ენ ტაილერი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ენ ტაილერი
დაბადების თარიღი 25 ოქტომბერი, 1941(1941-10-25)[1] [2] [3] [4] [5] [6] (82 წლის)
დაბადების ადგილი მინეაპოლისი[7]
საქმიანობა მწერალი[8] [9] , რომანისტი[10] , ნოველისტი[10] , საბავშვო მწერალი, ბიბლიოთეკარი და ლიტერატურული კრიტიკოსი[11]
ენა ინგლისური ენა
მოქალაქეობა  აშშ
ალმა-მატერი დიუკის უნივერსიტეტი[10] , კოლუმბიის უნივერსიტეტი[10] და Needham B. Broughton High School
Magnum opus If Morning Ever Comes[12] , The Tin Can Tree[12] , A Slipping-Down Life[13] , The Clock Winder[14] , Celestial Navigation[15] , Searching for Caleb[16] , Earthly Possessions[17] , Morgan's Passing[18] , Dinner at the Homesick Restaurant[19] , The Accidental Tourist[20] , Breathing Lessons[21] , Saint Maybe[22] , Ladder of Years[23] , A Patchwork Planet[24] , Back When We Were Grownups[25] , The Amateur Marriage[26] , Digging to America[27] , Noah's Compass[28] , The Beginner's Goodbye[29] და A Spool of Blue Thread[30]
ჯილდოები პულიცერის პრემია მხატვრული წიგნისათვის[31] , National Book Critics Circle Award for Fiction[32] და ჟანეტ ჰაიდინგერ კაფკას პრემია
საიტი annetyler.com

ენ ტაილერი (დ. 25 ოქტომბერი, 1941 ) — ამერიკელი რომანისტი, მოთხრობების ავტორი და ლიტერატურათმცოდნე. გამოქვეყნებული აქვს ოცდაოთხი რომანი, მათ შორის სადილი საშინაო რესტორანში (1982), შემთხვევითი ტურისტი (1985) და სუნთქვის გაკვეთილები (1988). სამივე წიგნი იყო პულიცერის პრიზის ფინალისტი მხატვრული ლიტერატურისთვის, ხოლო სუნთქვის გაკვეთილებმა პრიზი 1989 წელს მოიპოვა. მან ასევე მოიპოვა ჯანეტ ჰაიდინგერ კაფკას პრემია, ამბასადორის წიგნის პრემია და წიგნების კრიტიკოსთა წრის ეროვნული ჯილდო . 2012 წელს მას მიენიჭა The Sunday Times ჯილდო ლიტერატურული ბრწყინვალებისთვის. ტაილერის მეოცე რომანი, ლურჯი ძაფის კოჭა, 2015 წელს მოხვდა ბუკერის პრემიის მოკლე სიაში, ხოლო გზის გვერდით წითური 2020 წელს იმავე ჯილდოს გრძელ სიაში მოხვდა.

იგი აღიარებულია მისი სრულად განვითარებული პერსონაჟებით, „ბრწყინვალე წარმოსახვითი და აბსოლუტურად ზუსტი დეტალებით“, [33] „მკაცრი და მხატვრული სტილით“ და „მჭრელი და გულღია ენით“. [34]

ტაილერს ადარებენ ჯონ აპდაიკს, ჯეინ ოსტინს და იუდორა უელთს.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ადრეული ბავშვობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ოთხი შვილიდან ყველაზე უფროსი დაიბადა მინეაპოლისში, მინესოტა . მისი მამა, ლოიდ პარი ტაილერი, ინდუსტრიული ქიმიკოსი იყო, ხოლო დედა, ფილის მაჰონ ტაილერი, სოციალური მუშაკი. მისი ორივე მშობელი იყვნენ კვაკერები, რომლებიც ძალიან აქტიურები იყვნენ, სოციალური მიზეზების გამო, შუა დასავლეთსა და სამხრეთში. [35] მისი ოჯახი ცხოვრობდა სამხრეთში, კვაკერთა თემებში, სანამ ისინი 1948 წელს დასახლდნენ კვაკერთა კომუნაში ჩელოში, ჩრდილოეთ კაროლინას მთები, ბერნსვილთან ახლოს. [36][37] ჩელოს თემის დასახლება ძირითადად დასახლებული იყო კეთილსინდისიერი მოწინააღმდეგეებით და მეგობრების საზოგადოების ლიბერალური ჰიქსიტის ფილიალის წევრებით. ტაილერი იქ ცხოვრობდა შვიდიდან თერთმეტ წლამდე და ეხმარებოდა მშობლებს და სხვებს მეცხოველეობისა და ბიომეურნეობის მოვლაში. მიუხედავად იმისა, რომ იგი არ სწავლობდა ჩელოს ოფიციალურ საჯარო სკოლაში, ასწავლიდნენ ხელოვნებას, ხუროსა და კულინარიას სახლებში და სხვა საგნებს პატარა სკოლის სახლში. [35] [36][37] [38]

