წითელი ჯიჯლაყა

წითელი ჯიჯლაყა
	;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	მცენარეები
განყოფილება:	ყვავილოვანი მცენარეები
კლასი:	ორლებნიანნი
რიგი:	მიხაკისნაირნი
ოჯახი:	ჯიჯლაყასებრნი
გვარი:	ჯიჯლაყა
სახეობა:	წითელი ჯიჯლაყა
ლათინური სახელი
	Amaranthus hybridus L., 1753
სინონიმები
	სია Amaranthus aureus Moq.; Amaranthus batalleri Sennen; Amaranthus bellardii Moq.; Amaranthus berchtholdii Moq.; Amaranthus catechu Moq.; Amaranthus caudatus Baker & Clarke; Amaranthus chlorostachys Willd.; Amaranthus eugenii Sennen; Amaranthus flavescens Moq.; Amaranthus hecticus Willd.; Amaranthus incurvatus Trimen ex Gren. & Gord.; Amaranthus intermedius Guss. ex Moq.; Amaranthus laetus Willd.; Amaranthus laxiflorus Comelli ex Pollini; Amaranthus neglectus Moq.; Amaranthus nepalensis Moq.; Amaranthus paniculatus var. sanguineus Regel; Amaranthus patulus f. multispiculatus (Sennen) Priszter; Amaranthus patulus var. multispiculatus Sennen; Amaranthus pseudoretroflexus (Thell.) Almq.; Amaranthus quitensis Kunth; Amaranthus retroflexus var. chlorostachys A. Gray; Amaranthus retroflexus var. hybridus A. Gray; Amaranthus retroflexus subsp. quitensis (Kunth) O.Bolòs & Vigo; Amaranthus spicatus Rchb.; Amaranthus timeroyi Jord. ex Moq.; Amaranthus trivialis Rota; Galliaria hybrida (L.) Nieuwl.; ;
ITIS	20735
NCBI	3565
EOL	585511
GRIN	t:2795
IPNI	10648-2
TPL	kew-2632871

წითელი ჯიჯლაყა,^[2] ჰიბრიდული ჯიჯლაყა,^[3] წითელი მხალი, თათრული მხალი^[2] (ლათ. Amaranthus hybridus) — ერთწლოვანი ბალახოვანი მცენარე ჯიჯლაყასებრთა ოჯახისა. სიმაღლეში 100 სმ-მდე აღწევს. ღერო სწორად მდგომია, მარტივი ან დატოტვილი, ზედა ნაწილში მეტ-ნაკლებად ხშირადაა შებუსვილი. ფოთლები გრელყუნწიანია, აქვთ რომბულ-კვერცხისებური ან ელიფსური ფორმა. ყვავილები შეკრებილია მოგრძო ჯგუფებად, რომლებიც ქმნიან უფოთლო, თავთავისებურ, კენწრულ და იღლიურ ყვავილედებს. ყვავის და ნაყოფმსხმოიარობს ივლის-ნოემბერში. გავრცელებულია კავკასიაში, დასავლეთ და სამხრეთ ევროპაში, შუა და აღმოსავლეთ აზიაში, ირანში, აფრიკაში, ავსტრალიასა და ამერიკაში. იზრდება დაბლობიდან მთის შუა სარტყლამდე რუდერალურ ადგილებში, როგორც სარეველა – ნათესებში. საქართველოში გვხვდება აფხაზეთში, იმერეთში, აჭარაში, ქართლსა და კახეთში.^[4] მისი თესლი და მომზადებული ფოთლები საკვებად ვარგისია.^[5]

სქოლიო

↑ Amaranthus hybridus L.. The Plant List. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-07-25. ციტირების თარიღი: 2021-03-05.
↑ ^2.0 ^2.1 Bussmann, Rainer W.; Batsatsashvili, Ketevan; Kikvidze, Zaal; Paniagua-Zambrana, Narel Y.; Khutsishvili, Manana; Maisaia, Inesa; Sikharulidze, Shalva „Amaranthus hybridus L. Amaranthus palmeri S. Watson Amaranthus spinosus L. Amaranthus retroflexus L. Atriplex hortensis L. Amaranthaceae“, Ethnobotany of the Mountain Regions of Far Eastern Europe : Ural, Northern Caucasus, Turkey, and Iran (ინგლისური). Springer International Publishing, გვ. 69–82. ISBN 978-3-030-28940-9.
↑ ტექნიკური რეგლამენტის − ლაგოდეხის დაცული ტერიტორიების მენეჯმენტის გეგმის დამტკიცების თაობაზე. საქართველოს მთავრობა (14 ივლისი, 2015). ციტირების თარიღი: 5 მარტი, 2021^{[მკვდარი ბმული]}
↑ სუხიტაშვილი კახაბერ, საქართველოს ყვავილოვანი მცენარეები, თბ.: კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი, 2018. — გვ. 18.
↑ Elias, Thomas S.; Dykeman, Peter A. (2009). Edible Wild Plants: A North American Field Guide to Over 200 Natural Foods. New York: Sterling Publishing, გვ. 72. ISBN 978-1-4027-6715-9. OCLC 244766414.

[1] Amaranthus hybridus L.. The Plant List. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-07-25. ციტირების თარიღი: 2021-03-05.

[:0-2] 2.0 ^2.1 Bussmann, Rainer W.; Batsatsashvili, Ketevan; Kikvidze, Zaal; Paniagua-Zambrana, Narel Y.; Khutsishvili, Manana; Maisaia, Inesa; Sikharulidze, Shalva „Amaranthus hybridus L. Amaranthus palmeri S. Watson Amaranthus spinosus L. Amaranthus retroflexus L. Atriplex hortensis L. Amaranthaceae“, Ethnobotany of the Mountain Regions of Far Eastern Europe : Ural, Northern Caucasus, Turkey, and Iran (ინგლისური). Springer International Publishing, გვ. 69–82. ISBN 978-3-030-28940-9.

[3] ტექნიკური რეგლამენტის − ლაგოდეხის დაცული ტერიტორიების მენეჯმენტის გეგმის დამტკიცების თაობაზე. საქართველოს მთავრობა (14 ივლისი, 2015). ციტირების თარიღი: 5 მარტი, 2021^{[მკვდარი ბმული]}

[4] სუხიტაშვილი კახაბერ, საქართველოს ყვავილოვანი მცენარეები, თბ.: კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელი, 2018. — გვ. 18.

[5] Elias, Thomas S.; Dykeman, Peter A. (2009). Edible Wild Plants: A North American Field Guide to Over 200 Natural Foods. New York: Sterling Publishing, გვ. 72. ISBN 978-1-4027-6715-9. OCLC 244766414.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]