ფარდობითობის თეორია

ფარდობითობის თეორია — ფიზიკური თეორია, რომელიც შეისწავლის სივრცისა და დროის თვისებებს. ფარდობითობის თეორია კვანტურ მექანიკასთან ერთად თანამედროვე ფიზიკის საფუძველია. იგი ჩამოყალიბდა იმ ღრმა წინააღმდეგობათა გადალახვის შედეგად, რომლებიც წარმოიშვა კლასიკურ ფიზიკაში მექანიკური და ელექტრომაგნიტური მოვლენების თეორიების, როგორც ერთმანეთთან, ისე ექსპერიმენტთან შეთანხმების დროს. ამ წინააღმდეგობათა დასაძლევად აუცილებელი გახდა კლასიკური ფიზიკის ფუნდამენტური ცნებებისა და დებულებების შეცვლა. ეს ცვლილებები განსაკუთრებით შეეხო ჩვენს წარმოდგენებს სივრცესა და დროზე და მათთან მატერიის კავშირს. ფარდობითობის თეორიამ გამოააშკარავა მოძრავი ობიექტის სივრცული და დროითი მახასიათებლების დამოკიდებულება ათვლის სისტემის მიმართ ამ ობიექტის სიჩქარეზე და შემოიღო სივრცისა და დროის ერთიანი ოთხგანზომილებიანი კონტინუუმი – სივრცე–დრო. ყველა პროცესისათვის სივრცულ–დროითი კანონზომიერებანი ერთნაირია, რაც საშუალებას გვაძლევს ვილაპარაკოთ სივრცე–დროის თვისებებზე. ფარდობითობის ზოგადი თეორია, ანუ გრავიტაციის თეორია, სივრცულ–დროით თვისებებს შეისწავლის გრავიტაციულ ველში. ფარდობითობის სპეციალური თეორია ამ თვისებებს ისეთი მიახლოებით იკვლევს, როდესაც შესაძლებელია გრავიტაციული ეფექტების უგულვებელყოფა. მაშასადამე, ეს თეორია ფარდობითობის ზოგადი თეორიის კერძო შემთხვევაა. ფარდობითობის სპეციალურ თეორიას ხშირად აინშტაინის ფარდობითობის თეორიას, ან მოკლედ ფარდობითობის თეორიას უწოდებენ.

იხილეთ აგრეთვე

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ფარდობითობის თეორია

• ფარდობითობის ზოგადი თეორია
• ფარდობითობის სპეციალური თეორია

ლიტერატურა

• Bergmann, Peter G. (1976). Introduction to the Theory of Relativity. Dover Publications. ISBN 0-486-63282-2. 
• Brian, Denis (1995). Einstein: a life. New York: J. Wiley. ISBN 0471114596. 
• Einstein, Albert (2005). Relativity: The Special and General Theory, Translated by Robert W. Lawson, The masterpiece science ed., New York: Pi Press. ISBN 0131862618. 
• Einstein, Albert (1979). Albert Einstein, Autobiographical Notes, A Centennial ed., La Salle, Ill.: Open Court Publishing Co.. ISBN 0875483526. 
• Einstein, Albert (2009). Einstein's Essays in Science, Translated by Alan Harris, Dover ed., Mineola, N.Y.: Dover Publications. ISBN 9780486470115. 
• Einstein, Albert [1922] (1956). The Meaning of Relativity, 5, Princeton University Press. 
• Ohanian, Hans C. (2008). Einstein's Mistakes: The Human Failings of Genius, 1st ed., New York: W.W. Norton & Co.. ISBN 9780393062939. 
• Lavenda, Bernard H. (2011). A New Perspective On Relativity: An Odyssey in Non-Euclidean Geometries, 1st ed., Singapore: World Scientific. ISBN 9814340499. 
• Ludyk, Günter (2013). Einstein in Matrix Form, 1st ed., Berlin: Springer. ISBN 9783642357978. 
• Russell, Bertrand (1969). The ABC of Relativity, 3rd rev. ed, London: Allen & Unwin. ISBN 0045210012. 
• Stephen, Hawking (2005). A Briefer History of Time. New York, NY: Bantam Dell. ISBN 9780553804362. 
• (2006) რედ. Brockman, John: My Einstein, 1. ed., New York: Pantheon Books. ISBN 0375423451.