ტელუგუ ენა

ტელეგუ తెలుగు
გავრცელებულია	ინდოეთი
მოლაპარაკეთა რაოდენობა	66 მლნ. მშობლიური, 88 მლნ. სულ
ოფიციალური სტატუსი	ოფიციალური სტატუსი ინდოეთში
ლინგვისტური კლასიფიკაცია	დრავიდული ოჯახი: სამხრეთ ცენტრალური ტელეგუ
დამწერლობის სისტემა	ტელეგუს დამწერლობა
ენის კოდები	SO 639-1: te ISO 639-2: tel ISO/FDIS 639-3: tel

გავრცელების არეალი

ტელუგუ, იგივე ანდჰრა — ტელუგუს ენა, მიეკუთვნება დრავიდულ ენებს.

ეტიმოლოგია

ტელუგუს ეტიმოლოგია არ არის ზუსტად განსაზღვრული, ის, სავარაუდოდ, უნდა მომდინარეობდეს ტრილინგა დესა -დან, რაც „სამი ლინგა ქვეყანას“ ნიშნავს. ინდუისტური ლეგენდის მიხედვით შივამ სამ მთაზე ჩამოუშვა სამი ლინგამი: კალესვარა, სრისაილა და ბიმესვარა რომლებმაც შექმნეს ტელუგუს ქვეყნის საზღვრები.

ზოგადი ცნობები

უძველესი წერილობითი ძეგლები (რენატი-ჩოდას დინასტიის წარწერები) დათარიღებულია 575-600 წლებით. ლიტერატურული ენა ჩამოყალიბდა IX-XI სს-ში და საკუთარი ნორმები გამოიმუშავა XIV-XVII საუკუნეებში. ტელუგუს ენაზე დიდია სანსკრიტისა და პრაკრიტების ზეგავლენა. იგი იყენებს ტელუგუს ანბანს, რომელიც მომდინარეობს ბრაჰმისაგან.

სტატუსი

ოფიციალური ენა:

• ინდოეთი - სხვა 15 ენასთან ერთად.
  • ანდჰრა-პრადეში

გავრცელების არეალი: ტელუგუ-ენოვანი ხალხი ცხოვრობს აგრეთვე შრი-ლანკაში, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში, მიანმარში, მალაიზიაში, სინგაპურში, მავრიკის და ფიჯის კუნძულებზე.

ლექსიკა

ფრაზები და სიტყვები

• გამარჯობა - Namaskaaram
• კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - Suswaagatam
• გმადლობთ - Dhanyavaadaalu; Tamara krutagntha
• კი / არა - Avunu
• გეთაყვა - Dayachesi
• ნახვამდის - Selavu; Namaskaaram

რიცხვები

• 1 - okati, 2 - rendu, 3 - mu:du, 4 - na:lugu, 5 - ayidu, 6 - a:ru, 7 - e:du, 8 - enimidi:, 9 - tommidi:, 10 - padi

ლიტერატურა

• Albert Henry Arden, A Progressive Grammar of the Telugu Language (1873).
• Charles Philip Brown, English–Telugu dictionary (1852; revised ed. 1903; online edition)
• Charles Philip Brown, A Grammar of the Telugu Language (1857)
• P. Percival, Telugu–English dictionary: with the Telugu words printed in the Roman as well as in the Telugu Character (1862, google books edition)
• Gwynn, J. P. L. (John Peter Lucius). A Telugu–English Dictionary Delhi; New York: Oxford University Press (1991; online edition).
• Uwe Gustafsson, An Adiwasi Oriya–Telugu–English dictionary, Central Institute of Indian Languages Dictionary Series, 6. Mysore: Central Institute of Indian Language (1989).
• Vēlcēru Nārāyaṇarāvu, David Dean Shulman, Velcheru Narayana Rao, Classical Telugu Poetry: An Anthology (2002).
• Callā Rādhākr̥ṣṇaśarma, Landmarks in Telugu Literature: A Short Survey of Telugu Literature (1975).

რესურსები ინტერნეტში

• ვიქსიკონში განმარტებულია სიტყვა: ტელუგუ ენა

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ტელუგუ ენა

• Ethnologue report for Telugu
• Hints and resources for learning Telugu დაარქივებული 2013-10-19 საიტზე Wayback Machine.
• English to Telugu online dictionary
• 'Telugu to English' & 'English to Telugu' Dictionary