საბერძნეთის ენერგეტიკა
საბერძნეთის ენერგეტიკა — ეკონომიკის დარგი, რომლის ფუნქცია ქვეყნისთვის სხვადასხვა სახის ენერგიის, მათ შორის ელექტროენერგიის მიწოდება, გამოყენებული ენერგიისა და ნედლეულის წარმოება, მოხმარება და იმპორტია. საბერძნეთში წამყვან ადგილს იკავებს საბერძნეთის საზოგადოებრივი ენერგეტიკული კორპორაცია (ბერძ. ΔΕΗ (Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α. Ε. ) ან DEI)Public Power Corporation SA (PPC), რომლის აქციების ძირითად პაკეტს ფლობს სახელმწიფო.[1]
ელექტროენერგეტიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კორპორაცია ΔΕΗ-ის მიერ 2009 წელს მიწოდებულმა ელექტროენერგიის რაოდენობამ 85,6 % შეადგინა 2010 წელს — 77,3 %. 2009-2010 წლებში ელექტროენერგიის კერძო წარმოების წილი გაიზარდა 56 % -ით. 2009 წლიდან 2709 გვტ⋅წელიწადში 2010 წელს 4232 გვტ⋅-მდე.
საბერძნეთის ელექტროენერგეტიკული ბაზრის ოპერატორ LAGIE -ს მონაცემებით, საბერძნეთის გაერთიანებულ სისტემაში 2016 წლის ბოლოს საყოველთაოდ დაწესებულმა სიმძლავრემ 2016 წლის ბოლოს თითქმის 16615 მეგავატი შეადგინა. საიდანაც 3912 მეგავატი მურა ქვანახშირზე (ლიგნიტზე) მომუშავე თბოსადგურებზე მოდიოდა, 4658 მეგავატი ბუნებრივ აირზე, 3173 მეგავატი — დიდ ჰიდროელექტროსადგურებზე და 4873 მეგავატი — განახლებადი ენერგიის წყაროებზე .
საბერძნეთის მთლიანი აღდგენადი ენერგორესურსები შეფასებულია [2] 0,546 მილიარდ ტუტად, საიდანაც 99,2% ქვანახშირია.[3]
2019 წლის ბოლოს ქვეყნის ელექტროენერგეტიკა, EES EAEC მონაცემების შესაბამისად [4] ხასიათდება შემდეგი მაჩვენებლებით: ელექტროსადგურების დადგენილი სიმძლავრე 20 479 მეგავატს შეადგენს, მათ შორის: წიაღისეული წვის თბოელექტროსადგურების — 52.0% -ს, განახლებადი ენერგიის წყაროების — 48.0%-ს. ელექტროენერგიის მთლიანი წარმოება — 48 626 მლნ კვტ/სთ-ია, მათ შორის: თბოელექტროსადგურების — 67.6, განახლებადი ენერგია 32.4%. ელექტროენერგიის საბოლოო მოხმარება — 50 197 მლნ კვტ.სთ-ია, აქედან: მრეწველობა — 24,5%, ტრანსპორტი — 0,4%, საყოფაცხოვრებო მომხმარებლები — 34,6%, კომერციული სექტორი და საჯარო საწარმოები — 35,7%, სოფლის მეურნეობა, მეტყევეობა და მეთევზეობა — 4,8%. ენერგოეფექტურობის ინდიკატორები 2019 წლისთვის: მთლიანი შიდა პროდუქტის ერთ სულ მოსახლეზე მოხმარება მსყიდველობითუნარიანობის პარიტეტზე (ნომინალურ ფასებში) — 30 888 აშშ დოლარი, ერთ სულ მოსახლეზე (მთლიანი) ელექტროენერგიის მოხმარება — 4680 კვტ/სთ, ერთ სულ მოსახლეზე ელექტროენერგიის მოხმარება მოსახლეობის მიერ — 1620 კვტ/სთ. ელექტროსადგურების დადგენილი სიმძლავრის გამოყენების საათების რაოდენობა შეადგენს 2225 საათს.
თბოელექტროსადგურები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ΔΕΗ კორპორაცია მურა ქვანახშირზე (ლიგნიტები) მომუშავე თბოსადგურებზე აწარმოებდა 2009 წელს წარმოებული ელექტროენერგიის 51,6%-ს, და 2010 წელს 48%-ს. ბუნებრივ აირზე მომუშავე ჰიდროელექტროსადგურებმა აწარმოეს ელექტროენერგიის 20 % საბერძნეთში.
ჰიდროენერგეტიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2011 წელს ჰიდროელექტროსადგურებზე მოდიოდა საბერძნეთის ელექტროენერგიის წარმოების 5 %. 2016 წელს ჰიდროელექტროსადგურების წილი ენერგიის მთლიან წარმოებაში 24,5 % იყო. 2021 წელს ჰესების დადგენილი სიმძლავრე 3424 მეგავატს შეადგენდა [5] .
