მუხტის შენახვის კანონი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ფიზიკაში მუხტის შენახვის კანონი ამტკიცებს, რომ ელექტრული მუხტი არ შეიძლება გაქრეს ან გაჩნდეს. სხვა სიტყვებით, ბუნებაში (ან ნებისმიერ ჩაკეტილ სისტემაში) დადებითი მუხტის ოდენობას გამოკლებული უარყოფითი მუხტის ოდენობა შენახვადი სიდიდეა. ეს კანონი აღმოჩენილი იქნა ბენჯამინ ფრანკლინის მიერ.

მუხტის შენახვის კანონის (ექვივალენტური) ალტერნატიული ფორმულირება ამტკიცებს, რომ რაიმე მოცულობაში მუხტის რაოდენობის ცვლილება ტოლია ამ მოცულობის ზედაპირის გამჭოლი მუხტის ნაკადისა.

მათემატიკურად კანონს აქვს სახე:

Q(t) არის მუხტი რაიმე მოცულობაში დროის t მომენტში, QIN არის t1 და t2 მომენტებს შორის ამ მოცლობაში შემოდინებული მუხტი, ხოლო QOUT არის იგივე მოცულობიდან იგივე დროის განმავლობაში გადინებული მუხტი.

კანონის დიფერენციალური ფორმა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მუხტის შენახვის კანონი შეიძლება ჩამოყალიბდეს აგრეთვე დიფერენციალური განტოლების სახით, რომელსაც უწყვეტობის განტოლება ეწოდება:

სადაც

ρ არის მუხტის სიმკვრივე (კულონებში კუბურ მეტრზე); და
J არის დენის სიმკვრივე (ამპერებში კვადრატულ მეტრზე).

მეცხრამეტე საუკუნის შუაში ჯეიმზ კლარკ მაქსველმა აღმოაჩინა, რომ ამპერის კანონი მუხტის შენახვის კანონს ეწინააღმდეგებოდა. ამპერის კანონის კორექტირების შემდეგ (რომელსაც მან დაუმატე ე.წ. წანაცვლების დენი) მან იწინასწარმეტყველა ელექტრომაგნიტური ტალღის არსებობა, რომლის გავცელების სიჩქარე სინათლის სიჩქარის ტოლი უნდა ყოფილიყო. აქედან მაქსველმა გამოთქვა ვარაუდი, რომ სინათლე ელექტრომაგნიტური ტალღა უნდა ყოფილიყო.

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]