ქულუგ-ყაენი
| ქულუგ-ყაენი | |
|---|---|
| Хөлөг хаан | |
 | |
| მონღოლთა იმპერიის მე-7 დიდი ყაენი და იუანის დინასტიის მე-3 იმპერატორი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 21 ივნისი, 1307 |
| მმართ. დასასრული: | 27 იანვარი, 1311 |
| წინამორბედი: | თემურ-ყაენი |
| მემკვიდრე: | ბუიანთუ-ყაენი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 4 აგვისტო, 1281 |
| გარდ. თარიღი: | 27 იანვარი, 1311 |
| გარდ. ადგილი: | ხანბალიქი, იუანის დინასტია |
| მეუღლე: | ჟენგე ხათუნი |
| შვილები: |
ჯაიათუ-ყაენი ხუთუღთუ-ყაენი |
| სრული სახელი: | ხაიშან ქულუგ-ყაენი |
| დინასტია: | იუანი |
| მამა: | დარმაბალა |
| დედა: | დაღი ხათუნი |
| რელიგია: | ტიბეტური ბუდიზმი |
ხაიშან ქულუგ-ყაენი იგივე იმპერატორი ვუჟონგი (დ. 4 აგვისტო, 1281 — გ. 27 იანვარი, 1311, ხანბალიქი) — იუანის დინასტიის მე-3 იმპერატორი 1307-1311 წლებში, მონღოლთა ნომინალური ყაენი, დარმაბალას ვაჟი, თემურ-ყაენის ძმისშვილი და ყუბილაის შვილთაშვილი. ბიძის გარდაცვალებიდან რამდენიმე თვეში, ყურულთაიმ დიდ ყაენად და იმპერატორად სწორედ ის აირჩია.
ქულუგის მმართველობის პერიოდში გრძელდებოდა კონფლიქტი კორეასთან. 1309 წელს აჯანყებულმა კორეელებმა მოახერხეს დამოუკიდებლობის მოპოვება, მაგრამ მონღოლებმა მაინც დაიმორჩილეს ისინი. ქულუგ-ყაენი მისი წინამორბედების მსგავსად დაინტერესებული იყო კულტურით, ლიტერატურითა და პოეზიით. მის დროს ჩინეთში დაიხვეწა ქაღალდის წარმოების პროცესი.
ქულუგ-ყაენმა ტახტის მემკვიდრედ გამოაცხადა თავისი უმცროსი ძმა, აიურბარვადა, იმ პირობით, რომ მოგვიანებით მისი ვაჟები გახდებოდნენ ბუიანთუს მემკვიდრეები და შესაძლო ყაენები. თავად ქულუგ-ყაენი გაურკვეველ ვითარებაში გარდაიცვალა, 1311 წლის 27 იანვარს. შესაბამისად ტახტიც აიურბარვადას ერგო, რომელიც ბუიანთუ-ყაენის სახელით გახდა მონღოლთა დიდი ყაენი და იუანის დინასტიის იმპერატორი.
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- The Cambridge History of China: "Alien regimes and border states, 907–1368", p.505
- Praphatsō̜n Sēwikun, Sirindhorn, Thanākhān Kasikō̜n Thai From the Yellow River to the Chao Phraya River, p.273
- Culture and Conquest in Mongol Eurasia by Thomas T. Allsen, p. 48
- Jeremiah Curtin, Theodore Roosevelt The Mongols: A History, p.384
- C. P. Atwood Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire, p.608
- The Cambridge History of China: "Alien regimes and border states, 907–1368", p.507
- Biran, p. 77; Grousset, p. 338
- Brett L. Walker The Conquest of Ainu Lands, p.133
წყარო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Man, John (2006). Kublai Khan: From Xanadu to Superpower. London: Bantam Books. ISBN 9780553817188.
| ||||||||