ბაიასებრნი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 16: | ხაზი 16: | ||
| ncbi = |
| ncbi = |
||
}} |
}} |
||
'''ბაიასებრნი''' (Ranunculaceae) — [[ორლებნიანნი|ორლებნიან მცენარეთა]] ოჯახი. უმთავრესად [[მრავალწლოვანი მცენარეები|მრავალწლოვანი]] ბალახებია, ზოგჯერ ბუჩქები და [[ლიანები]]. [[ფოთოლი]] თათისებრ ან ფრთისებრ დაყოფილია, იშვიათად მთლიანი. [[ყვავილი|ყვავილები]] ორსქესიანია, მარტივი ან ორმაგი ყვავილსაფრით; აქვს მრავალი ბუტკო და მტვრიანა. ნაყოფი რთული — კაკლუჭა. |
'''ბაიასებრნი''' ({{lang-la|Ranunculaceae}}) — [[ორლებნიანნი|ორლებნიან მცენარეთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]. უმთავრესად [[მრავალწლოვანი მცენარეები|მრავალწლოვანი]] ბალახებია, ზოგჯერ ბუჩქები და [[ლიანები]]. [[ფოთოლი]] თათისებრ ან ფრთისებრ დაყოფილია, იშვიათად მთლიანი. [[ყვავილი|ყვავილები]] ორსქესიანია, მარტივი ან ორმაგი ყვავილსაფრით; აქვს მრავალი [[ბუტკო]] და [[მტვრიანა]]. [[ნაყოფი (მცენარე)|ნაყოფი]] რთული — [[კაკლუჭა]]. |
||
შეიცავს 30 გვარსა და 1300-მდე |
შეიცავს 30 [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარსა]] და 1300-მდე [[სახეობა]]ს, რომლებიც უმთავრესად ზომიერი და ცივი ჰავის ქვეყნებშია გავრცელებული. [[საქართველო]]ში 11 გვარი და 90-მდე სახეობა გვხვდება, რომელთაგან 22 [[ენდემები|ენდემურია]]. შედარებით ფართო გავრცელებითა და სახეობათა სიჭარბით [[საქართველოს ფლორა]]ში გამოირჩევა [[ბაია (გვარი)|ბაია]], [[მაჟარა]], [[ფრინტა]], [[კატაბარდა]], [[მედგარა]], [[ცხვირისატეხელა]] და სხვა. |
||
ბაიასებრთა ოჯახის წარმომადგენელთა უმრავლესობა ხმელეთზე იზრდება. გამონაკლისია [[წყლის ბაია]]ს (Batrachium) სახეობები. მრავალი სახეობა შხამიანია (შეიცავს ალკალოიდებსა და გლუკოზიდებს), ზოგი [[სამკურნალო მცენარეები|სამკურნალო]] ([[ცხვირისატეხელა]]) ან [[დეკორატიული მცენარეები|დეკორატიულია]] ([[კატაბარდა]], [[მედგარა]], [[ფრინტა]]), ბევრი სარეველაა (ბაია, [[ჩაწყობილა ბაია]] და სხვა). ამ ოჯახს აკუთვნებდნენ ისეთ გვარებს ([[ხარისძირა]], [[იორდასალამი]] და სხვა), რომლებიც დღეს ცალკე ოჯახებადაა გამოყოფილი. თანამედროვე ფილოგენეზურ სისტემაში მცენარეთა ეს ჯგუფი მორფოლოგიური აგებულების გამო ყვავილოვან მცენარეთა ერთ-ერთ წინაპრულ ჯგუფადაა მიჩნეული. |
ბაიასებრთა ოჯახის წარმომადგენელთა უმრავლესობა ხმელეთზე იზრდება. გამონაკლისია [[წყლის ბაია]]ს ({{lang-la|Batrachium}}) სახეობები. მრავალი სახეობა შხამიანია (შეიცავს ალკალოიდებსა და გლუკოზიდებს), ზოგი [[სამკურნალო მცენარეები|სამკურნალო]] ([[ცხვირისატეხელა]]) ან [[დეკორატიული მცენარეები|დეკორატიულია]] ([[კატაბარდა]], [[მედგარა]], [[ფრინტა]]), ბევრი სარეველაა (ბაია, [[ჩაწყობილა ბაია]] და სხვა). ამ ოჯახს აკუთვნებდნენ ისეთ გვარებს ([[ხარისძირა]], [[იორდასალამი]] და სხვა), რომლებიც დღეს ცალკე ოჯახებადაა გამოყოფილი. თანამედროვე ფილოგენეზურ სისტემაში მცენარეთა ეს ჯგუფი მორფოლოგიური აგებულების გამო [[ყვავილოვანი მცენარეები|ყვავილოვან მცენარეთა]] ერთ-ერთ წინაპრულ ჯგუფადაა მიჩნეული. |
||
== ლიტერატურა == |
== ლიტერატურა == |
20:15, 8 ოქტომბერი 2019-ის ვერსია
ბაიასებრნი | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
დიდბაია (Caltha palustris) | ||||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
ლათინური სახელი | ||||||||||||||
Ranunculaceae | ||||||||||||||
|
ბაიასებრნი (ლათ. Ranunculaceae) — ორლებნიან მცენარეთა ოჯახი. უმთავრესად მრავალწლოვანი ბალახებია, ზოგჯერ ბუჩქები და ლიანები. ფოთოლი თათისებრ ან ფრთისებრ დაყოფილია, იშვიათად მთლიანი. ყვავილები ორსქესიანია, მარტივი ან ორმაგი ყვავილსაფრით; აქვს მრავალი ბუტკო და მტვრიანა. ნაყოფი რთული — კაკლუჭა.
შეიცავს 30 გვარსა და 1300-მდე სახეობას, რომლებიც უმთავრესად ზომიერი და ცივი ჰავის ქვეყნებშია გავრცელებული. საქართველოში 11 გვარი და 90-მდე სახეობა გვხვდება, რომელთაგან 22 ენდემურია. შედარებით ფართო გავრცელებითა და სახეობათა სიჭარბით საქართველოს ფლორაში გამოირჩევა ბაია, მაჟარა, ფრინტა, კატაბარდა, მედგარა, ცხვირისატეხელა და სხვა.
ბაიასებრთა ოჯახის წარმომადგენელთა უმრავლესობა ხმელეთზე იზრდება. გამონაკლისია წყლის ბაიას (ლათ. Batrachium) სახეობები. მრავალი სახეობა შხამიანია (შეიცავს ალკალოიდებსა და გლუკოზიდებს), ზოგი სამკურნალო (ცხვირისატეხელა) ან დეკორატიულია (კატაბარდა, მედგარა, ფრინტა), ბევრი სარეველაა (ბაია, ჩაწყობილა ბაია და სხვა). ამ ოჯახს აკუთვნებდნენ ისეთ გვარებს (ხარისძირა, იორდასალამი და სხვა), რომლებიც დღეს ცალკე ოჯახებადაა გამოყოფილი. თანამედროვე ფილოგენეზურ სისტემაში მცენარეთა ეს ჯგუფი მორფოლოგიური აგებულების გამო ყვავილოვან მცენარეთა ერთ-ერთ წინაპრულ ჯგუფადაა მიჩნეული.
ლიტერატურა
- სახოკია მ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 153.