მაიკლ ფარადეი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ბმულების რედაქტირება
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ინფოდაფა მეცნიერი
[[ფაილი:M Faraday Th Phillips oil 1842.jpg|thumb|300px|მაიკლ ფარადეი]]
| სახელი = მაიკლ ფარადეი<br/>Michael Faraday
⚫
'''მაიკლ ფარადეი''' (Michael Faraday, FRS) (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1791]] – გ.[[25 აგვისტო]], [[1867]]) — ინგლისელი ქიმიკოსი და ფიზიკოსი (ან [[ნატურფილოსოფია|ნატურფილოსოფოსი]], იმდროინდელი ტერმინოლოგიით),
| მშობლიური სახელი =
| ფოტო =Faraday-Millikan-Gale-1913.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| სურათის წარწერა =
| დაბადების თარიღი = {{Birth date|df=yes|1791|9|22}}<ref>[https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&cqlMode=true&query=idn%3D118531921 Ergebnis der Suche nach: idn=118531921]</ref><ref>[http://data.bnf.fr/12349936/michael_faraday/ Michael Faraday]</ref>
| დაბადების ადგილი = ნიუინგტონ-ბატსი, [[ინგლისი]]
| გარდაცვალების თარიღი = {{Death date and age|df=yes|1867|8|25|1791|9|22}}
| გარდაცვალების ადგილი = მიდლსექსი, ინგლისი
| მოქალაქეობა = [[ბრიტანეთი]]
| სამეცნიერო სფერო = [[ფიზიკა]]<br/>[[ქიმია]]
| მუშაობის ადგილი =
| ალმა-მატერი =
| სამეცნიერო ხელმძღვანელი =
| გავლენა იქონიეს =
| გავლენა იქონია =
| განთქმული მოსწავლეები =
| ცნობილია როგორც = [[ფარადეის ინდუქციის კანონი]]
| სამეცნიერო ხარისხი =
| სამეცნიერო წოდება =
| ჯილდოები და პრემიები =
| ხელმოწერა = Michael_Faraday_signature.svg
| საიტი =
}}

⚫
'''მაიკლ ფარადეი''' (Michael Faraday, FRS; დ. [[22 სექტემბერი]], [[1791]] – გ.[[25 აგვისტო]], [[1867]]) — ინგლისელი ქიმიკოსი და ფიზიკოსი (ან [[ნატურფილოსოფია|ნატურფილოსოფოსი]], იმდროინდელი ტერმინოლოგიით).

== ბიოგრაფია ==
== ბიოგრაფია ==


ხაზი 8: ხაზი 34:


[[1812]] წელს ფარადეიმ მოისმინა ცნობილი ინგლისელი ფიზიკოსისა და ქიმიკოსის [[ჰემფრი დევი]]ს ლექციების კურსი. დეივისა და ფარადეის ურთიერთობების შედეგად, რაც ერთი წელი გაგრძელდა, დევიმ ფარადეი ლაბორანტად აიყვანა და ორწლიან მოგზაურობაში თან წაიყვანა. მოგზაურობის დროს მან გაიცნო გამოჩენილი ფიზიკოსები და ქიმიკოსები – [[ამპერი]], გეი–ლუსაკი და სხვები.
[[1812]] წელს ფარადეიმ მოისმინა ცნობილი ინგლისელი ფიზიკოსისა და ქიმიკოსის [[ჰემფრი დევი]]ს ლექციების კურსი. დეივისა და ფარადეის ურთიერთობების შედეგად, რაც ერთი წელი გაგრძელდა, დევიმ ფარადეი ლაბორანტად აიყვანა და ორწლიან მოგზაურობაში თან წაიყვანა. მოგზაურობის დროს მან გაიცნო გამოჩენილი ფიზიკოსები და ქიმიკოსები – [[ამპერი]], გეი–ლუსაკი და სხვები.

<br />
პარველ ხანებში ფარადეი ქიმიაში მუშაობდა და მან [[1824]] წელს ქლორი გაათხევადა. ეს იყო პირველი თხევადი [[გაზი]] მსოფლიოში. ერთი წლის შემდეგ ფარადეიმ [[ბენზოლი]] მიიღო.
პარველ ხანებში ფარადეი ქიმიაში მუშაობდა და მან [[1824]] წელს ქლორი გაათხევადა. ეს იყო პირველი თხევადი [[გაზი]] მსოფლიოში. ერთი წლის შემდეგ ფარადეიმ [[ბენზოლი]] მიიღო.

