პორტალი:ასტრონომია

ინდექსი · ძიება · კატეგორიები · რჩეული სტატიები და პორტალები · ყველა თემა

გეოგრაფია · ისტორია · კულტურა · მეცნიერება · რელიგია · საზოგადოება · საქართველო · სპორტი · ხელოვნება

ფაილი:Astronomy Portal banner.png

რედაქტირება ასტრონომია

ასტრონომია (ბერძნ. αστρονομία; άστρον ასტრონ — ვარსკვლავი; νόμος ნომოს — კანონი), არის მეცნიერება სამყაროს შესახებ, რომელიც იკვლევს ციური სხეულებისა და მათ მიერ წარმოქმნილი სისტემების განლაგებას, მოძრაობას, აგებულებას, წარმოქმნას და განვითარებას.

ასტრონომია ძირითადად იკვლევს მზეს და ვარსკვლავებს, პლანეტებს და მათ თანამგზავრებს, კომეტებს და მეტეორიტებს, ნისლეულებს, ვარსკვლავთა სისტემებს და ნივთიერებას, რომელიც ავსებს ვარსკვლავთშორის სივრცეებს.

რედაქტირება რჩეული სტატია

შავი ხვრელის მხატვრული წარმოსახვა

შავი ხვრელი - რეგიონი სივრცეში, რომელშიც გრავიტაციული ველი იმდენად ძლიერია, რომ არაფერს, სინათლესაც კი, ძალუძს მისი მიზიდულობისგან თავის დაღწევა მისი ზემოქმედების არეალში მოხვდრისას. შავი ხვრელი სავარაუდოდ წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც გიგანტური ვარსკვლავი ამოწურავს მთელ თავის ენერგიას და კვდომას იწყებს.

ყველაზე გავრცელებული ჰიპოთეზის თანახმად, იგი საკუთარი მიზიდულობის ძალის ზემოქმედებით იწყებს შეკუმშვას და როდესაც მიაღწევს შეკუმშვის პიკს, ხდება რაღაც აფეთქებისმაგვარი მოვლენა, რის შემდეგაც ეს ვარსკვლავი ჩაქრება, ხოლო მისი გრავიტაცია იმ ზომამდე გაიზრდება, რომ იგი დაიწყებს ყველაფრის შესრუტვას, სინათლის ჩათვლით. სწორედ ამ თვისებიდან გამომდინარეობს ამ ობიექტის სახელი - ”შავი ხვრელი”, ანუ სხეული, რომელსაც სინათლეც კი ვერ უსხლტება და უხილავი ხდება.

არსებობს მრავალი კოსმოსური ობიექტი, რომლის დანახვაც ადამიანის თვალით შეიძლება - ვარსკვლავები, ნისლეულები, პლანეტები. მაგრამ სამყაროს უმეტესი ნაწილი უხილავია, მათ შორის უხილავია ”შავი ხვრელებიც”. (...სრულად)

რედაქტირება იცოდით, რომ…

• სატურნის თანამგვზავრი ტიტანი ერთადერთი თანამგვზავრია მზის სისტემაში, რომელსაც ატმოსფერი გააჩნია.
• მცირე პლანეტა N 781-ს, რომელიც მზიდან 483 მილიონი კილომეტრით არის დაშორებული, აღმომჩენმა საქართველო უწოდა.
• ნეიტრონული ვარსკვლავები არიან ძალიან მცირე ზომის — სულ რაღაც 10–20 კმ. დიამეტრში.
• დიდი დათვის α, ვარსკვლავი დუბჰე, არის ამერიკის შტატის, იუტას ოფიციალური ვარსკვლავი.
• Astronomische Nachrichten, გერმანლი ჟურნალი დაარსებული ჰაინრიხ შუმახერის მიერ 1821 წელს, არის სამყაროში არსებული უძველესი ასტრონომიული ჟურნალი.
• პლუტონი დღესდღეობით ითვლება კოიპერის სარტყელის უდიდეს წევრად, მისი, როგორც მე-9 პლანეტის, გადადგომის შემდეგ.
• მზის სისტემაში შემავალი ყველა პლანეტის მასა ერთად აღებული, მზის მასის 1 %-ს შეადგენს.
• პლუტონის თანამგვზავრ, ქარონსაც, მიენიჭა ჯუჯა პლანეტის სტატუსი.

რედაქტირება კატეგორიები

ასტრონომია: ასტროფიზიკა - კალენდარი - კოსმოლოგია - პლანეტოლოგია

ბიოგრაფიები: ასტრონომები - კოსმონავტები

ციური სხეულები: ვარსკვლავები - კომეტები - პლანეტები - ჯუჯა პლანეტები

ასტრონომიული ხელსაწყოები: ტელესკოპები - ობსერვატორიები

რედაქტირება ახალი სტატიები

• ნოემბერი: საქართველო (ცთომილი), ნეიტრონული ვარსკვლავი
• სექტემბერი: ნიკოლოზ კოპერნიკი
• ივლისი: აპოცენტრი და პერიცენტრი, სავსე მთვარე, კვადრატურა, შეერთება, ელონგაცია, აფსიდები

რედაქტირება რჩეული სურათი

რედაქტირება აქტუალური საკითხები

რედაქტირება როგორ შემიძლია დავეხმარო

დასაწერი სტატიები

• ასტრონომიის დარგები: ასტრომეტრია, ვარსკვლავთა ასტრონომია, რადარული ასტრონომია, რადიოასტრონომია, რენტგენული ასტრონომია, სელენოლოგია, სფერული ასტრონომია, ცის მექანიკა
• ასტრონომიული ობიექტები: მეტეორიტი
• ასტრონომიული ხელსაწყოები: ასტროგრაფი, ასტროლაბი, ასტრონომიული საათი, დიოპტრი, რეფრაქტორი, რეფლექტორი ფოტომეტრი, ჰელიომეტრი
• პიროვნებები: ჰიპარქო, არისტარქე, პთოლემე, ტიხო ბრაგე, ედვინ ჰაბლი, უილიამ ჰერშელი

რედაქტირება სამეცნიერო პორტალები

კოსმონავტიკა	ფიზიკა	მათემატიკა	ინფორმატიკა	სამეცნიერო ფანტასტიკა	გეოლოგია	ბიოლოგია	ქიმია