ბირთვული ენერგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ამჟამად საბერძნეთში არ არის ატომური ელექტროსადგურები, მაგრამ 2009 წელს ათენის აკადემიამ წინადადება წამოაყენა ატომური ელექტროსადგურების მშენებლობის შესაძლებლობის შესახებ კვლევების დაწყებაზე [6] .
განახლებადი ენერგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ევროპარლამენტისა და საბჭოს დირექტივის მიხედვით განახლებადი წყაროებიდან წარმოებული ენერგიის გამოყენების ხელშეწყობის შესახებ, 2020 წლისთვის საბერძნეთი გეგმავდა განახლებადი წყაროებიდან ელექტროენერგიის წარმოების წილის გაზრდას 18 %-მდე. 2015 წელს, საბერძნეთში ელექტროენერგიის გადაცემის დამოუკიდებელი ოპერატორის, ΑΔΜΗΕ, 20 % -ზე მეტი იწარმოებოდა განახლებადი ენერგიის წყაროებიდან და ჰიდროელექტროსადგურებიდან, ხოლო აპრილში მათმა წილმა 50 % მიაღწია. ტენდენცია 2020 წელსაც გაგრძელდა. განახლებადი ენერგიის წყაროების წილი, ჰიდროელექტროსადგურების გამოკლებით, ენერგიის მთლიან წარმოებაში 2016 წლისთვის 24,5 % შეადგენდა.
2009/28/EC დირექტივა განახლებადი წყაროებიდან წარმოებული ენერგიის გამოყენების ხელშეწყობის შესახებ ევროკავშირის ქვეყნებისგან მოითხოვს, რომ 2020 წლისთვის განახლებადმა ენერგიამ მთლიანი ენერგიის მოთხოვნილების მინიმუმ 20 % დაფაროს. ამის მისაღწევად განისაზღვრა ცალკეული ეროვნული მიზნები. [7] 2021 წელს განახლებადი ენერგიის ობიექტების დადგენილი სიმძლავრე 11520 მეგავატს შეადგენდა. [5]
ბიოგაზი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2021 წელს ბიოგაზის სიმძლავრემ 94 მეგავატი შეადგინა. [5]
ბიოენერგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საბერძნეთის ენერგეტიკულ ბაზარზე წარმოდგენილია ბიომასისგან ენერგიის წარმოება. ევროკავშირის კომისია განსაზღვრავს ბიომასას, როგორც მესამე განახლებადი ენერგიის წყაროს ევროკავშირში ქარისა და მზის შემდეგ. [8] საბერძნეთმა ელექტროენერგიის პერსპექტიული წილი ბიოსაწვავიდან განსაზღვრა 350 მეგავატით. [9] .2021 წელს ბიოენერგეტიკული სიმძლავრე იყო 108 მეგავატი. [5]
ქარის ენერგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2021 წელს ქარის ენერგიის სიმძლავრემ 4457 მეგავატი შეაგდინა [5] .
.svg)
.png)
მზის ენერგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2021 წელს მზის ენერგიის სიმძლავრემ 3530 მეგავატი შეადგინა. [5]
ნავთობი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2011 წლის 1 იანვრისთვის საბერძნეთში ნავთობის მარაგი 10 მილიონ ბარელს შეადგენს [10] . Hellenic Petroleum ქვეყნის უმსხვილესი ნავთობკომპანიაა, მას მოსდევს Motor Oil Hellas. . ნავთობის მოპოვება საბერძნეთში შეადგენს 7946 ბარელს დღეში. საბერძნეთი ნავთობის მოპოვების მხრივ 90-ე ადგილზეა მსოფლიოში. მისი ექსპორტი დღეში 1863 ბარელს შეადგენს (57-ე), ხოლო იმპორტი — 496 660 ბარელს დღეში (25-ე).
2011 წელს საბერძნეთის მთავრობამ ნებართვა გასცა ნავთობის მოძიებასა და ბურღვაზე საბერძნეთის ფარგლებში სამ საბადოზე [11], სადაც სავარაუდოა, რომ 250-დან 300 მილიონ ბარელამდე ნავთობის წარმოება შეიძლება მომდევნო 15-20 წლის განმავლობაში. ასევე, წინასწარი შეფასებით, სამი საბადოდან შემოსავლების მოცულობა 15 წლის განმავლობაში 25 მილიარდ ევროს გაუტოლდება, საიდანაც 13-14 მილიარდი ევრო სახელმწიფო ბიუჯეტში შევა. საბერძნეთსა და თურქეთს შორის დავა ეგეოსის ზღვაზე მნიშვნელოვან დაბრკოლებებს უქმნის ეგეოსის ზღვაში ნავთობის მოძიებას.
გარდა ამისა, საბერძნეთი გეგმავს დაიწყოს ნავთობისა და გაზის მოძიება იონიის ზღვასა და ლიბიის ზღვაში, საბერძნეთის ექსკლუზიურ ეკონომიკურ ზონაში კრეტას სამხრეთით [12] [13] . გარემოს დაცვის, ენერგეტიკისა და კლიმატის ცვლილების სამინისტრომ განაცხადა, რომ ამ საკითხით დაინტერესებულები არიან სხვადასხვა ქვეყნები, მათ შორის ნორვეგია და შეერთებული შტატები.
