ტოკელაუ: განსხვავება გადახედვებს შორის

ტოკელაუ
ტოკელაუ ინგლ. Tokelau; ტოკელაუ
	დევიზი: "Tokelau mo te Atua"
	ტოკელაუს მდებარეობა
დედაქალაქი	ატაფუ; 09°10′ ს. გ. 171°50′ ა. გ. / 9.167° ს. გ. 171.833° ა. გ.
უდიდესი ქალაქი	ფაკაოფო
ოფიციალური ენა	ტოკელაური; ინგლისური
მთავრობა	კონსტიტუციური მონარქია
ფართობი
მოსახლეობა
მშპ (მუპ)	1993 შეფასებით
ვალუტა	ახალ ზელანდიური დოლარი (NZD)
დროის სარტყელი	UTC -12 სთ.
Internet TLD	.tk
სატელეფონო კოდი	690

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

19:42, 16 მაისი 2014-ის ვერსია

ტოკელაუ (ინგლ. Tokelau) — ახალი ზელანდიის ტერიტორია, რომელიც შედგება სამი მარჯნის ატოლისაგან. საერთო ფართობი შეადგენს 10 კმ², ხოლო აქ ცხოვრობს 1411 კაცი (2011). ატოლის ჩრდილოეთით მდებარეობს სამოას, აღმოსავლეთით ტუვალუს, სამხრეთით ფენიქსის კუნძულების, დასავლეთით ლაინის კუნძულების (ეს კუნძულები მიეკუთვნება კირიბატის) ტერიტორიული წყლები. გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ ტოკელაუ არა-თავისუფალ ტერიტორიად მიიჩნია.^[2]დასავლელების მიერ ეს სახელმწიფო ზოგჯერ ძველი კოლონიური სახელით, კავშირის კუნძულებით მოიხსენიება.

გეოგრაფია

ტოკელაუს კუნძულები შედგება სამი ატოლისაგან — ატაფუ, ნუკუნონუ და ფაკაოფო. გეოგრაფიულად ტოკელაუს მიეკუთვნება ატოლი სუეინსიც, რომელიც ადმინისტრაციულად შედის ამერიკის სამოას შემადგენლობაში. ატოლები შედგებიან დიდი რგოლისებური წყლისქვეშა რიფებისაგან, რომლებზეც აღმართულია ბევრი პატარა კორალური კუნძულები. პატარა კუნძულები ოკეანის ზედაპირიდან ამოწეულია მხოლოდ 3—4 მეტრით.

კუნძულების ზედაპირი შედგება კორალების ნატეხებისაგან და კორალური ქვიშისაგან. ღარიბ კირქვიან ნიადაგზე იზრდებიან მხოლოდ პანდანუსები, ქოქოსის პალმები და ბუჩქები.

ტოკელაუს კლიმატი მუდმივად ცხელია, პასატურია და ნესტიანია. დეკემბერ-მარტში იშვიათობას არ წარმოადგენს ქარიშხლები.

ისტორია

1889 წელს ტოკელაუს კუნძულებმა მიიღეს დიდი ბრიტანეთის პროტექტორატი.

1916 წლიდან ისინი შევიდნენ ბრიტანეთის კოლონიის გილბერტის და ელისის კუნძულები შემადგენლობაში. 1925 წელს გადაეცა ახალ ზელანდიას მმართველობაში.

2002 წლიდან ტოკელაუს ხელისუფლებამ გაერო-ს დეკოლონიზაციის კომიტეტთან და ასევე ახალი ზელანდიის ხელისუფლებასთან ერთად შეიმუშავეს გეგმა ტოკელაუს დამოუკიდებელი სახელმწიფოს შექმნის შესახებ ახალ ზელანდიასთან თანამშრომლობის ხელშეკრულების საფუძველზე. ტოკელაუს პარლამენტმა ხმა მისცა დამოუკიდებლობას, მაშინ როცა ახალი ზელანდიის პარლამენტმა და გაერთიანებული ერების ორგანიზაციამ გადადო მიღებული გადაწყვეტილება ამ საკითხზე მოსახლეობაში რეფერენდუმის ჩატარებამდე.

