პრასკოვია უვაროვა

პრასკოვია უვაროვა
რუს. Прасковья Сергеевна Уварова
დაბ. თარიღი	28 მარტი (9 აპრილი), 1840
დაბ. ადგილი	Terny
გარდ. თარიღი	30 ივნისი, 1924(1924-06-30) (84 წლის)
გარდ. ადგილი	Dobrna, სერბთა, ხორვატთა და სლოვენთა სამეფო
დასაფლავებულია	ბელგრადის ახალი სასაფლაო
მოქალაქეობა	რუსეთის იმპერია
საქმიანობა	არქეოლოგი და ისტორიკოსი
მეუღლე	ალექსეი უვაროვი
მამა	Sergey Shcherbatov
დედა	Praskovya Shcherbatova
შვილ(ებ)ი	Aleksey Uvarov, Fyodor Uvarov და Igor Uvarov
ჯილდოები	Order of Saint Catherine
პრასკოვია უვაროვა ვიკისაწყობში

პრასკოვია უვაროვა (რუს. Графиня Праско́вья Серге́евна Ува́рова; დ. 28 მარტი (9 აპრილი), 1840, მამული ტერნი, (სოფ. ბობრიკი), ლებედინის მაზრა, ხარკოვის გუბერნია, რუსეთის იმპერია — გ. 30 ივნისი, 1924, დობრნა, იუგოსლავიის სამეფო) — რუსი მეცნიერი და ისტორიკოსი, 200 ნაშრომის ავტორი არქეოლოგიის თემატიკაში. მრავალი რუსული უნივერსიტეტის და ისტორიული საზოგადოების საპატიო წევრი, არქეოლოგ ალექსეი უვაროვის მეუღლე (1824-1884 წწ.)

ბიოგრაფია

დაიბადა თავად სერგეი შჩერბატოვისა (1804-1872)  და პრასკოვია ჩეტვერტინსკაიას (1818-1899) ოჯახში.

შჩერბატოვების ოჯახის მამული ტერნიში მდებარეობდა, მათ ასევე ეკუთვნოდათ ახლომდებარე სოფლები, მათ შორის სოფელი ბობრიკი. ბუნებრივია, რომ პრასკოვია დაიბადა მამის მამულ ტერნიში, მაგრამ რადგან ადგილობრივი ეკლესია იმ დროისთვის  რეკონსტრუქციის პროცესში იყო, პრასკოვია სავარაუდოდ მოინათლა, სოფელ ბობრიკში, წმინდა მარიამ მაგდალინელის ეკლესიაში.

მან ბავშვობა ლებედინის მაზრის ტერნის მამულში გაატარა. შჩერბატოვების ოჯახს 9 შვილი ჰყავდა. 1852 წელს, როცა ძმების სკოლაში სწავლის დრო დადგა, ოჯახი საცხოვრებლად მოსკოვში გადავიდა. პრასკოვია უვაროვამ  განათლება მიიღო სახლში, იცოდა სამი ენა. მის პედაგოგებს შორისაა პროფესორი ფიოდორ ბუსლაევი, რომელიც მას ასწავლიდა რუსულ ლიტერატურას.

1854 წელს 14 წლის პრასკოვია წაიყვანეს პეტერბურგში ბიძაშვილის ქორწილში, სადაც ის იმპერატრიცა ალექსანდრა თედორეს ასულს გააცნეს.  

შემოქმედებითი საქმიანობა

უვაროვამ თავისი ბედი ა. უვაროვთან დააკავშირა და სრული ერთგულებით შეუერთდა მოსკოვის არქეოლოგიურ საზოგადოებას, რომელიც მისი ქმრის მიერ იყო შექმნილი.

პრასკოვია უვაროვამ მონაწილეობდა არქეოლოგიურ კონგრესებში. ქმრის გარდაცვალების შემდეგ, 1885 წლის მაისში აირჩიეს მოსკოვის არქეოლოგიური საზოგადოების თავმჯდომარედ. გრაფინიამ მოამზადა და ჩაატარა 9 ყრილობა (VII-XVII). უვაროვას არქივი შეიცავს მასალებს, რომლებიც მოწმობს მე-17 არქეოლოგიური კონგრესის მომზადებას, რომელიც ბელორუსში უნდა ჩატარებულიყო.