თურქეთ-საბერძნეთის გაზსადენი (296 კმ), რომელიც აკავშირებს თურქეთისა და საბერძნეთის გაზის ტრანსპორტირების სისტემებს, დასრულდა 2007 წლის სექტემბერში.
ბუნებრივი აირი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ტრანსადრიატიკული გაზსადენი აზერბაიჯანიდან ახორციელებს გაზის იმპორტს (1 მილიარდი მ³ წელიწადში). [14] საბერძნეთ-ბულგარეთის ინტერკონექტორის მეშვეობით საბერძნეთის ტერიტორიის გავლით გაზის ტრანზიტი ხდება ბულგარეთში.
მიმდინარეობს საბერძნეთ-ჩრდილოეთ მაკედონიის ინტერკონექტორის და ალექსანდროპოლისში თხევადი ბუნებრივი აირის შესანახი და რეგაზიფიკაციის მცურავი სადგურის მშენებლობა. [15] [16]
ქვანახშირის მრეწველობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ამჟამად ხდება ხორემისის ქვანახშირის მაღაროს (ბერძნ. Ορυχείο Χωρεμίου) დამუშავება მეგალოპოლისის აუზის სოფელ ხორემის მახლობლად პელოპონესის ქალაქ მეგალოპოლისთან, რომელიც ეკუთვნის საბერძნეთის სახელმწიფო ენერგეტიკულ კორპორაციას (ΔΕΗ).
ლიგნიტი მიეწოდება მეგალოპოლის-2 ექსპლუატაციაში მყოფ თბოსადგურის IV ბლოკს, 2020 წელს ხორემისის მაღაროში ლიგნიტის წარმოებამ 2,81 მლნ ტონა შეადგინა, შახტის დახურვა 2023 წლისთვის იგეგმება.
საბერძნეთში ყველაზე დიდი მურა და მყარი ქვანახშირის საბადოები მდებარეობს დასავლეთ მაკედონიაში .
ლიგნიტების მოპოვებას აწარმოებს ΔΕΗ ის შვილობილი კომპანია Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας (ΛΚΔΜ) ქალაქ პტოლემაისის მახლობლად. 2020 წელს ΛΚΔ-მ აწარმოა 10,3 მილიონი ტონა ლიგნიტი. [17]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ "Greece Energy Situation". energypedia.info/. energypedia. Retrieved 2 May 2018.
- ↑ Запасы энергоносителей. Энергетический потенциал. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-07-29. ციტირების თარიღი: 2021-08-03.
- ↑ Энергетика Греции. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-08-03. ციტირების თარიღი: 2021-08-03.
- ↑ Энергетика Греции. EES EAEC. Мировая энергетика (17.05.2022). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 03.08.2021. ციტირების თარიღი: 27.03.2023.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 https://irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2022/Apr/IRENA_RE_Capacity_Statistics_2022.pdf
- ↑ Πορίσματα της Ομάδας Εργασίας της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών επί του θέματος "Πυρηνική Ενέργεια και Ενεργειακές Ανάγκες της Ελλάδος". Academy of Athens. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 November 2011. ციტირების თარიღი: 24 October 2011.
- ↑ Directive 2009/28/EC of the European Parliament and of the Council of 23 April 2009 on the promotion of the use of energy from renewable sources and amending and subsequently repealing Directives 2001/77/EC and 2003/30/EC (Text with EEA relevance). European Union. ციტირების თარიღი: 13 January 2016.
- ↑ Renewable Energy: Progressing towards the 2020 target. European Commission. ციტირების თარიღი: 13 January 2016.
- ↑ ΥΑ "A.Y./Φ1/οικ.19598". Greek Ministry of Energy and Environment (2010-10-01).
- ↑ The World Factbook – Greece. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 აგვისტო 2016. ციტირების თარიღი: 18 October 2011
- ↑ Green Light for Hydrocarbon Exploration. Invest in Greece Agency. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 October 2011. ციტირების თარიღი: 26 October 2011.
- ↑ Μέσα στην άνοιξη οι σεισμικές έρευνες σε Ιόνιο και Ν. Κρήτη για υδρογονάνθρακες. Skai TV. ციტირების თარიღი: 6 March 2012.
- ↑ Ενδιαφέρον ξένων εταιρειών για υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο – Κρήτη. Skai TV. ციტირების თარიღი: 6 March 2012.
- ↑ TAP и IGB имеют стратегическое значение для Юго-Восточной Европы – замглавы МИД Греции (2022-12-29). ციტირების თარიღი: 2023-01-11
- ↑ Азербайджанский газ пойдет через Грецию на север Македонии. ციტირების თარიღი: 2023-01-11
- ↑ В Греции началось строительство СПГ-терминала Alexandroupolis LNG. ციტირების თარიღი: 2023-01-11
- ↑ Σενάρια για παράταση λειτουργίας των μονάδων του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου ως το 2025 για να εξασφαλιστεί η τηλεθέρμανση. Energypress. ციტირების თარიღი: 2022-09-30