<br />[[1824]] წელს ფარადეი სამეფო საზოგადოების წევრი გახდა, ხოლო [[1827]] წელს პროფესორის კათედრა მიიღო.
[[1824]] წელს ფარადეი სამეფო საზოგადოების წევრი გახდა, ხოლო [[1827]] წელს პროფესორის კათედრა მიიღო.
⚫
<br />[[1821]] წელს ერსტედის აღმოჩენის გავლენით ფარადეიმ თავის დღიურში ჩაწერა ,,გადავაქციოთ მაგნეტიზმი ელექტრობად". ეს ფრაზა გახდა მისი კვლევის მეცნიერული პროგრამა ათი წლის განმავლობაში და [[1831]] წელს აღმოაჩინა [[ელექტრომაგნიტური ინდუქცია|ელექტრომაგნიტური ინდუქციის]] მოვლენა.<br />[[1833]] წელი ფარადეის მეცნიერულ შემოქმედებაში აღსანიშნავია იმით, რომ მან დაიწყო შესანიშნავი ნაშრომი ,,ექსპერიმენტული გამოკვლევები ელექტრობაში", რომელიც ოცდამეათეჯერ [[1855]] წელს გამოიცა.

⚫
<br />მაიკლ ფარადეი გარდაიცვალა [[1867]] წლის [[25 აგვისტო]]ს. მაიკლ ფარადეის პატივსაცემად, [[ელექტროტევადობა|ელექტროტევადობის]] ერთეულს [[ფარადა]] უწოდეს.
⚫
[[1821]] წელს ერსტედის აღმოჩენის გავლენით ფარადეიმ თავის დღიურში ჩაწერა ,,გადავაქციოთ მაგნეტიზმი ელექტრობად". ეს ფრაზა გახდა მისი კვლევის მეცნიერული პროგრამა ათი წლის განმავლობაში და [[1831]] წელს აღმოაჩინა [[ელექტრომაგნიტური ინდუქცია|ელექტრომაგნიტური ინდუქციის]] მოვლენა.

[[1833]] წელი ფარადეის მეცნიერულ შემოქმედებაში აღსანიშნავია იმით, რომ მან დაიწყო შესანიშნავი ნაშრომი ,,ექსპერიმენტული გამოკვლევები ელექტრობაში", რომელიც ოცდამეათეჯერ [[1855]] წელს გამოიცა.

⚫
მაიკლ ფარადეი გარდაიცვალა [[1867]] წლის [[25 აგვისტო]]ს. მაიკლ ფარადეის პატივსაცემად, [[ელექტროტევადობა|ელექტროტევადობის]] ერთეულს [[ფარადა]] უწოდეს.


== მაიკლის წვლილი ==
== მაიკლის წვლილი ==


ფარადეის მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის [[ელექტრომაგნეტიზმი]]სა და [[ელექტროქიმია|ელექტროქიმიის]] დარგების განვითარებაში. მან აღმოაჩინა [[ელექტრომაგნიტური ინდუქცია]], [[დიამაგნეტიზმი]] და [[ელექტროლიზი]]. მანვე დაადგინა რომ მაგნეტიზმს შეეძლო სინათლის სხივებზე ზემოქმედება და რომ ამ ორ ფენომენს შორის ურთიერთქმედება არსებობდა. როგორც ქიმიკოსმა ფარადეიმ აღმოაჩინა [[ბენზინი]], პოპულარიზაცია გაუწია ისეთ ტერმინებს როგორიცაა [[ანოდი]], [[კათოდი]], [[ელექტროდი]] და [[იონი]].
ფარადეის მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის [[ელექტრომაგნეტიზმი]]სა და [[ელექტროქიმია|ელექტროქიმიის]] დარგების განვითარებაში. მან აღმოაჩინა [[ელექტრომაგნიტური ინდუქცია]], [[დიამაგნეტიზმი]] და [[ელექტროლიზი]]. მანვე დაადგინა რომ მაგნეტიზმს შეეძლო სინათლის სხივებზე ზემოქმედება და რომ ამ ორ ფენომენს შორის ურთიერთქმედება არსებობდა. როგორც ქიმიკოსმა ფარადეიმ აღმოაჩინა [[ბენზინი]], პოპულარიზაცია გაუწია ისეთ ტერმინებს როგორიცაა [[ანოდი]], [[კათოდი]], [[ელექტროდი]] და [[იონი]].

