სომხური დიასპორა სირიაში
.jpg)
სომხური დიასპორა სირიაში — წარმოადგენს სირიაში მცხოვრებ სომხებს, რომლებიც არიან სირიის მოქალაქეები სრული ან ნაწილობრივი სომხური წარმოშობით.
სირია და მისი მიმდებარე ტერიტორიები ხშირად თავშესაფარი ხდებოდა იმ სომეხებისთვის, რომლებიც გაურბოდნენ ომებსა და დევნებს, როგორიცაა მაგალითად სომხების გენოციდი. ამ რეგიონში ჯერ კიდევ ბიზანტიის ხანიდან ცხოვრობდნენ სომხები.[1]
სომხეთის რესპუბლიკის დიასპორის მინისტრის ცნობით, სირიაში სომეხთა სავარაუდო რაოდენობა 100 000-ს შეადგენს, მათგან 60 000-ზე მეტი ცხოვრობს ქალაქ ალეპოში. სირიაში სომხური ფონდების სხვადასხვა შეფასებით, რიცხვი 70 000-80 000-ს შეადგენს.[2][3] თუმცა, კონფლიქტის დაწყების შემდეგ, სომხეთში 16 623 სირიელი ეთნიკური სომეხი გადასახდა. ამ იძულებით გადაადგილებულ პირთაგან 13 000 დარჩა სომხეთში 2015 წლის ივლისის მონაცემებით. მთავრობა მათ თავაზობდა დაცვის რამდენიმე ვარიანტს, მათ შორის, სომხური წარმოშობის ადამიანებისთვის მარტივად მოქალაქეობის მინიჭება, თავშესაფრის პროცედურების დაჩქარება და ბინადრობის ნებართვები.[4]
სომხური დიასპორის მინისტრის ჰრანუშ აკოფიანის თქმით, სირიაში მხოლოდ 15 000 სომეხია დარჩენილი, დანარჩენები დასახლდნენ სომხეთსა და მთიან ყარაბაღში. [5] კიდევ 8 000 ადამიანი გაემგზავრა ლიბანში, ხოლო დანარჩენები ევროპის სხვადასხვა ქვეყნებში, შეერთებულ შტატებსა და კანადაში.[6][7] აზერბაიჯანში აღშფოთება გამოიწვია მთიანი ყარაბაღის სადავო ტერიტორიაზე სირიელი სომეხების დასახლებამ.[8]
2018 წელს პროფესორმა ჯონ შუმმა თქვა, რომ სირიაში სომეხმა მოსახლეებმა ქვეყნის მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 2% შეადგინეს, რითაც ისინი ქვეყნის სიდიდით მეხუთე ეთნიკურ ჯგუფად იქცნენ.[1]
განათლება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]განათლება სირიის სომხურ საზოგადოებას შორის სომხური ენისა და პატრიოტიზმის შენარჩუნების მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ალეპო, როგორც სომხური საზოგადოების მთავარი მასპინძელი ქალაქი, არის სომხური გრძელვადიანი სკოლებისა და კულტურული ინსტიტუტების ცენტრი. სომეხ სტუდენტებს, რომლებიც ამ სკოლებს დაამთავრებენ, ჩვეულებრივ შეუძლიათ ჩაბარდნენ სირიის უნივერსიტეტებში, ოფიციალური გამოცდების ჩაბარების შემდეგ.
რელიგია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სირიაში სომხები ძირითადად სომხური სამოციქულო ეკლესიის მიმდევრები არიან. ეკლესიას ძალიან დიდი როლი უჭირავს სირიაში სომეხთა გაერთიანებაში.
301 წლის შემდეგ, როდესაც ქრისტიანობა გახდა სომხეთის ოფიციალური სახელმწიფო რელიგია, ალეპო გახდა მნიშვნელოვანი ცენტრი სომეხი მომლოცველებისთვის, რომლებიც იერუსალიმში მიემგზავრებოდნენ. როდესაც ქალაქში უამრავი სომეხი ოჯახი და ვაჭარი დასახლდა, ისინი ქმნიდნენ საკუთარ ბიზნესებს, რეზიდენციებს და ა.შ. და თანდათანობით დაიწყო სკოლებისა და ეკლესიების მშენებლობაც. ორმოცი მოწამის სომხური ეკლესია პირველად გაიხსნა 1476 წელს.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Nicola Migliorino: Constructing Armenia in Lebanon and Syria: Ethno-Cultural Diversity. Berghahn Books, New York 2008.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Հայության այլադավան և այլալեզու խմբերը Սիրիայում:
- Armenian Prelacy of Beroea (Aleppo, Syria) დაარქივებული 2011-07-15 საიტზე Wayback Machine.
- Kantsasar Armenian Weekly, Aleppo, Syria
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ 1.0 1.1 Shoup, John A. (2018), „Syria“, The History of Syria, ABC-CLIO, p. 6, ISBN 1440858357
- ↑ http://armenianweekly.com/2015/12/09/surviving-aleppo/
- ↑ http://www.noravank.am/eng/issues/detail.php?ELEMENT_ID=3702
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-23. ციტირების თარიღი: 2019-10-31.
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-01-29. ციტირების თარიღი: 2019-10-31.
- ↑ Syrian refugees get warm welcome at Armenian community centre
- ↑ Around 10,000 Syrian Armenians moved to Armenia and 8,000 to Lebanon - Shahan Ka. ციტირების თარიღი: 4 December 2014.
- ↑ Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-23. ციტირების თარიღი: 2015-09-19