ჯუდით მერილი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ჯუდით მერილი
დაბადების თარიღი 21 იანვარი, 1923(1923-01-21)[1] [2] [3] [4]
დაბადების ადგილი ბოსტონი, მასაჩუსეტსი[5]
გარდაცვალების თარიღი 12 სექტემბერი, 1997(1997-09-12)[1] [2] [3] [4] (74 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ტორონტო[5]
ფსევდონიმი Cyril Judd
საქმიანობა მწერალი[6] , რომანისტი, სამეცნიერო ფანტასტიკოსი მწერალი, ჟურნალისტი და რედაქტორი
მოქალაქეობა  კანადა
 აშშ
ალმა-მატერი James Monroe High School და Morris High School
ჟანრი სამეცნიერო ფანტასტიკა და feminist science fiction
ჯილდოები სამეცნიერო ფანტასტიკის და ფენტეზის დიდების დარბაზი და ჰიუგოს პრემია საუკეთესო ფანტასტიკური ნაწარმოებისთვის
მეუღლე Frederik Pohl
საიტი judithmerril.com

ჯუდით ჯოზეფინ გროსმანი (დ. 21 იანვარი, 1923 – გ. 12 სექტემბერი, 1997) — 1945 წელს მიიღო გვარი ჯუდით მერილი, ამერიკელი, შემდეგ კი კანადელი სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალი, რედაქტორი და პოლიტიკური აქტივისტი.

მიუხედავად იმისა, რომ ჯუდით მერილის მწერლობის დასაწყისი იყო სხვა ჟანრში, მან გამოაქვეყნა სამეცნიერო ფანტასტიკა მოგვიანებით, დაწერა სამი რომანი და რამდენიმე მოთხრობა. დაახლოებით ოთხი ათეული წლის განმავლობაში ამ ჟანრში დაწერა 26 მოთხრობა და იყო ანთოლოგიის რედაქტორი.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მერილი დაიბადა ბოსტონში 1923 წელს ეთელ და სამუელ (შლომო) გროსმანების ოჯახში, რომლებიც ებრაელები იყვნენ. მამამისი 1929 წელს თვითმკვლელობით გარდაიცვალა მას შემდეგ, რაც მერილმა სკოლაში სწავლა დაიწყო. 1936 წელს დედამ იპოვა სამსახური ბრონქსის ჰაუსის საზოგადოებრივ ცენტრში და ოჯახი გადავიდა ნიუ-იორკში, ბრონქსი . თინეიჯერობის პერიოდში მერილი მისდევდა სიონიზმსა და მარქსიზმს .

ვირჯინია კიდის შესავალში The Best of Judith Merril-ში ნათქვამია, რომ ეთელ გროსმანი იყო სუფრაჟისტი, ქალთა სიონისტური ორგანიზაციის Hadassah-ის დამფუძნებელი და „განთავისუფლებული ქალი, ყოველ ჯერზე იმედგაცრუებული სამყაროსგან, რომელშიც ის აღმოჩნდა“. [7]

1939 წელს ჯუდითმა დაამთავრა ბრონქსის მორისის საშუალო სკოლა .[8] 16 წლის ასაკში და შეხედა, რა მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტის გავლენის ქვეშ მყოფ თავის პოლიტიკას (23 აგვისტო), გადავიდა ტროცკისტურ მსოფლმხედველობაზე. ის დაქორწინდა დენ ზისმანზე მომდევნო წელს. [9] მათი ქალიშვილი მერილ ზისმანი 1942 წლის დეკემბერში დაიბადა. ამ პერიოდში ის ასევე გახდა ნიუ-იორკში დაფუძნებული სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერლების, რედაქტორების, მხატვრებისა და თაყვანისმცემლების ჯგუფის ერთ-ერთი ქალი წევრი . ზისმანები დაშორდნენ დაახლოებით 1945 წელს; 1946 წელს ფრედერიკ პოლმა დაიწყო მასთან ცხოვრება. მას შემდეგ, რაც მისი განქორწინება ზისმანთან საბოლოო გახდა 1948 წელს, იგი დაქორწინდა პოლზე 25 ნოემბერს; ისინი განქორწინდნენ 1952 წელს.

ამერიკული სამეცნიერო ფანტასტიკის წერა და რედაქტირება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Mars Child- ის პირველი ნაწილი, მერილისა და კირილ კორნბლუტების მიერ, გალაქტიკის სამეცნიერო ფანტასტიკის 1951 წლის მაისის ნომრის გარეკანზე.

ქალიშვილის სახელის გვარად გამოყენებით, მერილმა დაარედაქტირა ხუთგვერდიანი SF ფანზინი, დათარიღებული 1945 წლის მაისით, მათ შორის დონ ზისმანის წერილი „ეზრა პაუნდზე“ . [10]

ჯუდით მერილმა პროფესიონალურად დაიწყო წერა 1945 წლიდან. აქტიურად წერდა სპორტის შესახებ მოთხრობებს. 1948 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველ სამეცნიერო ფანტასტიკური მოთხრობა.

მისი მეორე შვილი, ენ პოლი, დაიბადა 1950 წელს; ის და პოლი დაშორდნენ 1952 წელს და მათი განქორწინება დასრულდა შემდეგ წელს, რომლის დროსაც იგი ცხოვრობდა ვალტერ მ. მილერთან ექვსი თვის განმავლობაში. მისი მესამე ქორწინება 1960 წელს მოხდა, 1963 წელს დაშორდა, მაგრამ საბოლოო განქორწინებას ვერ მიაღწია.