ტაილერის ოჯახმა ოთხი წლის შემდეგ დატოვა ჩელო და გადავიდა რალიში, ჩრდილოეთ კაროლინა, თერთმეტი წლის ტაილერი არ დადიოდა საჯარო სკოლაში და არასოდეს გამოუყენებია ტელეფონი. [36] ამ არაორდინალურმა აღზრდამ მას საშუალება მისცა დაენახა „ნორმალური სამყარო გარკვეული დისტანციით და გაკვირვებით“. [39]

ტაილერმა საშუალო სკოლა დაამთავრა თექვსმეტი წლის ასაკში, მას სურდა ესწავლა სვართმორის კოლეჯში, სკოლა, რომელიც დაარსდა 1860 წელს მეგობრების საზოგადოების ჰიქსიტის ფილიალის მიერ. თუმცა, მან მიიღო [40] სტიპენდია დიუკის უნივერსიტეტში და მისმა მშობლებმა მასზე ზეწოლა მოახდინეს, რათა წასულიყო დიუკში. ამგვარად, მშობლები ფულს დაზოგავდნენ სამი უმცროსი ძმის განათლებისთვის. [35] [41] დიუკში ტაილერი ჩაირიცხა რეინოლდს პრაისის პირველ შემოქმედებითი წერის კლასში, რომელშიც ასევე შედიოდა მომავალი პოეტი, ფრედ ჩაპელი . პრაისზე ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა თექვსმეტი წლის ტაილერმა, რომელმაც აღწერა იგი, როგორც „საშინლად მოწიფული 16 წლისთვის“.[36] ტაილერმა გაიარა დამატებითი შემოქმედებითი წერის კურსი პრაისთან და ასევე სწავლობდა უილიამ ბლექბერნის ხელმძღვანელობით, რომელიც ასევე ასწავლიდა უილიამ სტაირონს, ჯოზეფინ ჰამფრისს, და ჯეიმს ეპლუაიტს. [38]

როგორც კოლეჯის სტუდენტი, ტაილერს ჯერ არ ჰქონდა გადაწყვეტილი მწერლის კარიერის გაგრძელება. უყვარდა მხატვრობა და ვიზუალური ხელოვნება. იგი ასევე იყო ჩართული დრამატულ საზოგადოებაში საშუალო სკოლაში და დიუკში, სადაც ითამაშა უამრავ სპექტაკლში, ლორას როლი შუშის მენეჯერიაში და ქალბატონი გიბსი ჩვენს ქალაქში . [36] [38] [42] მან დაამთავრა რუსული ლიტერატურა დიუკში - და არა ინგლისური. რუსული ლიტერატურის განათლებით, მან მიიღო სტიპენდია კოლუმბიის უნივერსიტეტის სლავისტიკაში. [38]

ტაილერმა დატოვა კოლუმბიის სამაგისტრო სკოლა ერთი წლის შემდეგ, დაასრულა კურსი, მაგრამ არ დაუსრულებია სამაგისტრო დისერტაცია. იგი დაბრუნდა ჰერცოგში, სადაც დასაქმდა ბიბლიოთეკაში, როგორც რუსი ბიბლიოგრაფი. [35] სწორედ იქ გაიცნო თაღი მოდარესი, დიუკის სამედიცინო სკოლის ბავშვთა ფსიქიატრიის რეზიდენტი და თავად მწერალი. ისინი ერთი წლის შემდეგ (1963) დაქორწინდნენ. [35]