ტოკელაუსათვის თვითგამორკვევის სტატუსის მიცემა ახალ ზელანდიასთან თავისუფალი ასოციაციის ფორმით გამოტანილი იყო რეფერენდუმზე 2006 წლის 11 თებერვალს, რომელიც ჩატარდა გაეროს მეთვალყურეობის ეგიდით. რეფერენდუმის პირობებით, თავისუფალი ასოციაციის სასარგებლოდ არჩევისათვის აუცილებელი იყო ხმების 66 % მიღება (615 ადამიანი), მაგრამ ამ გადაწყვეტილებას მხარი დაუჭირა რეფერენდუმში მონაწილეთა მხოლოდ 60 %. მეორე რეფერენდუმი, ჩატარდა 2007 წლის 20-დან 24 ოქტომბრამდე გაეროს მეთვალყურეების თანდასწრებით, მიუხედავად თითქმის ასპროცენტიანი შედეგების მოლოდინისა თვითგამორკვევას ხმა მისცა მხოლოდ რეფერენდუმში მონაწილეთა 64,5 % (დააკლდა მხოლოდ 16 ხმა აუცილებელი 2/3-სთვის). შესაბამიმისად, ტოკელაუმ შეინარჩუნა ძველი სტატუსი არათვითმართვადი ტერიტორია სხვისი მართველობის ქვეშ.

დღეისათვის ტოკელაუ წარმოადგენს ახალი ზელანდიის სამფლობელოს, იმართება 1948 წლის ტოკელაუს აქტისა და 1963 —1999 წლებში მასში შესული შესწორებების საფუძველზე. ამ დოკუმენტის თანახმად ახალი ზელანდია უზრუნველყოფს ტოკელაუს კუნძულების თავდაცვას.

ადმინისტრაციული დაყოფა

ტოკელაუ იყოფა სამ ატოლათ: ატაფუ, ნუკუნონუ და ფაკაოფო. თვითოეულ მათგანს აქვს შესაბამისად იგივე დასახელების ადმინისტრაციული ცენტრი.

№	ატოლი	ადმინისტრაციული ცენტრი	მიწის ფართობი, კმ²	ლაგუნის ფართობი, კმ²	მოსახლეობა, ად. (2011)	სიმჭიდროვე, ად./კმ²
1	ატაფუ	ატაფუ	2,03	17	482	237,44
2	ნუკუნონუ	ნუკუნონუ	5,46	98	397	72,71
3	ფაკაოფო	ფაკაოფო	2,63	50	490	186,31
	სულ		10,12	165	1369	139,43

შენიშვნა: 42 ტოკელაუს მოქალაქე აღწერისას იმყოფებოდა სამოაში.

მოსახლეობა

მოსახლეობა რაოდენობა — 1411 კაცი.^[3] (2011 წლის აღწერა).
ეთნიკური შემადგენლობა: ძირითადად პოლინეზიელები, უმნიშვნელო ანგლო-პოლინეზიელი მეტისები.
ენა: ტოკელაური (პოლინეზიური), ინგლისური.
რელიგია: ქრისტიანები, მათ შორის კონგრეგაციონალისტები (70 %), კათოლიკები (28 %).

სქოლიო

↑ http://www.tokelau-info.tk/
↑ Official site for the Tokelau Council of Ongoing Government. ციტატა: „The basis of Tokelau's legislative, administrative and judicial systems is the Tokelau Islands Act 1948 and its amendments. (See the link "LAW") In November 1974 the administration of Tokelau was transferred from the Mäori and Island Affairs Department to the Ministry of Foreign Affairs. From then until September 1980, when the Tokelau administration regulations were amended, the New Zealand Secretary of Foreign Affairs was the administrator of Tokelau. New regulations then came into force whereby the Minister of Foreign Affairs was empowered to appoint a suitable person to be the Administrator of Tokelau. The New Zealand flag is used and the anthem is God Save the Queen.“ ციტირების თარიღი: 2007-11-04.
↑ მოსახლეობის აღწერა (2011)

თარგი:Link GA

[1] ttp://www.tokelau-info.tk/

[2] Official site for the Tokelau Council of Ongoing Government. ციტატა: „The basis of Tokelau's legislative, administrative and judicial systems is the Tokelau Islands Act 1948 and its amendments. (See the link "LAW") In November 1974 the administration of Tokelau was transferred from the Mäori and Island Affairs Department to the Ministry of Foreign Affairs. From then until September 1980, when the Tokelau administration regulations were amended, the New Zealand Secretary of Foreign Affairs was the administrator of Tokelau. New regulations then came into force whereby the Minister of Foreign Affairs was empowered to appoint a suitable person to be the Administrator of Tokelau. The New Zealand flag is used and the anthem is God Save the Queen.“ ციტირების თარიღი: 2007-11-04.

