ბაჰრეინის კულტურა
ბაჰრეინის კულტურა — აღმოსავლეთ არაბეთის ისტორიული რეგიონის ნაწილი. ბაჰრეინის კულტურა სპარსეთის ყურის რეგიონში არაბული მეზობლების კულტურის მსგავსია. ბაჰრეინი ცნობილია თავისი კოსმოპოლიტიზმით, ბაჰრეინის მოქალაქეები ეთნიკური შემადგენლობა ძალიან მრავალფეროვანია. [1] მიუხედავად იმისა, რომ სახელმწიფო რელიგია არის ისლამი, ქვეყანა ტოლერანტულია სხვა რელიგიების მიმართ: კათოლიკური და მართლმადიდებლური ეკლესიები, ინდუისტური ტაძრები, აგრეთვე (ამჟამად მოქმედი) ებრაული სინაგოგაც არსებობს იქ. [2]
ხალხი და მემკვიდრეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბაჰრეინელი ხალხი ეთნიკურად მრავალფეროვანია. ბაჰრეინის მოქალაქეები სულ მცირე 8-9 სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფს წარმოადგენენ. ბაჰრეინის შიიტი მოქალაქეები იყოფიან ორ ძირითად ეთნიკურ ჯგუფად: ბაჰრანი და აჯამი. შიიტი ბაჰრეინელების უმეტესობა ეთნიკური ბაჰარნაა, ბაჰარნა ბაჰრეინის თავდაპირველი ისლამამდელ მკვიდრთა შთამომავლები არიან. ბაჰარნა ლაპარაკობს არაბულ ენაზე, რომელიც ცნობილია ბაჰრანის არაბულად. აჯამები ეთნიკური ირანელი შიიტები არიან. ბაჰრეინელი ირანელები განსხვავებულ კულტურასა და ენას ინარჩუნებენ, მაგრამ უკვე დიდი ხანია ასიმილირდნენ ბაჰრეინის კულტურაში. ისინი უფრო იდენტიფიცირდებიან, როგორც ირანელი ბაჰრეინელები, ვიდრე საკუთრივ ირანელები.
ბაჰრეინის სუნიტ მოქალაქეებს შორისაც ასევე არსებობს მრავალი სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფი. სუნიტი ბაჰრეინელები ძირითადად იყოფიან ორ ძირითად ეთნიკურ ჯგუფად: ურბანული არაბები (ალ არაბები) და ჰუვალა. ურბანული არაბები ძირითადად სუნიტი არაბების შთამომავლები არიან ცენტრალური არაბეთიდან, რომლებიც (ბაჰარნას გვერდით) ტრადიციულად იყვნენ მარგალიტის მომპოვებლები, ვაჭრები, მეზღვაურები და მეთევზეები ნავთობისწინა ეპოქაში. ხუალა სუნიტები ირანელების შთამომავლები არიან; მათი ნაწილი ეთნიკურად ირანელები არიან, [3] [4] და სხვები ეთნიკურად სუნიტი არაბები არიან. [5] [6]
ბაჰრეინის თავდაპირველი ეთნიკური ჯგუფების გარდა, ასევე არიან ეთნიკური აფრო-არაბები, ბელუჯები, ინდოელები და ტომების ხალხი . ბაჰრეინის ბელუჯები ეთნიკური ბელუჯების შთამომავლები არიან ირანიდან. აფრიკული წარმოშობის ბაჰრეინელების უმეტესობა აღმოსავლეთ აფრიკიდან მოდის და ისინი ტრადიციულად მუჰარაქის კუნძულსა და რიფფაში ცხოვრობდნენ. [7] ინდოელი ბაჰრეინელები ძირითადად მდიდარი ინდოელი ვაჭრების შთამომავლები არიან ნავთობამდელი ეპოქიდან, რომლებიც ცნობილი არიან როგორც ბანია. სუნიტური ბაჰრეინის მოქალაქეთა მცირე ჯგუფი ნატურალიზებული პალესტინელი ლტოლვილების და სხვა არაბი ემიგრანტების შთამომავლები არიან.
მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი არაბია. უცხოეთში დაბადებული მოსახლეობა, რომელიც მოსახლეობის ნახევარზე მეტს მოიცავს, ძირითადად ირანიდან, ინდოეთიდან, პაკისტანიდან, ფილიპინებიდან, ბრიტანეთიდან და შეერთებული შტატებიდან არიან . ძირითადად, აზიური სამუშაო ძალის დაახლოებით სამი მეხუთედი უცხოა. [8]
მოსახლეობა ძირითადად მუსლიმია და მოიცავს როგორც სუნიტურ, ისე შიიტურ ჯგუფებს. ბაჰრეინი ასევე ერთადერთი არაბული სახელმწიფოა სპარსეთის ყურეში, რომელშიც აქტიური ებრაელი მოსახლეობაა და სპარსეთის ყურის არაბულ სახელმწიფოებში უდიდესი ქრისტიანული უმცირესობაა. ათასობით ქრისტიანს აქვს ბაჰრეინის მოქალაქეობა, შემდეგი უახლოესი არაბული ქვეყანა, ქუვეითია, სადაც მხოლოდ 400 ქრისტიანი მოქალაქეა. არაბული ბაჰრეინის ოფიციალური ენაა, თუმცა, ინგლისური ფართოდ გამოიყენება როგორც ლინგუა ფრანკა . ირანული აჯამის დიალექტზე ფართოდ საუბრობენ ბაჰრეინის ირანელი მოქალაქეები სახელწოდებით - <i id="mwRA">აჯამი</i> . ბევრ ბაჰრეინელს აქვს ცოდნა არა მხოლოდ ინგლისურ ენაზე, არამედ ჰინდიზე და ურდუზეც .
ფეხბურთი ყველაზე პოპულარული თანამედროვე სპორტია, ხოლო ტრადიციულ გართობებს, როგორიცაა ცხენით ჯირითიდა გაზზე და კურდღელზე ნადირობა, კვლავ მდიდარი ბაჰრეინელები იყენებენ.
ტრადიციული რეწვის ინდუსტრიები სახელმწიფოსა და ხალხის მხარდაჭერით სარგებლობს. ბაჰრეინის ეროვნული მუზეუმი მანამაში შეიცავს ანტიკური ხანით დათარიღებულ ადგილობრივ ნივთებს, როგორიცაა სპილოს ძვლის ფიგურები, ჭურჭელი, სპილენძის ნაკეთობები და ოქროს ბეჭდები, რომელთაგან ბევრი ასახავს ბაჰრეინის გარეთ არსებული სხვადასხვა კულტურულ გავლენას . ასევე არსებობს მცირე, მაგრამ აყვავებული ხელოვნების ავანგარდული საზოგადოება.
ტრადიციული კაბები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბაჰრეინის ტრადიციული ქალის კაბა არის აბაია , გრძელი დაშვებული შავი კაბა, რომელთან ერთადაც ატარებენ შავ ჰიჯაბს .
.jpg)
ბაჰრეინელი მამაკაცის ტრადიციული სამოსი არის თოლი (ثوب) და ტრადიციული თავსაბურავი, რომელშიც შედის კეფიე, ღუტრა და აგალი .
თობე (ან ქუვეითში „დიშდაშა“) არის თავისუფალი, გრძელი მკლავით, ტერფამდე სიგრძის სამოსი. საზაფხულო თობები არის თეთრი და დამზადებულია ბამბისგან, ხოლო ზამთრის თობები არის შავი და დამზადებულია მატყლისგან.
ღუტრა არის კვადრატული შარფი, დამზადებულია ბამბისგან და იკეცება სამკუთხედად და ატარებენ კეფიესთან ერთად. ბაჰრეინში, ჩვეულებრივ, იგი წითლად და თეთრად არის გაფერადებული ან მთლიანად თეთრია.
კეფიე არის თეთრი ნაქსოვი თავის ქალის ქუდი, რომელსაც ატარებენ ღუთრას ქვეშ.
აგალი არის სქელი, ორმაგი, შავი ფერის, რომელსაც ატარებენ ღუთრას თავზე, რომ დაიჭიროს იგი ერთ ადგილზე.
ზოგიერთ შემთხვევაში, ბაჰრეინელები ატარებენ ბიშთს, რომელიც მატყლის მოსასხამია. თობესგან განსხვავებით, ბიშთი არის რბილი და ის, როგორც წესი, არის შავი, ყავისფერი ან ნაცრისფერი.