მერილმა 1950 წელს დაიწყო სამეცნიერო ფანტასტიკის მოკლე მოთხრობების ანთოლოგიების რედაქტირება - განსაკუთრებით პოპულარული იყო „წლის საუკეთესო“ მოთხრობა-ანთოლოგიური სერიები, რომელიც იბეჭდებოდა 1956 წლიდან 1967 წლამდე - და ბოლო გამოაქვეყნა 1985 წელს. თავის სარედაქციო შესავალში, საუბრებში და სხვა ნაწერებში იგი აქტიურად ამტკიცებდა, რომ სამეცნიერო ფანტასტიკა აღარ უნდა იყოს იზოლირებული, არამედ გახდეს ლიტერატურული მეინსტრიმის ნაწილი. [11]

კანადის წლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მერილი იყო მათ შორის, ვინც 1968 წელს ხელი მოაწერა ვიეტნამის ომის საწინააღმდეგო რეკლამას Galaxy Science Fiction- ში. 1960-იანი წლების ბოლოს მერილი საცხოვრებლად გადავიდა ტორონტოში, ონტარიო, კანადა, იმ მოტივით, რასაც იგი უწოდებდა აშშ-ს მთავრობის მიერ ვიეტნამის ომის საწინააღმდეგო ქმედებების არადემოკრატიულ ჩახშობას. ის იყო როჩდეილის კოლეჯის დამფუძნებელი რეზიდენტი.

1970 წელს მან მის მფლობელობაში არსებული ყველა წიგნი და ჟურნალი გადასცა ტორონტოს საჯარო ბიბლიოთეკას, რომელმაც დააარსა "Spaced Out Library" მერილთან ერთად კურატორის არაადმინისტრაციული როლით. ბიბლიოთეკას თავიდანვე ჰქონდა საკუთარი ფიზიკური სივრცე. ბოლო ათწლეულის განმავლობაში მას ეწოდა სამეცნიერო ფანტასტიკის, სპეკულაციისა და ფანტაზიის მერილის კოლექცია. მან მიიღო მცირე წლიური სტიპენდია, როგორც კურატორმა და, როცა ფული არ ჰქონდა, ბიბლიოთეკაში თავის კაბინეტში ცხოვრობდა და საწოლზე ეძინა. [12]

1978 წლიდან 1981 წლამდე მერილმა წამოიწყო Doctor Who-ის კანადური მაუწყებლობა. [13]

მერილი იყო კანადაში სამეცნიერო ფანტასტიკის აქტიური ორგანიზატორი და პრომოუტერი. მაგალითად, მან დააარსა Hydra North მწერალთა ქსელი. [14] 1985 წელს მან გამოუშვა და დაარედაქტირა პირველი კანადური სამეცნიერო ფანტასტიკის ანთოლოგია, რომელიც დაეხმარა ჟანრის კანადური ვერსიის განსაზღვრას. 

მერილი კანადის მოქალაქე გახდა 1976 წელს და აქტიურად მოღვაწეობდა მწერალთა კავშირში . როდესაც კავშირმა ყოველწლიურ შეხვედრაზე განიხილა, შეეძლო თუ არა ხალხს სხვა გენდერებისა და ეთნიკური ჯგუფების განხილვა, მან წამოიძახა „ვინ ილაპარაკებს უცხოპლანეტელების ნაცვლად?“, რამაც დებატები დახურა. 

1970-იანი წლების შუა პერიოდიდან სიკვდილამდე, მერილმა დიდი დრო გაატარა კანადის სამშვიდობო მოძრაობაში. [15]

სამეცნიერო ფანტასტიკისა და ფანტასტიკის დიდების დარბაზმა მერილი 2013 წელს მიიღო.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.0 1.1 SNAC — 2010.
  2. ↑ 2.0 2.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3.0 3.1 NooSFere — 1999.
  4. ↑ 4.0 4.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
  5. ↑ 5.0 5.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #115816593 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  6. ↑ American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
  7. ↑ Merril, Judith (1976).
  8. ↑ Weiss, Alan. (April 1997) Not Only A Mother: An Interview with Judith Merril. Sol Rising. Friends of the Merril Collection. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-09-07. ციტირების თარიღი: 2008-12-13
  9. ↑ Webster, Bud. (February 2010) Merrily We Roll Along or, That's Funny, You Don't Look Judith. Jim Baen's Universe. Galactic Central (philsp.com), reprint. ციტირების თარიღი: 2013-04-21
  10. ↑ "Bibliography: Science*Fiction – 1946", ISFDB.org.
  11. ↑ "Recommended Reading", F&SF, September 1954, p. 93.
  12. ↑ McCann, Joane (2006). The Love Token of a Token Immigrant: Judith Merril's Expatriate Narrative, 1968–1972. Vancouver: University of British Columbia. 
  13. ↑ Conroy, Ed (September 3, 2012).
  14. ↑ Sawyer, Robert J.. (1992)Ontario Hydra. SFWriter.com. ციტირების თარიღი: 2009-02-07
  15. ↑ Robinson, Spider (2002-05-18). „The Godmother of Canadian SF“. The Globe and Mail. pp. D7, D19.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ჯუდით_მერილი&oldid=4633669“-დან