ქრისტიანული კვარტალი
| კვარტალი | |
|---|---|
|
ქრისტიანული კვარტალი იერუსალიმში {lang-he|הַרֹבַע הַנוֹצְרִי}}, არაბ. حَارَة النَّصَارَى | |
 იერუსალიმის ქრისტიანული კვარტლის რუკა | |
| ქვეყანა |
 ისრაელი |
| კოორდინატები | 31°46′42″ ჩ. გ. 35°13′45″ ა. გ. / 31.7784722° ჩ. გ. 35.2294000° ა. გ. |
| ფართობი | 190 ათასი მ² კმ² |
| მოსახლეობა | 4,2 ათასი მოსახლე (2011) კაცი |
  | |
ქრისტიანული კვარტალი ( ებრ. הַרֹבַע הַנוֹצְרִיარაბ. حَارَة النَّصَارَى ) — იერუსალიმის გალავნიანი ძველი ქალაქის ოთხი კვარტალიდან ერთ-ერთი (დანარჩენი სამია: ებრაული, მუსლიმური და სომხური კვარტლები). ქრისტიანული კვარტალი მდებარეობს ძველი ქალაქის ჩრდილო-დასავლეთ კუთხეში და გადაჭიმულია მისი დასავლეთ კედლის გასწვრივ ჩრდილოეთით ახალი კარიბჭიდან იაფას კარიბჭემდე ; სამხრეთით — იაფას კარიბჭიდან დასავლეთ კედელამდე გზის გასწვრივ, ებრაული და სომხური უბნების მიმდებარედ; აღმოსავლეთით კვარტალი აღწევს დამასკოს კარიბჭეს, სადაც ესაზღვრება მუსლიმურ კვარტალს.[1]
კვარტალი ძირითადად შედგება რელიგიური, ტურისტული და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის განკუთვნილი შენობებისგან რელიგიური სკოლების ჩათვლით (მაგალითად, ლუთერანული სკოლა და წმინდა პეტრეს სახელობის სკოლა) ან განკუთვნილია ქრისტიანი მომლოცველებისთვის. კვარტალში დაახლოებით 40 ქრისტიანული სალოცავია, მათ შორის მაცხოვრის საფლავი, რომელიც ქრისტიანების ყველაზე წმინდა ადგილად ითვლება. წმინდა საფლავის ტაძრის ირგვლივ განლაგებულია ეკლესიები და მონასტრები.
ზოგადი მახასიათებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საცხოვრებელი კორუსები ცოტაა და კონცენტრირებულია კვარტლის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში. დიდი ადგილი ქრისტიანულ ობიექტებს უკავია. მათგან ყველაზე დიდ (ქრისტეს საფლავის ტაძრის გარდა) ტერიტორიაზე განლაგებულია საბერძნეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის საპატრიარქო იერუსალიმის მართლმადიდებელი პატრიარქის რეზიდენციასთან ერთად, მაცხოვრის ფრანცისკანელთა მონასტერითა და იერუსალიმის ლათინური საპატრიარქოთი. ასევე კვარტალში არის ყავახანები, სუვენირების მაღაზიები, რესტორნები და სასტუმროები. მაღაზიები ძირითადად კონცენტრირებულია დავითის ბაზრის ქუჩისა და ქრისტიანთა გზის გასწვრივ. ზოგიერთი სასტუმრო — როგორიცაა Casa Nova, ბერძნული კათოლიკური სასტუმრო და იერუსალიმის საბერძნეთის საპატრიარქოს სასტუმრო — აშენდა ეკლესიებთან, როგორც დასასვენებელი ადგილი ვიზიტორებისთვის.[2]
კვარტალში არის რამდენიმე პატარა მუზეუმი, როგორიცაა საბერძნეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის საპატრიარქოს მუზეუმი. კვარტალის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში მდებარეობს აუზი. მისი დანიშნულება იყო წვიმის წყლის მარაგის შევსება, რომელიც ამარაგებდა ტერიტორიას (ჰეზეკიას აუზი).[3]
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქრისტიანული უბანი გაშენდა ქრისტეს საფლავის ტაძრის გარშემო.
მე-19 საუკუნეში ევროპულმა სახელმწიფოებმა გაზარდეს ზეწოლა ოსმალეთის იმპერიაზე, ესწრაფოდნენ რა იერუსალიმში გავლენის გაფართოებას. შუდგნენ რამდენიმე სტრუქტურის მშენებლობას ქრისტიანულ კვარტალში. ოსმალეთის ხელისუფლება ცდილობდა ბოლო მოეღო ევროპული გავლენისთვის და ამ მხარეში მიწის შესყიდვაზე წესები შემოიღო. მაგრამ ამ სახელმწიფოების მეთაურების პირადი ჩარევის შედეგად, მათ შორის გერმანიის კაიზერ ვილჰელმ II-ს და ავსტრიის ფრანც ჯოზეფის ძალისხმევით აიგო რამდენიმე შენობა ამ ქვეყნების რელიგიური ადმინისტრაციებისთვის. კვარტალში ახალი ნაგებობები გამოჩნდა.