პირადი ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1963 წელს ტაილერი ცოლად გაჰყვა ირანელ ფსიქიატრსა და მწერალს - თაგი მოჰამედ მოდარესს . მოდარესი, მასზე 10 წლით უფროსია. მან დატოვა ირანი და მისი ოჯახი, როგორც პოლიტიკურმა ლტოლვილმა 25 წლის ასაკში [35] წელიწადნახევრის სტაჟირების შემდეგ ვიჩიტაში, კანზასი, მან დაასრულა რეზიდენტურა ბავშვთა ფსიქიატრიაში დიუკის უნივერსიტეტის სამედიცინო სკოლაში. იქ ის შეხვდა ტაილერს და აღმოაჩინა მათი საერთო ინტერესი ლიტერატურისადმი. [35] მოდარესიმ დაწერა ჯილდოს მფლობელი ორი რომანი სპარსულ ენაზე და, შესაბამისად, თავადაც საკმაოდ წარმატებული მწერალი იყო. მოგვიანებით მან დაწერა კიდევ სამი რომანი, რომელთაგანაც ორის ინგლისურად თარგმნაში ( The Book of Absent People and The Pilgrim's Rules of Etiquette ) ტაილერი დაეხმარა . [35] [43] 1980-იან წლებში მოდარესიმ დააარსა ჩვილ ბავშვთა შესწავლის ცენტრი ბალტიმორში და Cold Spring Family Centre Therapeutic Nursery პიმლიკოში, მერილენდი, რომელიც ეხებოდა ბავშვებს, რომლებმაც განიცადეს ემოციური ტრავმა. [43] მოდარესი გარდაიცვალა 1997 წელს, 65 წლის ასაკში, ლიმფომისგან.

ტაილერსა და მოდარესის ორი ქალიშვილი ჰყავდათ, ტეჟი და მიტრა. ორივე იზიარებს დედის ინტერესს და ნიჭს ხატვის მიმართ. ტეჟი არის პროფესიონალი ფოტოგრაფი და მხატვარი, რომელიც ძირითადად ზეთებზე მუშაობს. [44] მან დახატა დედის რომანის - წლების კიბეების ყდა. [35] მიტრა პროფესიონალი ილუსტრატორია, რომელიც ძირითადად აკვარელებში მუშაობს. მან შვიდი წიგნის ილუსტრაცია მოახდინა, მათ შორის ორი საბავშვო წიგნი, რომლებიც ტაილერთან ერთად ავტორობით იყო ( Tumble Tower და Timothy Tugbottom Says No! ). [35] [45]

ტაილერი ცხოვრობს როლანდ პარკის უბანში, ბალტიმორი, მერილენდი, სადაც მისი რომანების უმეტესობა ვითარდება. დღეს ტურისტებს შეუძლიათ ამ ტერიტორიაზე „ენ ტაილერის ტურსაც“ დაესწრონ. [37]

სამუშაო ჩვევები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბოლო რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში, ტაილერი საკმაოდ გულღია იყო მისი სამუშაო ჩვევების შესახებ - როგორც წერილობით, ასევე ინტერვიუებში. ის ძალიან მოწესრიგებული და თანმიმდევრულია სამუშაო გრაფიკისა და გარემოს მიმართ. იწყებს მუშაობას დილით ადრე და ძირითადად მუშაობს საღამოს 2 საათამდე. მას შემდეგ, რაც ის ბალტიმორის როლანდ პარკის რაიონში გადავიდა საცხოვრებლად, მან მოაწყო პატარა, მოწესრიგებული კუთხის ოთახი თავის სახლში, სადაც ყურადღებას უფანტავს მხოლოდ „გარეთ ბავშვების თამაში და ჩიტების“ ხმები. [36] [37] მან აღნიშნა, რომ დღის დასაწყისში პირველი ნაბიჯის გადადგმა - ანუ მის კუთხის ოთახში შესვლა - შეიძლება იყოს რთული და დამღლელი. ის თავის წერას იწყებს წინა დღეების ნამუშევრის განხილვით, შემდეგ კი გარკვეული დროით ზის და კოსმოსს უყურებს. იგი აღწერს წერის ამ ფაზას, როგორც „ოცნების გაფართოებას“ და ამ დროს ფოკუსირებულია მის პერსონაჟებზე. [36]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რომანები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • If Morning Ever Comes (1964)
  • The Tin Can Tree (1965)
  • A Slipping-Down Life (1970)
  • The Clock Winder (1972)
  • Celestial Navigation (1974)
  • Searching for Caleb]] (1975)
  • Earthly Possessions (1977)
  • Morgan's Passing (1980)
  • Dinner at the Homesick Restaurant (1982)
  • The Accidental Tourist (1985)
  • Breathing Lessons (1988)
  • Saint Maybe (1991)
  • Ladder of Years (1995)
  • A Patchwork Planet (1998)
  • Back When We Were Grownups (2001)
  • The Amateur Marriage (2004)
  • Digging to America (2006)
  • Noah's Compass (2009)
  • The Beginner's Goodbye (2012)
  • A Spool of Blue Thread (2015)[46]
  • Vinegar Girl (2016)
  • Clock Dance (2018)
  • Redhead by the Side of the Road (2020)
  • French Braid (2022)

