ჩონგ-ალაის რაიონი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
რაიონი
ჩონგ-ალაის რაიონი
Чоң Алай району
ქვეყანა ყირგიზეთის დროშა ყირგიზეთი
ადმ. ცენტრი Daroot-Korgon
კოორდინატები 39°33′07″ ჩ. გ. 72°12′00″ ა. გ. / 39.55194° ჩ. გ. 72.20000° ა. გ. / 39.55194; 72.20000
ფართობი 4857 კმ²
სალაპარაკო ენები ყირგიზული
რუსული
მოსახლეობა 25 039[1] კაცი (2009)
ეროვნული შემადგენლობა ყირგიზები — 99,9%[1]
სასაათო სარტყელი [[UTCUTC+6]]
ჩონგ-ალაის რაიონი — ყირგიზეთი
ჩონგ-ალაის რაიონი

ჩონგ-ალაის რაიონი (ყირგ. Чоң Алай району) — რაიონი ყირგიზეთში, ოშის ოლქში. ადმინისტრაციული ცენტრი — სოფელი დარაუთ-ყურღანი.

რაიონის საერთო ფართობი შეადგენს 4 860 კმ², ან ოშის ოლქის ტერიტორიის 16,6 %. 2007 წლის მონაცემებით, მოსახლეობის საერთო რიცხვი შეადგენს 24,5 ათას ადამიანს ან ოშის ოლქის მოსახლეობის 2,0 %. რაიონი მოიცავს 3 აილ ოლქს: ჟექენდი, ჩონ-ალაი და კაშკა-სუუ.

კლიმატი მკვეთრად კონტინენტურია, ცივი ზამთრით. წლიური ნალექი შეადგენს — 500—650 მმ. ივლისის საშუალო ტემპერატურაა +19-22 °C, დეკემბრის — −10-15 °C.

რაიონის ძირითადი ეკონომიკური დარგია მეცხვარეობა და მეცხოველეობა.

გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რაიონი მდებარეობს მდინარე ყიზილსუს ხეობაში. სამხრეთით და ჩრდილოეთით, რაიონის საზღვარი ალაისა და ტრანსალაის ქედზე გადის. აღმოსავლეთით ესაზღვრება ალაის რაიონს, ხოლო დასავლეთით ტაჯიკეთს.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1928 წელს შეიქმნა ალაი-გულჩინის რაიონი. 1936 წელს შემქნილი რაიონი დაყვეს ორად — ალაის და ჩონგ-ალაის რაიონად. 1959 წელს, ორივე რაიონი ხელახლა გაამთლიანეს და დაარქვეს ალაის რაიონი.

1992 წელს, საბჭოთა კავშირის დაშლისა და ყირგიზეთის მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ, ეს რაიონი ისევ იყოფა ორ რაიონად — აღმოსავლეთით ალაის რაიონად და დასავლეთით ჩონგ-ალაის რაიონად.

მოსახლეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა ეთნიკურად ყირგიზია, რაც მოსახლეობის 99,9 % შეადგენს. 2009 წლის ყირგიზეთის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერის მიხედვით, რაიონის მოსახლეობა შეადგენდა 25 039 კაცს, აქედან მხოლოდ 22 კაცი ეთნიკურად არაყირგიზი იყო.[1]

დასახლებული პუნქტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რაიონი იყოფა 3 აილ (სასოფლო) ოლქად, რომელიც საერთო ჯამში 21 სოფელს მოიცავს.[2]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]