მე-19 საუკუნის მიწურულს ციხე-სიმაგრის კედლებით შემოზღუდულ ქრისტიანულ კვარტალში მშენებლობისთვის თავისუფალი ადგილები აღარ დარჩა. ამავე პერიოდში გაიხსნა სუეცის არხი და უამრავი ქრისტიანი წავიდა წმინდა მიწაზე. ამან
გამოიწვია გაძლიერებული კონკურენცია იერუსალიმში გავლენის მოსაპოვებლად ევროპულ ძალებს შორის. საფრანგეთმა ააშენა საავადმყოფოები, მონასტრები და სასტუმროები ქრისტიანული კვარტალის მიმდებარედ გალავნის გარეთ. შედეგად, დააარსდა იერუსალიმის ფრანგული ოლქი. რუსეთის იმპერიას იერუსალიმში რუსული კომპლექსი ჰქონდა. ძველი ქალაქის კედლები წარმოადგენდა დაბრკოლებას: ქრისტიანული კვარტლიდან ახალ ნაგებობამდე მისასვლელად საჭირო იყო გადაადგილება ირიბი მარშრუტით იაფას კარიბჭის ან დამასკოს კარიბჭის გავლით. მოსახერხებელი კომუნიკაციისთვის; 1898 წელს ოსმალეთის ხელისუფლებამ დააკმაყოფილა ევროპული ქვეყნების თხოვნა: იმისათვის, რომ სალოცავებთან წვდომა გაადვილებულიყო ახალი მშენებლობების რაიონში გაჭრეს ახალი კარინჭე.[4][5][6]
გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
-
უფლის საფლავის ტაძრის შესასვლელი -
წმინდა აბრაამის მონასტერი -
მაცხოვრის ლუთერანული ტაძარი -
წმინდა მაცხოვრის მონასტერი -
მურისტანის შადრევანი -
ქრისტიანული კვარტლის აივნები -
სასტუმრო იმპერიალი -
კვარტლის ერთ-ერთი შენობა
ეკლესიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქრისტეს საფლავის ტაძარი
- მაცხოვრის ლუთერანული ეკლესია
- იოანე ნათლისმცემლის ეკლესია
- წმინდა ალექსანდრე ნეველის ეკლესია
მონასტრები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- დეირ ელ სულთანი
- მონასტერი წმ. მხსნელი
მეჩეთები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ომარის მეჩეთი
- ალ-ხანგა ალ-სალაჰიას მეჩეთი
ბაზრები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- მურისტანი
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Arnon, Adar (1992). "The Quarters of Jerusalem in the Ottoman Period". Middle Eastern Studies. Taylor & Francis, Ltd. 28 (1): 25–26. ISSN 0026-3206. JSTOR 4283477. Retrieved 2023-05-31.
- ↑ Hopkins 1971, p. 76
- ↑ Golan, Patricia (11 February 2005). "A Cloistered Community". The Jerusalem Post. Archived from the original on 1 February 2015.
- ↑ Beckles Willson, Rachel (2013). Orientalism and Musical Mission: Palestine and the West. Cambridge University Press. p. 146. ISBN 9781107036567
- ↑ Arnon, Adar (1992). "The Quarters of Jerusalem in the Ottoman Period". Middle Eastern Studies. Taylor & Francis, Ltd. 28 (1): 5–7. ISSN 0026-3206. JSTOR 4283477. Retrieved 2023-05-31.
The origin of this ethno-religious partition lies in the nineteenth-century modern survey maps of Jerusalem drawn by Europeans - travellers, army officers, architects - who explored the city. The following verbal geographical definitions of the quarters will refer to this contemporarily prevailing division of the Old City. The ethno-religious partition of the Old City on the nineteenth-century maps reflected a situation rooted in history. Crusader Jerusalem of the twelfth and thirteenth centuries, the capital of the Latin Kingdom of Jerusalem, was partitioned among the residential territories of people from different European countries, Oriental Christian communities and knights orders. In 1244 Jerusalem returned to Moslem hands when it became part of the Ayyubid Sultanate of Egypt. The change of government coincided with a devastation of the city by the Central Asian tribe of Khawarizm which all but annihilated the city's population. In 1250 the Mamluks rose to power in Egypt. Under their rule Jerusalem became a magnet to pilgrims from all parts of the Islamic world. People from various regions, towns and tribes settled in it. The parts of the city preferred by the Moslems were those adjoining the north and west sides of the Temple Mount (the other two sides lay outside the city) on which stood their two revered mosques, the Dome of the Rock and al-Agsa Mosque. Christians from different denominations resettled in the north-west of the city, at the vicinity of the Church of the Holy Sepulchre. Armenians settled in its south-west, near their Cathedral of St James which had been destroyd by the Khawarizms. Jews settled in Jerusalem, beginning with the second half of the thirteenth century, near the south wall of the city, because the territory there was not settled by any other community and separated from their venerated place, the West (Wailing) Wall, only by a small quarter of North-African Moslems. When the city changed hands again at the beginning of the sixteenth century, falling to the Ottoman Turks, no change in the city's population, and hence in its quarters occurred.
- ↑ Wager, Eliyahu (1988). Tour No. 7: The Christian Quarter. pp. 105–112.