დავიდ ჰილბერტი
| დავიდ ჰილბერტი | |
|---|---|
| გერმ. David Hilbert | |
 | |
| დაბ. თარიღი | 23 იანვარი 1862[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] |
| დაბ. ადგილი | კენიგსბერგი |
| გარდ. თარიღი | 14 თებერვალი 1943[11] [2] [3] [12] [5] [6] [7] [8] [9] (81 წლის) |
| გარდ. ადგილი | გეტინგენი[11] |
| დასაფლავებულია | გიოტინგენის სასაფლაო |
| მოქალაქეობა |
.svg){kind=small} პრუსია.svg){kind=small} გერმანიის იმპერია.svg){kind=small} ვაიმარის რესპუბლიკა.svg){kind=small} მესამე რაიხი |
| ეროვნება | გერმანელები |
| სამეცნიერო სფერო | მათემატიკური ანალიზი, გეომეტრია, რიცხვთა თეორია და მათემატიკა |
| მუშაობის ადგილი | გეტინგენის უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი | კენიგსბერგის უნივერსიტეტი |
| განთქმული მოსწავლეები | Wilhelm Ackermann, რიხარდ კურანტი, Erich Hecke, Otto Blumenthal და Hyman Levy |
| სამეცნიერო ხარისხი | დოქტორის ხარისხი[1] |
| შვილ(ებ)ი | Franz Hilbert[1] |
| ჯილდოები | ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, პონსელეს პრემია, კოთენიუსის მედალი, Bolyai Prize, Lobachevsky Prize[13] , ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის და სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი |
|
გავლენა მოახდინეს
| |
დავიდ ჰილბერტი (გერმ. David Hilbert; დ. 23 იანვარი. 1862 — გ. 14 თებერვალი. 1943) — გერმანელი მათემატიკოსი. დაიბადა პრუსიის პროვინცია კენიგსბერგში (თავისი მოსაზრების მიხედვით) ან ვეჰლაუში (1946 წლიდან ცნობილია, როგორც ზნამენსკი), კენიგსბერგის მახლობლად, სადაც მამამისი ოტო ჰილბერტი მუშაობდა მისი დაბადების დროს. 1884 დაამთავრა კენიგსბერგის უნივერსიტეტი. 1893–1895 ამავე უნივერსიტეტის პროფესორი. 1895-იდან 1943-მდე გეტინგენის უნივერსიტეტის პროფესორი. ჰილბერტის გამოკვლევებმა დიდი გავლენა იქონია მათემატიკის მრავალ დარგზე. მისმა მოღვაწეობამ განაპირობა ის გარემოება, რომ XX საუკუნის დასაწყისში გეტინგენი იქცა მათემატიკური გამოკვლევათა მსოფლიო ცენტრად. ჰილბერტის სამეცნიერო ბიოგრაფია გამოკვეთილად იყოფა რამდენიმე პერიოდად, რომლებიც ეძღვნება მათემატიკის რომელიმე დარგს: ინვარიანტთა თეორიას (1885–1893), ალგებრულ რიცხვთა თეორიას (1893–1898), გეომეტრიის დაფუძნებას (1898–1902), ვარიაციული აღრიცხვისა და დიფერენციალური განტოლებათა საკითხებს (1900–1906), ინტეგრალური განტოლებათა თეორიას (1900–1910), უორინგის პრობლემას (1908–1909), მათემატიკის ფიზიკურ საფუძვლებს (1910–1922), მათემატიკურ დაფუძნებას (1922–1939). 1900 ჰილბერტმა პარიზში, II საერთაშორისო მათემატიკის კონგრესზე, წაიკითხა მოხსენება, რომელშიც ჩამოაყალიბა მათემატიკის 23 ძირითადი პრობლემა, ე. წ. ჰილბერტის პრობლემები. იყო მათემატიკური თეორიის თვალსაჩინოდ გადმოცემის დიდი ოსტატი. სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი (1934-იდან). მსოფლიოში ცნობილი მათემატიკის სფეროში მოღვაწე სწავლული 1943 წლის 14 თებერვალს ქ. გეტინგენში გარდაიცვალა.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, გვ. 658, თბ. 1987 წელი.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #11855090X // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 3.0 3.1 MacTutor History of Mathematics archive
- ↑ Comité des travaux historiques et scientifiques — 1834.
- ↑ 5.0 5.1 SNAC — 2010.
- ↑ 6.0 6.1 KNAW Past Members
- ↑ 7.0 7.1 Indiana Philosophy Ontology Project
- ↑ 8.0 8.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ 9.0 9.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ Academy of Sciences of Turin — 1757.
- ↑ 11.0 11.1 Колмогоров А. Н. Гильберт Давид // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ David Hilbert — 1834.
- ↑ https://medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/