სხვა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Tumble Tower (1993) A children's book illustrated by her daughter Mitra Modarressi
  • Timothy Tugbottom Says No! (2005) A children's book illustrated by Mitra Modarressi

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ SNAC — 2010.
  2. ↑ Encyclopædia Britannica
  3. ↑ FemBio database
  4. ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. ↑ The Fine Art Archive — 2003.
  6. ↑ Munzinger Personen
  7. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118910248 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  8. ↑ The Fine Art Archive — 2003.
  9. ↑ American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 1102.
  11. ↑ Czech National Authority Database
  12. ↑ 12.0 12.1 http://lccn.loc.gov/64019103
  13. ↑ http://lccn.loc.gov/76098663
  14. ↑ http://lccn.loc.gov/70178960
  15. ↑ http://lccn.loc.gov/73018189
  16. ↑ http://lccn.loc.gov/75008251
  17. ↑ http://lccn.loc.gov/96096691
  18. ↑ http://lccn.loc.gov/79020272
  19. ↑ http://lccn.loc.gov/81013694
  20. ↑ http://lccn.loc.gov/85040161
  21. ↑ http://lccn.loc.gov/89101414
  22. ↑ http://lccn.loc.gov/91017801
  23. ↑ http://lccn.loc.gov/96120041
  24. ↑ http://lccn.loc.gov/98084431
  25. ↑ http://lccn.loc.gov/2001088107
  26. ↑ http://lccn.loc.gov/2003059536
  27. ↑ http://lccn.loc.gov/2005052963
  28. ↑ http://lccn.loc.gov/2009014925
  29. ↑ http://lccn.loc.gov/2011033507
  30. ↑ http://lccn.loc.gov/2014045502
  31. ↑ http://www.pulitzer.org/bycat/Fiction
  32. ↑ http://www.nytimes.com/1986/02/18/books/fiction-award-to-tyler.html
  33. ↑ Pollitt, Katha (January 18, 1976). „Two Novels; Searching for Caleb“. The New York Times. p. 204. ციტირების თარიღი: April 1, 2015.
  34. ↑ Schine, Cathleen (May 7, 1995). „New Life for Old“. The New York Times. ციტირების თარიღი: April 1, 2015.
  35. ↑ 35.00 35.01 35.02 35.03 35.04 35.05 35.06 35.07 35.08 35.09 Bail, Paul (1998), Anne Tyler: A Critical Companion, Westport, Connecticut:Greenwood Press.
  36. ↑ 36.0 36.1 36.2 36.3 36.4 36.5 36.6 Willrich, Patricia R. (Summer, 1992) "Watching through Windows: A Perspective on Anne Tyler," The Virginia Quarterly Review, Charlottesville, Virginia: University of Virginia.
  37. ↑ 37.0 37.1 37.2 37.3 Allardice, Lisa (April 13, 2012). „Anne Tyler: A Life's Work“. The Guardian. ციტირების თარიღი: April 1, 2015.
  38. ↑ 38.0 38.1 38.2 38.3 Croft, Robert W. (1995), Anne Tyler: A bio-bibliography. Westport Connecticut: Greenwood Press.
  39. ↑ Allardice, Lisa (January 4, 2004), "Accidental celeb", The Observer, UK
  40. ↑ Angier B. Duke | Memorial Scholarship Program. Abduke.duke.edu. დაარქივებულია ორიგინალიდან — მარტი 24, 2015. ციტირების თარიღი: March 27, 2015
  41. ↑ Tyler, Anne (1980), "Still Just Writing," reprinted in Sternberg, Janet (2000), The Writer on her Work, vol. 1, New York: W.W. Norton, pp. 3–16.
  42. ↑ Evans, Elizabeth (1993), Anne Tyler New York: Twayne.
  43. ↑ 43.0 43.1 Taghi Modarressi | Dr. Taghi Modarressi, 65, Child Psychiatrist And Writer – tribunedigital-baltimoresun. Articles.baltimoresun.com (April 25, 1997). ციტირების თარიღი: April 1, 2015
  44. ↑ Tezh Modarressi at Chase Young Gallery. Chaseyounggallery.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — მაისი 20, 2015. ციტირების თარიღი: March 27, 2015
  45. ↑ illustrator and writer of books for children. Mitramodarressi.com. ციტირების თარიღი: March 27, 2015
  46. ↑ „Anne Tyler reveals 'final' novel title“. BBC. March 28, 2013. ციტირების თარიღი: April 7, 2013.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ენ_ტაილერი&oldid=4631612“-დან