი: 2012-10-19.
- ↑ Karnozov, Vladimir. "Russian air force orders thrust-vectoring Su-30SM fighters". Flight International, 21 July 2011.
- ↑ http://www.flightglobal.com/news/articles/pictures-irkut-launches-su-30sm-test-campaign-376814/
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-21. ციტირების თარიღი: 2012-10-19.
- ↑ Russia, Vietnam ink submarine, arms deal, spacewar.com, 2009-12-21, accessed 22 December 2009.
- ↑ "World Military Aircraft Inventory". 2012 Aerospace. Aviation Week and Space Technology, January 2012.(ინგლისური)
- ↑ Су-30. Paralay.com. ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ Su-30 Two-seat multirole fighter | Russian Military Analysis. Warfare.ru. ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ Авиабаза на Кубани получила истребители четвертого поколения — Ольга Бондаренко — Российская газета — Авиабаза на Кубани получила истребители четвертого поколения. Rg.ru (2012-03-17). ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ Russia Orders 30 Su-30SM Fighters | Defense | RIA Novosti. En.rian.ru (2012-03-22). ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ нПСФХЕ: лХМНАНПНМШ пНЯЯХХ ЙСОХКН 30 ХЯРПЕАХРЕКЕИ яС-30ял. Lenta.ru. ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ Russia signs $1.2 bln contract for jet fighter delivery to Algeria, Uganda | Russia | RIA Novosti. En.rian.ru. ციტირების თარიღი: 2012-05-17.
- ↑ "Russia To Build 12 Fighters for Vietnam: Reports"[მკვდარი ბმული]. Defense News, 14 May 2009.
- ↑ Francis, Leithen. "Vietnam reportedly buys 12 more Sukhoi Su-30MK2 fighters". Flight International, 11 February 2010.
- ↑ "Russia Announces Military Aircraft Sale To Vietnam, Algeria" დაარქივებული 2012-06-29 საიტზე Archive.isCategory:Webarchive template archiveis links. Defense News, 20 July 2010.
| ||||||||||||||||||||