[Census_-_2011-3] მოსახლეობის აღწერა (2011)

[1]

[2]

[3]

@@ ხაზი 55: / ხაზი 55: @@
 }}
-'''ტოკელაუ''' ({{lang-en|Tokelau}}) — [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიის]] ტერიტორია, რომელიც შედგება სამი მარჯნის [[ატოლი]]სგან. საერთო ფართობი შეადგენს 10 კმ², ხოლო აქ ცხოვრობს 1411 კაცი (2011). ატოლის ჩრდილოეთით მდებარეობს [[სამოა]]ს, აღმოსავლეთით [[ტუვალუ]]ს, სამხრეთით [[ფენიქსის კუნძულები]]ს, დასავლეთით [[ლაინის კუნძულები]]ს (ეს კუნძულები მიეკუთვნება [[კირიბატი]]ს) ტერიტორიული წყლები. გაეროს [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გენერალურმა ასამბლეამ]] ტოკლაუ [[არა თავისუფალი ტრიტორიების სია (გაეროს მიხედვით)|არა-თავისუფალ]] ტერიტორიად მიიჩნია.<ref>{{cite web|url=http://www.tokelau.org.nz/|title=Official site for the Tokelau Council of Ongoing Government|accessdate=2007-11-04|quote=The basis of Tokelau's legislative, administrative and judicial systems is the Tokelau Islands Act 1948 and its amendments. (See the link "LAW") In November 1974 the administration of Tokelau was transferred from the Mäori and Island Affairs Department to the Ministry of Foreign Affairs. From then until September 1980, when the Tokelau administration regulations were amended, the New Zealand Secretary of Foreign Affairs was the administrator of Tokelau. New regulations then came into force whereby the Minister of Foreign Affairs was empowered to appoint a suitable person to be the Administrator of Tokelau. The New Zealand flag is used and the anthem is God Save the Queen.}}</ref>დასავლელების მიერ ეს სახელმწიფო ზოგჯერ ძველი კოლონიური სახელით, კავშირის კუნძულებით მოიხსენიება.
+'''ტოკელაუ''' ({{lang-en|Tokelau}}) — [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიის]] ტერიტორია, რომელიც შედგება სამი მარჯნის [[ატოლი]]საგან. საერთო ფართობი შეადგენს 10 კმ², ხოლო აქ ცხოვრობს 1411 კაცი (2011). ატოლის ჩრდილოეთით მდებარეობს [[სამოა]]ს, აღმოსავლეთით [[ტუვალუ]]ს, სამხრეთით [[ფენიქსის კუნძულები]]ს, დასავლეთით [[ლაინის კუნძულები]]ს (ეს კუნძულები მიეკუთვნება [[კირიბატი]]ს) ტერიტორიული წყლები. გაეროს [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გენერალურმა ასამბლეამ]] ტოკელაუ [[არა თავისუფალი ტერიტორიების სია (გაეროს მიხედვით)|არა-თავისუფალ]] ტერიტორიად მიიჩნია.<ref>{{cite web|url=http://www.tokelau.org.nz/|title=Official site for the Tokelau Council of Ongoing Government|accessdate=2007-11-04|quote=The basis of Tokelau's legislative, administrative and judicial systems is the Tokelau Islands Act 1948 and its amendments. (See the link "LAW") In November 1974 the administration of Tokelau was transferred from the Mäori and Island Affairs Department to the Ministry of Foreign Affairs. From then until September 1980, when the Tokelau administration regulations were amended, the New Zealand Secretary of Foreign Affairs was the administrator of Tokelau. New regulations then came into force whereby the Minister of Foreign Affairs was empowered to appoint a suitable person to be the Administrator of Tokelau. The New Zealand flag is used and the anthem is God Save the Queen.}}</ref>დასავლელების მიერ ეს სახელმწიფო ზოგჯერ ძველი კოლონიური სახელით, კავშირის კუნძულებით მოიხსენიება.
 == გეოგრაფია ==
@@ ხაზი 95: / ხაზი 95: @@
 * მოსახლეობა რაოდენობა — 1411 კაცი.<ref name="Census - 2011">[http://www.stats.govt.nz/browse_for_stats/people_and_communities/pacific_peoples/2011-tokelau-census-landing-page/final-count-2011-tokelau-census.aspx მოსახლეობის აღწერა (2011)]</ref> (2011 წლის აღწერა).
 * ეთნიკური შემადგენლობა: ძირითადად [[პოლინეზიელები]], უმნიშვნელო ანგლო-პოლინეზიელი [[მეტისები]].
-* ენა: [[ტოკელაური]] ([[პოლინეზიური]]), [[ინგლისური ენა|ინგლისური]].
+* ენა: [[ტოკელაური ენა|ტოკელაური]] ([[პოლინეზიური ენები|პოლინეზიური]]), [[ინგლისური ენა|ინგლისური]].
 * რელიგია: [[ქრისტიანობა|ქრისტიანები]], მათ შორის [[კონგრეგაციონალისტები]] (70 %), [[კათოლიციზმი|კათოლიკები]] (28 %).