ქოიუნჯულარი (ხოფის რაიონი)
| სოფელი | |
|---|---|
|
ქოიუნჯულარი | |
| ქვეყანა |
 თურქეთი |
| პროვინცია | ართვინის პროვინცია |
| რაიონი | ხოფა |
| კოორდინატები | 41°26′00″ ჩ. გ. 41°33′00″ ა. გ. / 41.43333° ჩ. გ. 41.55000° ა. გ. |
| ადრეული სახელები | ზალონა |
| სასაათო სარტყელი | UTC+3 და თურქეთის დრო |
| საფოსტო ინდექსი | 08600 |
  | |
ქოიუნჯულარი (თურქ. Koyuncular) — სოფელი ხოფის რაიონში, ართვინის პროვინცია, თურქეთი.[1] სოფლის მოსახლეობა 2021 წლის მონაცემებით 418 ადამიანია.[2]
სოფლის ძველი ისტორიული, ქართული სახელწოდებაა ზალონა.[3]
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სოფელი ქოიუნჯულარის ძველი სახელწოდება არის ზალონა.[4][5] ზალონა (ზალონა) სახელი, შესაძლოა წარმოიქმნა ლაზური სიტყვისგან „წალე“ (წალე), რაც ნიშნავს „ქვედა ადგილს“, და გადაიქცა „წალონა“-დ (წალონა).[6] მეორე მხრივ, წალონა შესაძლოა წარმოიქმნა ქართული სიტყვისგან „წალი“ (წალი), რაც ნიშნავს ჯერ მოუგებელ თხას, რასაც დაემატა ლაზური სუფიქსი „-ონა“.[7] ამ შემთხვევაში ის ნიშნავს რაღაც „თხის სამყოფელის“ მსგავსს. სოფლის სახელის შეცვლა ქოიუნჯულარად (რაც ნიშნავს მეცხვარეებს) ამყარებს ამ ვარაუდს. ეს ადგილის სახელი თურქულშიც შევიდა როგორც ზალონა. 1876 წლის ტრაპიზონის პროვინციის წელიწდეულსა და 1928 წლის ოსმალურ სოფლების სიაში ის მოხსენიებულია როგორც ზალონა (زالونا).[8][9]
სოფელი ზალონის ადგილმდებარეობა ლაზეთის რეგიონში, ანტიკურ ეპოქაში შედიოდა კოლხეთის სამეფოს საზღვრებში. ოსმალებმა, ტრაპიზონის იმპერიის განადგურების შემდეგ 1461 წელს, 1547 წელს მთლიანად დაიპყრეს ეს რეგიონიც.[10] სოფელი ზალონა, 1876 წლის ტრაპიზონის პროვინციის წელიწდეულის მიხედვით, ეკუთვნოდა ტრაპიზონის პროვინციის ერთ-ერთ სანჯაყს, ლაზისტანის სანჯაყის ხოფის რაიონს. მისი მოსახლეობა შედგებოდა 172 ადამიანისგან. თუმცა, შესაძლებელია ეს რიცხვი მოიცავდეს მხოლოდ მამაკაცებს. სოფელში გადასახადით დაბეგრილი პირუტყვის რაოდენობაში აღრიცხულია 700 თხა/ცხვარი, 7 ცხენი, 23 ძროხა და 3 ხარი.[11]
სოფელი ზალონა, 1877-1878 წლების რუსეთ-ოსმალეთის ომში დამარცხებული ოსმალეთის იმპერიის მიერ გადაეცა რუსეთს, როგორც საომარი რეპარაციების ნაწილი. რუსული მმართველობის დროს, 1917 წელს, ქართველმა ენათმეცნიერმა იოსებ ყიფშიძემ, რომელმაც კვლევითი ექსპედიცია მოაწყო ლაზისტანში, სოფლის სახელი ქართული ანბანით ჩაწერა როგორც ზალონა (ზალონა), რუსული ანბანით კი როგორც ზალუნა (Залуна). ყიფშიძის მონაცემებით, ამ დროს სოფელში 51 ოჯახში ცხოვრობდა 295 ადამიანი და ეს მოსახლეობა შედგებოდა ჰემშინებისგან.[12]
სოფელი ზალონა, 1928 წლის ოსმალური სოფლების სიის მიხედვით, ეკუთვნოდა რიზეს პროვინციის ხოფის რაიონის ცენტრალურ ნაჰიეს.[9] მოგვიანებით სოფელი შედიოდა ჩორუჰის პროვინციაში, რომელმაც ჩაანაცვლა არტვინის პროვინცია. 1935 წლის საყოველთაო აღწერაში სოფელს ჰქონდა ეს ადმინისტრაციული სტატუსი და მისი მოსახლეობა შედგებოდა 313 ადამიანისგან.[13] რადგან ზალონა ან ზალუნა არ არის თურქული სიტყვა, სოფლის სახელი 1959 წელს შეიცვალა და ეწოდა კოიუნჯულარით.[14] კოიუნჯულარ სოფელში 1965 წლის საყოველთაო აღწერის დროს ცხოვრობდა 595 ადამიანი და ამ მოსახლეობაში 169 ადამიანმა იცოდა წერა-კითხვა.[15]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Köy, Turkey Civil Administration Departments Inventory. Retrieved 30 January 2023.
- ↑ Address-based population registration system (ADNKS) results dated 31 December 2021 tr (XLS). TÜİK. ციტირების თარიღი: 30 January 2023
- ↑ Nişanyan Yeradları.
- ↑ İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), 2 Cilt, Batum, 1977, I. Cilt s. 59.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 Ekim 2020.
- ↑ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 203, ISBN 978-605-89094-0-3
- ↑ "წალე" - Lazca-Gürcüce Sözlük. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 Temmuz 2020.
- ↑ "წალი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt დაარქივებული 2024-06-27 საიტზე Wayback Machine. ISBN 0-9535878-3-5
- ↑ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 366, ISBN 9789157871117.
- ↑ 9.0 9.1 Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ↑ „კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა“, (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. დაარქივებული 2024-06-19 საიტზე Wayback Machine. ISBN 99940-61-43-7
- ↑ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, ISBN 9789157871117.
- ↑ İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis, 1937, s. 166.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 Mayıs 2024.
- ↑ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 401.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 Ocak 2020.
- ↑ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 605.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 Şubat 2020.
- ↑ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 88.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 Şubat 2020.
| |||||||||||