შინაარსზე გადასვლა

აქუიუს ატომური ელექტროსადგური

სტატიის შეუმოწმებელი ვერსია
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
აქუიუს ატომური ელექტროსადგური
თურქ. Akkuyu Nükleer Güç Santrali

აქუიუს ატომური ელექტროსადგურის მოდელი
ზოგადი ინფორმაცია
სტატუსი მშენებარე
შენობის ტიპი ატომური ელექტროსადგური
ქვეყანა თურქეთის დროშა თურქეთი
ქალაქი აქუიუ, მერსინი
კოორდინატები 36°08′40″ ჩ. გ. 33°32′28″ ა. გ. / 36.14444° ჩ. გ. 33.54111° ა. გ. / 36.14444; 33.54111
აშენების ღირებულება 20 მილიარდი $
მფლობელი Akkuyu NGS Elektrik Üretim A.Ş.
დაიწყო 2017 წლის დეკემბერი[1]
დასრულდა 2023 (დაგეგმილი)

აქუიუს ატომური ელექტროსადგური (თურქ. Akkuyu Nükleer Güç Santrali) — მშენებარე ატომური ელექტროსადგური თურქეთში, მერსინის პროვინციაში, ქალაქ ბიუიუქეჯელში. ის თურქეთისთვის პირველი ატომური ელექტროსადგურია.[2]

ისტორია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2010 წლის მაისში რუსეთმა და თურქეთმა ხელი მოაწერეს შეთანხმებას, რომლის თანახმადაც როსატომის შვილობილი კომპანია Akkuyu NGS Elektrik Uretim Corp. ააშენებს, ფლობს და აამუშავებს აქუიუს ელექტროსადგურს, რომელიც მოიცავს 40000 მეგავატიან VVER დანადგარს.[3] შეთანხმება 2010 წელს თურქეთის პარლამენტმა ოფიციალურად დაამტკიცა.[4] საინჟინრო და საკვლევი სამუშაოები ადგილზე 2011 წელს დაიწყო.[5][6]

2013 წელს რუსულმა ბირთვულმა სამშენებლო კომპანია Atomstroyexport-მა (ASE) და თურქულმა სამშენებლო კომპანია Ozdogu-მ ხელი მოაწერეს აქუიუს ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობის ხელშეკრულებას. [7]

რეჯეფ თაიფ ერდოღანი (მარცხნივ) და ვლადიმერ პუტინი აქკუიუს ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობის დაწყების აღსანიშნავ ღონისძიებაზე 2018 წლის 3 აპრილს ანკარაში

მშენებლობა ოფიციალურად 2015 წლის აპრილში დაიწყო.[8] ძირითადი კონსტრუქციები 2018 წლის მარტიდან შენდება[9] და სავარაუდოდ, პირველი რეაქტორი 2023 წლისთვის ამოქმედდება.[9][10] დანარჩენი სამი რეაქტორის მშენებლობა 2025 წლისთვის დასრულდება.[9] 2015 წლის 9 დეკემბერს საინფორმაციო სააგენტო Reuters-მა განაცხადა, რომ როსატომმა მშენებლობა შეწყვიტა, რადგან თურქეთის მთავრობამ უკეთესი კომპანიები მოიძია მშენებლობის გასაგრძელებლად.[11] მაგრამ როსატომმა და თურქეთის ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყვეს.[12] რუსეთსა და თურქეთს შორის დაძაბულობის მიუხედავად, 2015 წლის 24 ნოემბერს თურქული თვითმფრინავის მიერ რუსული თვითმფრინავის ჩამოგდების გამო, რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა განაცხადა, რომ ელექტროსადგურის მშენებლობა მხოლოდ კომერციული მიზნებისთვისაა და პოლიტიკასთან არანაირ კავშირში არაა.[13]

2019 წლის მარტში პირველი რეატორის ბეტონის ბაზის მშენებლობა დასრულდა.[14]

