სონა ჰაჯიევა
| სონა ჰაჯიევა | |
|---|---|
 | |
| მშობლიური სახელი | აზერ. Sona Hacıyeva |
| დაბადების თარიღი |
25 ივნისი, 1907 ნუხა, რუსეთის იმპერია |
| გარდაცვალების თარიღი |
4 დეკემბერი, 1979 (72 წლის) ბაქო, აზერბაიჯანის სსრ |
| დაკრძალულია | საპატიო დაკრძალვის ხეივანი ბაქოში |
| ეროვნება | აზერბაიჯანელი |
| საქმიანობა | მსახიობი, მომღერალი |
სონა ჰაჯიევა (აზერ. Sona Salman qızı Hacıyeva; დ. 25 ივნისი, 1907, ნუხა — გ. 4 დეკემბერი, 1979, ბაქო) — აზერბაიჯანის თეატრისა და კინოს მსახიობი, აზერბაიჯანის სსრ სახალხო არტისტი (1949).
ბიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სონა ჰაჯიევა დაიბადა 1907 წლის 25 ივნისს ნუხაში (ახლანდელი შაქი) მსახიობ აზიზა მამედოვას ოჯახში. ვინაიდან მამა ერთი წლის ასაკში გარდაეცვალა, მას და მის ძმას ბაბუა აბდულბაგი ზულალოვი (ბულბულჯანი) ზრდიდა. აბდულბაგი ერთ დროს ტიფლისის ერთ-ერთ ცნობილ მომღერლად ითვლებოდა. ის ხან ტიფლისში ცხოვრობდა, ხან აშხაბადში და ხან ბაქოში ჩადიოდა. ამგვარად, სონა ჰაჯიევას დედამ, აზიზა მამედოვამ, რომელიც 1919 წლიდან ბაქოში ცხოვრობდა, ბედი თეატრს მიაბა. დედაც და შვილიც ერთსა და იმავე წელს გამოვიდნენ სცენაზე ბაქოში. სონას დებიუტი თეატრალურ სამყაროში 13 წლის ასაკში შედგა სპექტაკლში „საღამოს მოთმინება“[1].
მირზააღა ალიევმა და ჰაჯიაღა აბასოვმა, იმ პერიოდის გამოჩენილმა მსახიობებმა, დაინახეს ახალგაზრდა გოგონას სასცენო ნიჭი და სონა ჰაჯიევა ბაქოს მუშათა თეატრში მიიწვიეს. ჰაჯიევა სხვადასხვა როლების შესრულებასთან ერთად აზერბაიჯანის რეგიონებში გასტროლებზე დადიოდა და სოფლის მუშების წინაშე გამოდიოდა[2].
1923 წელს სონა ჰაჯიევამ პირველი როლი შეასრულა აზერბაიჯანის სახელმწიფო დრამატული თეატრის სცენაზე. თეატრის დირექტორს რზა თაჰმასიბს მოეწონა აბდურაჰიმ ბეი ჰაგვერდიევის მიერ შექმნილი სალიმას როლი ერთ-ერთ პიესაში. მოგვიანებით სონა ჰაჯიევა მრავალი წლის განმავლობაში მუშაობდა ამ თეატრში და ქმნიდა პერსონაჟებს, რომლებიც ყურადღებას იპყრობდნენ თანამედროვე და კლასიკური დრამატურგების პიესებში. ეს ის პერიოდი იყო, როცა სონა ჰაჯიევა ოპერისა და ბალეტის თეატრში უნდა გამოსულიყო. რადგან მსახიობი ვერ იპოვეს. ჰუსეინგულუ სარაბსკის იმდენად მოეწონა სონა ჰაჯიევას სამსახიობო ოსტატობა და ხმა, რომ ყოველთვის სურდა მისი ნიჭი გამოეყენებინა. მაყურებლებმა დიდი ინტერესით მიიღეს სონა ჰაჯიევას მიერ შექმნილი ლეილი, ასლი, ასია, შაჰსანემი[3].
სონა ჰაჯიევამდე ოპერაში ქალის როლებს მხოლოდ მამაკაცები ასრულებდნენ. ამ მიზეზით, უზეირ ჰაჯიბეკოვი და მუსლიმ მაგომაევი ცდილობდნენ უზრუნველყოთ, რომ სონა ჰაჯიევა, რომელსაც ჰქონდა ფართო შემოქმედებითი შესაძლებლობები, ყოველთვის გამოსულიყო ოპერის სცენაზე. სონა ჰაჯიევა თუ ერთ სცენაზე მუღამს მღეროდა, მეორე სცენაზე დრამატულ ან კომიკურ იმიჯს ქმნიდა. მის მიერ შექმნილმა პერსონაჟებმა ძლიერად და ემოციურად გადასცა მაყურებელს აზერბაიჯანელი ქალის მძიმე ბედი და ტანჯვა[3].
1920 წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე სონა ჰაჯიევამ შექმნა სხვადასხვა პერსონაჟები სახელმწიფო დრამატული თეატრის სცენაზე, რომელიც მოიცავდა აზერბაიჯანის კლასიკური დრამატურგებისა და მსოფლიო დრამატურგების შემოქმედებას[3].
1941-1945 წლებში სონა ჰაჯიევა ხშირად გამოდიოდა სამხედრო ჰოსპიტალებში, ჯარში მებრძოლი ჯარისკაცების წინაშე. თავდაუზოგავი შრომისთვის დაჯილდოვდა მრავალი ორდენითა და მედლით, დაჯილდოვდა საპატიო წოდებებით[4].
1949 წელს სონა ჰაჯიევას მიენიჭა აზერბაიჯანის სსრ სახალხო არტისტის საპატიო წოდება, დაჯილდოვდა „ღირსების ორდენით“ და სხვა მედლებით. მსახიობი 1979 წლის 4 დეკემბერს 72 წლის ასაკში ბაქოში გარდაიცვალა[1]. დაკრძალულია საპატიო დაკრძალვის ხეივანზე ბაქოში[4].
ფილმოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ბახტიარი (ფილმი, 1955)
- ბისმილა (ფილმი, 1925)
- შრომა და ვარდი (ფილმი, 1962)
- ცხელი მზის ქვეშ (ფილმი, 1957)
- ათასი და ერთი სიტყვა (ფილმი, 1997)
- ეს თუ არა ის (ფილმი, 1956)
- პრიმა (ფილმი, 1992)
- დილა (ფილმი, 1960)
- რატომ ხარ ჩუმად (ფილმი, 1966)
- მეტელეფონე გოგონა (ფილმი, 1962)
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ 1.0 1.1 “Bəxtiyar” filminin Zəhrası - Sona Hacıyeva. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2023-03-05. ციტირების თარიღი: 2023-03-05.
- ↑ Bir yaşında atasını itirdi, anasıyla eyni gündə səhnəyə çıxdı, Cəfər Cabbarlı onun haqqında yazı yazdı - "Bəxtiyar" filminin Gülbacısı...
- ↑ 3.0 3.1 3.2 SONA HACIYEVA
- ↑ 4.0 4.1 Xalq Artisti Sona Hacıyevaya həsr edilmiş kitab nəşr olunub