მეღვინეობა აზერბაიჯანში
მეღვინეობა აზერბაიჯანში (აზერ. Azərbaycanda şərabçılıq) — ღვინის წარმოება და ყურძნის მოყვანა აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე.
აზერბაიჯანის მეღვინეობის ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]აღსთაფის რაიონში ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად, 1962 წელს შომუთეფეს (ისტორიული ძეგლი მე -4-მე -5 ათასწლეულის ჩვ. წ.) მიდამოების სიახლოვეს აღმოაჩინეს ყურძნის თესლი. ეს ფაქტი დაადასტურა არქეოლოგმა ლორენცო კონსტანტინმა, რომელმაც შეისწავლიდა კასპიის რეგიონის ველურ ფლორას, მათ შორის აზერბაიჯანის ფლორასაც. უზერლიკთეფეს, ქულთეპისა და ყაზახის არქეოლოგიური აღმოჩენები ყურძნისა და მეღვინეობის უძველეს კულტურას ამტკიცებენ (III- ადრეული II ათასწლეული BC). მოგვიანებით, მუსულმანურ აზერბაიჯანსა და ცენტრალურ აზიაში ღვინის მოხმარება იდევნებოდა და ამან გამოიწვია მაგიდისა და ქიშმიშის ყურძნის გავრცელება და მეღვინეობის შემცირება[1].
ყურძნის ადგილობრივ სახეობები იქმნებოდა თითოეულ დიდ დასახლებულ ადგილას ცალკე. აზერბაიჯანში ყურძნის ადგილობრივი ჯიშების უმრავლესობა ველური ყურძენიდან გარდაიქმნა. ბუნებრივი და ხელოვნური შერჩევის შედეგად შეიქმნა სხვადასხვა ეკონომიკური მნიშვნელობის ადგილობრივი ჯიშების მდიდარი ფონდი[2].
1980-იან წლებში, აზერბაიჯანის მევენახეობის სახელმწიფო კომიტეტი, სსრკ-ში პირველ ადგილს იკავებდა და გაუსწრო ნავთობის მრეწველობას[3]. 1985 წელს, ანტიალკოჰოლური კომპანიის შედეგად, აზერბაიჯანი იძულებული გახდა არა მხოლოდ პლანტაციები ტექნიკური ჯიშებით, არამედ უნიკალური ჯიშის ყურძნები გაენადგურებინა[4].
ამჟამად, ქვეყანაში თითქმის 10 ღვინის საწარმოა. ყველაზე დიდი Vinagro- ა, რომელიც 2006 წელს შეიქმნა. იგი იყენებს გოინგოლის ღვინის ქარხანას განჯის მახლობლად, რომელიც 1860 წელს გერმანელი ემიგრანტების მიერ იყო აღმოჩენილი. სხვა ქვეყნებში ექსპორტი იზრდება აზერბაიჯანული ღვინის პროდუქციის კარგი ხარისხის შედეგად[4]. ამჟამად პროდუქციის უმრავლესობა გაეზიდება რუსეთისა და ევროპის ბაზრებში, ასევე იგი საინტერესოა ჩინეთის ბაზრისთვის[5]. მზარდი მოთხოვნის გამო აზერბაიჯანიდან შამქირის რაიონში 100 ჰექტარზე მეტი ყურძნის პლანტაციები შეიქმნა[6]. 1991 წელს აზერბაიჯანის დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ აზერბაიჯანულმა ღვინოებმა საერთაშორისო კონკურსებზე 27 პრიზი მოიპოვეს. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში აზერბაიჯანი ღვინის წარმოებას ზრდის.
2012 წელს, აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა დაამტკიცა განკარგულება - „სახელმწიფო პროგრამა ყურძნის ზრდის განვითარებისათვის 2012-2020 წწ“[7]. პროგრამა მიზნად ისახავს ყურძნის ზრდას, აგრეთვე მეღვინეობის განვითარებასა და ექსპორტის მაჩვენებლის გაზრდას[7]. ყოველ წელს იზრდება ყურძნის მოყვანის ტერიტორია[8] სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში ყურძნის ბაღების ტერიტორიამ 50 ათას ჰექტარს მიაღწია. მოსალოდნელია, რომ ყურძნის ბაღები 2020 წლამდე 500 ტონამდე მიაღწევენ. ყურძნის 30% გათვლილია ჭამაზე. დანარჩენი მოსავალი გამოყენებულ იქნება ღვინის სხვადასხვა ბრენდებისათვის[8].
ღვინოს სია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]| თეთრი | წითელი |
| აღსტაფა | ალაბაშლი |
| სადილი | მატრასა |
| შემახი | მარტუნი |
| ყარა-ჩანაღი | ქიურდამირი |
| აღდამი | მადრასა |
| შახდაღი | |
| გაბალა | |
| ლეილა | |
| დერვიში | |
| ჩინარი | |
| სულთანი[9] |
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Famil Sharifov (Winter 2010). Azerbaijani Grapes: Past and Present. IRS (Heritage). pp. 58–63. ISSN 2220-248X.
- ↑ СБОР, СОХРАНЕНИЕ И ОБОГАЩЕНИЕ ГЕНОФОНДА ВИНОГРАДА В АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКЕ დაარქივებული 2022-03-13 საიტზე Wayback Machine. - PDF
- ↑ Виноградарство Азербайджана нуждается в коренной модернизации - trend.az
- ↑ 4.0 4.1 Wine on the Silk Road Azerbaijan, an unlikely producer, is presenting deliciously drinkable wines.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-10-29. ციტირების თარიღი: 2018-07-20.
- ↑ Azerbaijani wine for the bars of Beijing?
- ↑ Azerbaijani wine exported to Europe დაარქივებული 2019-11-08 საიტზე Wayback Machine. - news.az
- ↑ 7.0 7.1 Azərbaycanda üzümçülük və şərabçılığın tarixi, müasir vəziyyəti və gələcək inkişafı haqqında დაარქივებული 2017-04-13 საიტზე Wayback Machine. - uzum.az
- ↑ 8.0 8.1 Azərbaycan şərabları və şərabçılığı - “Xeyri yoxdur çaxırın, içmə açar paxırın” - modern.az
- ↑ Виноделие республики Азербайджан