მეორე განყოფილების მშენებლობა დაიწყო 2020 წლის 26 ივნისს.[15] პირველი რეაქტორის ორთქლის გენერატორები კომპანია ატომაშის მიერ დამზადდა აგვისტოში და თურქეთამდე გემებით გადაიზიდა.[16]

ფინანსები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობისთვის თანხის 93% რუსმა ინვესტორებმა გამოყვეს როზატომის კომპანიის სუბიდირებით. აქციების 49%-მდე შესაძლოა მშენებლობის დასრულების შემდეგ გაიყიდოს.[17] პოტენციური ინვესტორები არიან თურქული კომპანიები Park Teknik და Elektrik Üretim.[5]

ელექტროენერგიის შეძენა შესაძლებელი იქნება 12,35 ამერიკულ ცენტად, ხოლო დანარჩენი ენერგია მწარმოებლის მიერ გაიყიდება ღია ბაზარზე.[18] ნერგიის ანალიტიკოსების აზრით, ეს ფასი მაღალია.[19][20]

ტერიტორია, სადაც აქუიუს ატომური ელექტროსადგური შენდება, გიულნარი, მერსინის პროვინცია

წინააღმდეგობები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პროექტის მთავარი წინააღმოდეგობა არის ის, რომ ბიუიუქეჯელმა და მისმა მიმდებარე სანაპირო ზოლმა შეიძლება დაკარგონ ტურისტული პოტენციალი პროექტის განხორციელების შემდეგ.[21] ამასთან, ქალაქის კომერციული მრჩეველის პრეზიდენტმა ალპერ გურსოიმ ასევე განაცხადა, რომ ბირთვული ენერგია აუცილებელია თურქეთის ეკონომიკისთვის და რომ ასეთი დიდი ქარხნის მშენებლობით ქალაქსაც შეუძლია მიიღოს სარგებელი.[22]

2011 წლის 17 აპრილს მერსინში დაიწყო საპროტესტო გამოსვლები ელექტროსადგურის მშენებლობის წინააღმდეგ.[23] აქციის მონაწილეთა აქტივობა დაგეგმილზე მაღალი იყო. მომიტინგეებმა შექმნეს ცოცხალი ჯაჭვი, რომელიც მერსინის ცენტრალური ნაწილიდან 20 კილომეტრის სიგრძის იყო. აქციაში მონაწილება მიიღეს პროვინციის დასავლეთ ნაწილში, სილიფკესა და ერდემლში მცხოვრებმა პირებმაც. „იაპონიაში მომხდარმა მიწისძვრამ და ცუნამმა დაადასტურა, თუ რამდენად საშიშია ბირთვული ტექნოლოგიები” - განაცხადა საბაჰათ ასლანმა, ანტიბირთვული პლატფორმის სპიკერმა. მან ასევე განაცხადა, რომ ამ გამოსვლებს მომავალი თაობების კეთილდღეობისთვის აწყობენ.[24]

2015 წლის 12 იანვარს გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მთავრობის მიერ გამოქვეყნებულ გარემოზე ზემოქმედების ანგარიშზე სპეციალისტების ხელმოწერები იყო ყალბი. სპეციალისტებმა თანამდებობები დატოვეს დოკუმენტის წარდგენამდე ექვსი თვით ადრე, ხოლო შემსრულებელმა კომპანიამ ანგარიშში ცალმხრივი ცვლილებები შეიტანა.[25] ამ განცხადებამ პროტესტი გამოიწვია ჩრდილოეთ ნიქოზიაში. აქუიუს ატომური ელექტოსადგურის მშენებლობას ეწინააღმდეგებიან კვიპროსში სადგურის კუნძულთან სიახლოვის გამო.