მედია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არაბულ ენაზე ქვეყნდება რამდენიმე ყოველკვირეული და ყოველდღიური ნაშრომი: ახბარ ალ ხალეიჯი, ალ აიამი და ალ ვაქტი. ალ-ვასატის ყოველდღიური არაბული გაზეთი 2011 წლისთვის გახდა ქვეყნის ყველაზე პოპულარული გაზეთი, რომლის ყოველდღიური ტირაჟი 15,000 [9] და მკითხველთა რაოდენობა 45,000 [10] - 60,000 იყო. [11] გაზეთების მცირე რაოდენობა ინგლისურ ენაზე გამოდის: Gulf Daily News, Daily Tribune . პრესის უმეტესი ნაწილი კერძო საკუთრებაშია და არ ექვემდებარება ცენზურას, სანამ ის თავს იკავებს მმართველი ოჯახის კრიტიკისგან. სახელმწიფო სატელევიზიო და რადიოსადგურების უმეტესობა არაბულ ენაზე ფუნქციონირებს: არსებობს არხები ინგლისურ და ჰინდის ენებზე (რადიო). ციფრული გამომცემლობის ახალი კომპანია, რომელიც ყურადღებას იპყრობს ტურისტების, ემიგრანტებისა და ბაჰრეინის ახალგაზრდა მაცხოვრებლებისთვის, არის ადგილობრივი ბაჰრეინი, მისი შინაარსი მოიცავს ტურისტულ ატრაქციონებს, გასართობ თემებს და ბაჰრეინის თანამედროვე მოვლენებს.
ხელოვნება, მუსიკა და ცეკვა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
_-_TIMEA.jpg)
ხელოვნებაში შედის ყურანის კითხვა, საზეიმო ცეკვები, რომელსაც თან ახლავს ბრტყელი დრამი და თხრობა. ბაჰრეინის პოეტები განთქმულნი არიან თავიანთი პოეტური ლექსებით და ატარებენ დამკვიდრებულ ტრადიციებს, ასევე იკვლევენ ახალ თემებს. დაბადება და ქორწინება მოითხოვს ფართო მასშტაბის სადღესასწაულო ცერემონიას ბაჰრეინში, რომლებშიც მონაწილეობის მიღება სასიამოვნოა. ამას გარდა, ბაჰრეინელი ხალხი ცნობილია თავისი მხატვრული უნარებით, თევზაობისა და მარგალიტისთვის გამოყენებული კატარღები ამ ოსტატობის მაგალითია. ტრადიციული სამკაულები ასევე მეტყველებს იმ რთულ დიზაინზე, რაც ბაჰრეინის ხალხს შეუძლია მოიფიქროს.
ბაჰრეინის მუსიკა ტრადიციულ რიტმს მისდევს. ეს არის დახვეწილი და განმეორებადი. უკრავებ უდზე არფას წინაპარი ) და რებაბზე (ერთი სიმებიანი ინსტრუმენტი). ბაჰრეინს ასევე აქვს ხალხური ცეკვის ტრადიცია. არდა არის მამაკაცის ხმლიანი ცეკვა, რომელსაც თან ახლავს ტრადიციული დოლზე დამკვრელები და პოეტი, რომელიც სიმღერებს მღერის.
ქვეყანაში შექმნილია მხატვრული ფილმების მცირე რაოდენობა; რომელთაგან პირველი იყო ბასამ ალ-თავადის 1990 წლის დრამატული ფილმი „ბარიერი “. კინოთეატრები პოპულარული დაწესებულებებია 1920-იანი წლების დასაწყისიდან, როდესაც კუსტარული კინოთეატრი ჩამოყალიბდა.
არდადეგები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2006 წლის 1 სექტემბერს ბაჰრეინმა ცვლილება შეიტანა სამუშაო დღეებში და თუ ადრე ხუთშაბათი-პარასკევი მოიაზრებოდა არასამუშაო დღეებად, მათ ერთი დღე მსოფლიო ტენდენციას დაამთხვიეს და პარასკევი-შაბათი დააწესეს არასამუშაო დღეებად.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Culture of Bahrain
- ↑ Living in Bahrain: The Culture. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-10-15. ციტირების თარიღი: 2020-11-08.
- ↑ Two ethnicities, three generations: Phonological variation and change in Kuwait. Newcastle University (2010). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-19. ციტირების თარიღი: 2020-11-08.
- ↑ Dialect, Culture, and Society in Eastern Arabia: Glossary. Clive Holes. 2001. Page 135. ISBN 90-04-10763-0
- ↑ Rentz, "al- Baḥrayn.": "A good number of the Sunnīs of Baḥrayn are Arabs or the descendants of Arabs once resident on the Persian coast; such are known as Huwala."
- ↑ Rentz, G. "al- Kawāsim." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. 15 March 2008
- ↑ Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-02-27. ციტირების თარიღი: 2020-11-08.
- ↑ Archived copy. ციტირების თარიღი: 2009-11-23
- ↑ „Editors quit to save Bahraini newspaper from ban“. ციტირების თარიღი: 11 June 2013.
- ↑ Kristin Jones. (2012)The Calculus of Risk: Awardees Work Despite Perils. Committee to Protect Journalists. ციტირების თარიღი: 14 June 2013.
- ↑ Alessandra Bajec. I am proud to contribute to the right side of history. European Journalism Centre (via EMAJ Magazine). ციტირების თარიღი: 14 June 2013.