==ლიტერატურა==
* {{Cite book|ref=Cantor| author=Cantor, Geoffrey | title = Michael Faraday, Sandemanian and Scientist | year = 1991 | publisher=Macmillan | isbn = 0-333-58802-9}}
*{{Cite book|ref=Hamilton| author=Hamilton, James | title = A Life of Discovery: Michael Faraday, Giant of the Scientific Revolution | year = 2004 | location = New York | isbn = 1-4000-6016-8 | publisher=Random House}}
*{{cite book|ref=Thomas|author=Thomas, J.M.|title=Michael Faraday and The Royal Institution: The Genius of Man and Place (PBK)|url=https://books.google.com/books?id=GN70U1tTe_EC&pg=PA17|year= 1991|publisher=CRC Press|isbn=978-0-7503-0145-9}}
* {{Cite book|ref=Thompson| author=Thompson, Silvanus | title = Michael Faraday, His Life and Work | year = 1901 | publisher=Cassell and Company | place = London | isbn = 1-4179-7036-7 | url = https://books.google.com/?id=HKf5g3qYYz8C&printsec=frontcover}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons|Michael Faraday}}
* [http://www.rigb.org/rimain/heritage/faradaypage.jsp Biography at The Royal Institution of Great Britain]
* [http://www.gutenberg.org/etext/1225 Faraday as a Discoverer by John Tyndall, Project Gutenberg]
* [http://www.asa3.org/ASA/PSCF/1991/PSCF6-91Eichman.html The Christian Character of Michael Faraday]
* [http://www-personal.umich.edu/~jbourj/money1.htm Michael Faraday on the British twenty-pound banknote]
* [https://archive.org/details/lifediscoverieso00crowrich The Life and Discoveries of Michael Faraday]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


{{ესკიზი-ბიოგრაფია}}
{{ესკიზი-ბიოგრაფია}}
ხაზი 24: ხაზი 72:
[[კატეგორია:დაბადებული 1791]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1791]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1867]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1867]]
[[კატეგორია:ინგლისელი გამომგონებლები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრები]]

08:36, 22 სექტემბერი 2016-ის ვერსია

მაიკლ ფარადეი
Michael Faraday
ინგლ. Michael Faraday
დაბ. თარიღი 22 სექტემბერი, 1791[1][2]
დაბ. ადგილი ნიუინგტონ-ბატსი, ინგლისი
გარდ. თარიღი 25 აგვისტო, 1867 (75 წლის)
გარდ. ადგილი მიდლსექსი, ინგლისი
დასაფლავებულია ჰაიგეიტის სასაფლაო[3]
მოქალაქეობა ბრიტანეთი
საქმიანობა ფიზიკოსი, ქიმიკოსი, გამომგონებელი და მწერალი[4]
მუშაობის ადგილი სამეფო ინსტიტუტი
განთქმული მოსწავლეები ჩარლზ ჯოზეფ ჰიულმანდელი
სამეცნიერო ხარისხი honoris causa[5]
მეუღლე სარა ბარნარდი[3] [6]
მამა ჯეიმზ ფარადეი[5] [6]
დედა Margaret Hastwell[7]
ჯილდოები ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, სამეფო საზოგადოების წევრი, კოპლის მედალი[8] , კოპლის მედალი[8] , სამეფო მედალი, რუმფორდის მედალი[9] , ალბერტის მედალი[10] , ბეიკერის სახელობის ლექცია და ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი
გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა

მაიკლ ფარადეი (Michael Faraday, FRS; დ. 22 სექტემბერი, 1791 – გ.25 აგვისტო, 1867) — ინგლისელი ქიმიკოსი და ფიზიკოსი (ან ნატურფილოსოფოსი, იმდროინდელი ტერმინოლოგიით).