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ „Akkuyu construction formally starts“. World Nuclear News. 12 December 2017. ციტირების თარიღი: 25 September 2020.
  2. ↑ Welcome to the site of Akkuyu NPP JSC!. Akkuyu NGS location. Akkuyu NGS A.Ş., akkunpp.com. ციტირების თარიღი: 2 October 2012
  3. ↑ „Russian plant for Turkey's Akkuyu“. World Nuclear News. 13 May 2010. ციტირების თარიღი: 13 December 2011.
  4. ↑ „Governmental approval for Turkish construction plan“. World Nuclear News. 15 ივლისი 2010. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 მარტი 2016. ციტირების თარიღი: 13 დეკემბერი 2011.
  5. ↑ 5.0 5.1 „Site work to start for Turkish plant“. World Nuclear News. 25 თებერვალი 2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 მარტი 2016. ციტირების თარიღი: 13 დეკემბერი 2011.
  6. ↑ Ground broken for first nuclear plant amid safety concerns and protests დაარქივებული 14 April 2015 საიტზე Wayback Machine.
  7. ↑ „Russia And Turkey Sign Akkuyu Site Preparation Contract“. NucNet. 22 February 2013. ციტირების თარიღი: 3 April 2013.
  8. ↑ „Ground broken for Turkey's first nuclear power plant“. World Nuclear News. 15 April 2015. ციტირების თარიღი: 19 April 2015.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 „Russia starts building Turkey's first nuclear power plant“. World Nuclear News. 3 April 2018. ციტირების თარიღი: 5 April 2018.
  10. ↑ „Russia to complete Turkish NPP by 2023“. Nuclear Engineering International. 26 August 2017. ციტირების თარიღი: 8 September 2017.
  11. ↑ Russia halts Turkey nuclear work, Ankara looks elsewhere. Thomson Reuters (9 December 2015). ციტირების თარიღი: 22 December 2015
  12. ↑ Construction of Turkey’s first nuclear plant continues as planned. Daily Sabah (9 December 2015). ციტირების თარიღი: 22 December 2015
  13. ↑ Russia not to halt Akkuyu nuclear power plant in Turkey, Putin says. Daily Sabah (17 December 2015). ციტირების თარიღი: 22 December 2015
  14. ↑ „Basemat of Turkey's Akkuyu 1 completed“. World Nuclear News. 14 March 2019. ციტირების თარიღი: 15 March 2019.
  15. ↑ http://atominfo.ru/newsz01/a0842.htm
  16. ↑ Steam generators dispatched to Akkuyu unit 1 : New Nuclear - World Nuclear News. ციტირების თარიღი: 2020-09-02
  17. ↑ „A case study of a Russian international project: Turkey's Akkuyu project“. Nuclear Engineering International. 3 December 2012. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 იანვარი 2014. ციტირების თარიღი: 3 January 2014.
  18. ↑ The Akkuyu Nuclear Plant: What Exactly is Going On?. turkeywonk.wordpress.com. WordPress.com (16 April 2014). ციტირების თარიღი: 21 January 2017
  19. ↑ DİRESKENELİ, Haluk. (2020-01-03) Enerji piyasalarında 2020 yılı öngörüleri - Haluk DİRESKENELİ tr. ციტირების თარიღი: 2020-01-04
  20. ↑ Sonmez, Mustafa. (2020-12-15) Critics say Turkey’s unfinished nuclear plant already redundant en. ციტირების თარიღი: 2020-12-15
  21. ↑ „Mersin'de Yapılması Planlanan Nükleer Santral“ [Making Planned Nuclear Power Plant in Mersin] (თურქული). Anatolian Agency. 1 June 2010. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 თებერვალი 2012. ციტირების თარიღი: 13 December 2011.
  22. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-10-04. ციტირების თარიღი: 2021-03-24.
  23. ↑ Online news tr. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 9 June 2015
  24. ↑ Hürriyet newspaper English edition
  25. ↑ „Signatures on nuclear power plant environmental impact report forged“. Today's Zaman. 12 January 2015. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 იანვარი 2015. ციტირების თარიღი: 18 January 2015.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/აქუიუს_ატომური_ელექტროსადგური“-დან