არქეოლოგიური ექსპედიციის ფარგლებში პ. უვაროვა კავკასიაში იმყოფებოდა: რაჭაში, გორის მაზრაში, ოსეთში (1890), თიანეთში და ფშავ-ხევსურეთ-სვანეთში (1895).

1906 წელს გრაფინიამ საკუთარი სახსრებით დააწესა უვაროვას ხსოვნის პრიზი ძველი რუსული არქიტექტურის სფეროში. სამი წლის შემდეგ ის მიენიჭა ინჟინერ მ. ვ. კრასოვსკის ფუნდამენტური „მოსკოვის არქიტექტურის ესკიზისთვის“.

სამეცნიერო შრომები

• სამხრეთ-დასავლეთის ტერიტორიის არქიტექტურული ძეგლები (1902)
• ცოცხალი ანტიკურ ძეგლთა დაცვის შესახებ (1914)
• რეგიონული მუზეუმები (1891)
• ქალაქი ბრესლავლი და მისი მუზეუმი (1900)
• მუზეუმი ტრიესტში (1900)
• ჩრდილოეთ კავკასიის სამარხები (1900)
• კავკასიის მუზეუმის კოლექცია (1902)
• ჩვენი ღვთისმშობლის გამოსახულებების გამოფენის კატალოგი: ანტიკური პერიოდი (1896)
• მინანქარი პორეცის მუზეუმში (1909)
• ისტორიული ჩანაწერი იმპერიული მოსკოვის არქეოლოგიური საზოგადოების საქმიანობის შესახებ მისი არსებობის პირველი 25 წლის განმავლობაში (1890)
• პირველი 12 კონგრესის საქმიანობის მიმოხილვა (1905)
• კავკასია მოგზაურობის შენიშვნები (1904)

ოჯახი

გრაფინია პრასკოვია უვაროვა (ცენტრში) დედასთან, პრინცესა პრასკოვია შჩერბატოვასთან და ქალიშვილ პრასკოვიასთან ერთად

• მამა — სერგეი შჩერბატოვი (1804-1872), თავადი, პოლკოვნიკი, კავალერი, ლებედინსკის რაიონის თავადაზნაურობის მეთაური.
• დედა — პრასკოვია ჩეტვერტინსკაია (1818-1899).
• ქმარი — ალექსეი უვაროვი (1824-1884), არქეოლოგი.
• შვილი — ალექსეი (1859-1913), დაქორწინებული იყო ანა შტენბერგზე.
• ქალიშვილი — პრასკოვია (დ. 1860, პარიზი — 27 სექტემბერი, 1934, ჟენევა)
• ვაჟი — სერგეი (დ. 1862 - გ. 3 თებერვალი, 1888, პეტერბურგი), დაამთავრა კაპკოვსკის ლიცეუმის საუნივერსიტეტო განყოფილება, კავალერიის პოლკის კორნეტი. დაკრძალულია მოსკოვის ნოვოდევიჩის მონასტერში.
• ქალიშვილი — ეკატერინა (დაბ. და გ. 1863).
• ქალიშვილი — ეკატერინა უვაროვა (დ. 7 ოქტომბერი, 1864 პეტერბურგი — გ. 1953), არ იყო დაქორწინებული. დედასთან ცხოვრობდა.
• ვაჟი — ფედორი (1866-1954), მოჟაისკის ზემსტვოს საბჭოს თავმჯდომარე, სახელმწიფო საბჭოს წევრი, დაქორწინებული იყო გრაფინია ეკატერინა გუდოვიჩზე (1868-1948).
• შვილი — იგორი (1869-1934), ბელსკის რაიონის თავადაზნაურობის მეთაური, სახელმწიფო საბჭოს წევრი. იგი დაქორწინებული იყო ელისაბედ ხომიაკოვაზე.

იხილეთ აგრეთვე

• პრასკოვია უვაროვას არქეოლოგიური ექსპედიცია კავკასიაში (1886)
• პრასკოვია უვაროვას არქეოლოგიური ექსპედიცია კავკასიაში (1895)

რესურსები ინტერნეტში

• პრასკოვია სერგეევნა უვაროვას პროფილი RAS–ის ოფიციალურ ვებ-გვერდზე
• უვაროვას წინაპრები და გენეალოგიური ხე
• პრასკოვია უვაროვა
• პრასკოვია უვაროვა, გრავიურის ფრაგმენტი