ბიოგრაფია

ლონდონელი მჭედლის ჯეიმზ ფარადეის ოჯახში 1791 წლის 22 სექტემბერს დაიბადა მესამე შვილი მაიკლ ფარადეი. მომავალში გამოჩენილმა მეცნიერმა დაწყებითი სკოლა ვერ დაამთავრა. ოჯახის დუხჭირი ცხოვრების გამო მაიკლი იძულებული გახდა შეეწყვიტა სწავლა და წიგნების მკინძავის შეგირდი გამხდარიყო. მან ეს ხელობა ბრწყინვალედ აითვისა, მაგრამ წიგნები უფრო მეტად აინტერესებდა ვიდრე მათი კინძვა. ბევრს კითხულობდა, ამავე დროს ხშირად ესწრებოდა საჯარო ლექციებს, რაშიც მას ახალისებდა უფროსი ძმა რობერტი, რომელიც ფულს აძლევდა ლექციებზე შესასვლელი ბილეთებისათვის.

ფარადეი და ჰემფრი დევი

1812 წელს ფარადეიმ მოისმინა ცნობილი ინგლისელი ფიზიკოსისა და ქიმიკოსის ჰემფრი დევის ლექციების კურსი. დეივისა და ფარადეის ურთიერთობების შედეგად, რაც ერთი წელი გაგრძელდა, დევიმ ფარადეი ლაბორანტად აიყვანა და ორწლიან მოგზაურობაში თან წაიყვანა. მოგზაურობის დროს მან გაიცნო გამოჩენილი ფიზიკოსები და ქიმიკოსები – ამპერი, გეი–ლუსაკი და სხვები.

პარველ ხანებში ფარადეი ქიმიაში მუშაობდა და მან 1824 წელს ქლორი გაათხევადა. ეს იყო პირველი თხევადი გაზი მსოფლიოში. ერთი წლის შემდეგ ფარადეიმ ბენზოლი მიიღო.

1824 წელს ფარადეი სამეფო საზოგადოების წევრი გახდა, ხოლო 1827 წელს პროფესორის კათედრა მიიღო.

1821 წელს ერსტედის აღმოჩენის გავლენით ფარადეიმ თავის დღიურში ჩაწერა ,,გადავაქციოთ მაგნეტიზმი ელექტრობად". ეს ფრაზა გახდა მისი კვლევის მეცნიერული პროგრამა ათი წლის განმავლობაში და 1831 წელს აღმოაჩინა ელექტრომაგნიტური ინდუქციის მოვლენა.

1833 წელი ფარადეის მეცნიერულ შემოქმედებაში აღსანიშნავია იმით, რომ მან დაიწყო შესანიშნავი ნაშრომი ,,ექსპერიმენტული გამოკვლევები ელექტრობაში", რომელიც ოცდამეათეჯერ 1855 წელს გამოიცა.

მაიკლ ფარადეი გარდაიცვალა 1867 წლის 25 აგვისტოს. მაიკლ ფარადეის პატივსაცემად, ელექტროტევადობის ერთეულს ფარადა უწოდეს.

მაიკლის წვლილი

ფარადეის მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის ელექტრომაგნეტიზმისა და ელექტროქიმიის დარგების განვითარებაში. მან აღმოაჩინა ელექტრომაგნიტური ინდუქცია, დიამაგნეტიზმი და ელექტროლიზი. მანვე დაადგინა რომ მაგნეტიზმს შეეძლო სინათლის სხივებზე ზემოქმედება და რომ ამ ორ ფენომენს შორის ურთიერთქმედება არსებობდა. როგორც ქიმიკოსმა ფარადეიმ აღმოაჩინა ბენზინი, პოპულარიზაცია გაუწია ისეთ ტერმინებს როგორიცაა ანოდი, კათოდი, ელექტროდი და იონი.

ლიტერატურა

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო

  1. ↑ Ergebnis der Suche nach: idn=118531921
  2. ↑ Michael Faraday
  3. ↑ 3.0 3.1 Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
  4. ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
  5. ↑ 5.0 5.1 Гершун А. Л. Фарадей, Михаил // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1902. — Т. XXXV. — С. 299–301.
  6. ↑ 6.0 6.1 J. T-l. Faraday, Michael (DNB00) // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885. — Vol. 18. — P. 190–202.
  7. ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
  8. ↑ 8.0 8.1 Award winners : Copley Medal — Royal Society.
  9. ↑ https://royalsociety.org/grants-schemes-awards/awards/rumford-medal/
  10. ↑ https://www.thersa.org/about/albert-medal/past-winners
  11. ↑ 11.0 11.1 https://www.biodiversitylibrary.org/page/8806155
ბიოგრაფია ეს სტატია პიროვნების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში.


მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=მაიკლ_ფარადეი&oldid=3148648“-დან