პარიზის მეტროპოლიტენი
პარიზის მეტროპოლიტენი | |
---|---|
ინფორმაცია | |
ქვეყანა | საფრანგეთი |
ქალაქი | პარიზი |
გახსნის თარიღი | 1900 წ. |
ხაზის სიგრძე | 226.9 კმ. |
სადგურთა რაოდენობა | 308 |
ხაზთა რაოდენობა | 16 |
მგზავრები დღეში | 4.16 მლნ. |
მგზავრები წელიწადში | 1.520 მლრდ. |
ხაზების სქემა | |
პარიზის მეტროპოლიტენი ან პარიზის მეტრო (ფრანგ. Métro de Paris) — პარიზის მიწისქვეშა ჩქაროსნული ტრანსპორტის სისტემა; საფრანგეთი. უნდა აღინიშნოს, რომ სწორედ პარიზის მეტროს წყალობით გახდა სიტყვა მეტრო ესოდენ გამოყენებადი მსოფლიოს სხვადასხვა ენაში, მათ შორის, ქართულშიც. მეტროში ჩასასვლელი აღნიშნულია ასოთი „М“. მეტროქსელი სრულიად პარიზსა და მიმდებარე გარეუბნებს მოიცავს. მეტროსადგურები არცთუ ღრმად არის მიწისქვეშ განლაგებული; გაცილებით მეტ სიღრმეზეა საქალაქო ელექტრომატარებლების - RER - ქსელი, რომელიც ქალაქს რამდენიმეჯერ სერავს А, B, C, D, და E ხაზებით.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პარიზის მეტროპოლიტენი ევროპის კონტინენტზე ერთ-ერთი უძველესია ბუდაპეშტის მეტროპოლიტენის შემდეგ. მეტროს პირველი ხაზები ზუსტად ქუჩების ქვეშ გადიოდა. გეზს რომ ასცდენოდა ლიანდაგების გაყვანა, სახლების სარდაფებში აღმოჩნდებოდა. ზოგიერთ სადგურს მიხვეულ-მოხვეული პლატფორმა აქვს ქუჩების არასაკმარი სიგანის გამო. ამავე მიზეზით, გვერდითი პლატფორმები ზოგიერთ სადგურზე ერთიმეორის პირისპირ არ არის განთავსებული.
პარიზის მეტრო 1900 წლის 19 ივლისს გაიხსნა მსოფლიო გამოფენაზე. პირველ ხაზზე „ვენსენის ციხესიმაგრე — პორტ-მაიო“ ბილეთის ფასი მეორე კლასის მგზავრებისთვის 15 სანტიმი ღირდა ძველი ფრანგული ფრანკებით, ხოლო პირველი კლასის საზოგადოებისთვის 25 სანტიმი. ცენტრში ხაზების უმეტესობა 1920 წლისთვის არის აშენებული. იმდროის სადგურებს შორის ერთობ მოკლე მანძილი იყო, ინტერიერი კი მოდერნის სტილში (ე.წ. არტ ნუვო) იყო გადაწყვეტილი დიზაინერ ეკტორ გიმარის მიერ.
მთელი XX საუკუნის განმავლობაში მეტროპოლიტენი წყვეტილი ინტენსივობით შენდებოდა და გარეუბნებისკენ გრძელდებოდა. 1969 წლიდან კი RER-ის სისტემის მიხედვით. (ფრ. Réseau express régional d'Île-de-France).
დღესდღეობით[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პარიზის მეტროპოლიტენს 14 დანომრილი „დიდი“ ხაზი და 2 მოკლე ხაზი აქვს (3 და 7) — ყოფილი განშტოებები მე-3 და მე-7 ხაზები. ლიანდაგების სიგრძე 226.9 კილომეტრია. სადგურების რაოდენობაა 308, ამათგან 64 გადასაჯდომია. რამდენადაც გადასაჯდომი სადგურები ერთზე მეტ ხაზზეა განთავსებული, გაჩერებების საერთო რაოდენობა მეტროს ყველა ხაზზე 384-ია. სადგურებს შორის საშუალო მანძილი 562 მეტრია. ხაზების დიდი ნაწილი მიწისქვეშაა, მიწისზედა სადგურები მხოლოდ 21-ია (უმეტესობა ხაზ 6-ზე). მგზავრთა ნაკადი დღიურად 4,5 მლნ ადამიანს აჭარბებს (ევროპის მეტროპოლიტენებს შორის გადატვირთულობით მეორე ადგილზეა მოსკოვის მეტროპოლიტენის შემდეგ და მეხუთე ადგილზე ტოკიოს, მოსკოვის, ნიუ-იორკისა და მეხიკოს მეტროპოლიტენების კვალდაკვალ). მეტროს ნებისმიერ საგდურში ჩასული ნახავს ქალაქის უბნის დაწვრილებით გეგმას, თუ სად მდებარეობს სადგური. პარიზის მეტროს ყოველდღიურად 4,5 მლნ ადამიანი გადაჰყავს. 2015 წლის მონაცემებით, მთელი წლის მანძილძე 1.520 მლრდ მგზავრის გადაყვანა მოხდა.
ტექნიკური მონაცემები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- მატარებელთა მოძრაობის საშუალო სისწრაფე 35 კმ/ს.
- მატარებელთა სიგრძე 3-დან 6 ვაგონამდეა.
- 1, 4, 6, 11, 14 ხაზებზე სალტეებიანი მატარებლები მოძრაობს.
- ლიანდაგების განი - სტანდარტულია -1435 მმ, კვება მესამე რელსიდან ხდება (750 ვ, მუდმივი დენი).
- ხაზი 14 - ყველაზე თანამედროვეა შემადგენლობის მოძრაობის ავტომატური მართვით.
- სადგურების დიდი ნაწილი გვერდითა პლატფორმებით არის. კუნძულისმაგვარი პლატფორმის მქონდე სადგურები მეტწილად კროსპლატფორმიან გადასაჯდომ კვანძებზე გვხვდება.
ხაზები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
漢>ა A>ა | ეს სტატია/სექცია ქართულ ენაზე თარგმნის პროცესშია. თუ ფლობთ ამ ენას, თქვენც შეგიძლიათ მონაწილეობის მიღება. |
ხაზის სახელი | გაიხსნა | უკანასკნელი გაგრძელება |
სადგურების რაოდენობა |
საერთო სიგრძე |
საშუალო სადგურთშორისი |
მგზავრთა გადაყვანა (ყოველწლიურად) |
თავი-ბოლო | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ხაზი 1 | 1900 | 1992 | 25 | 16.6 კმ / 10.3 მილი | 692 მ | 165,921,408 | La Défense Château de Vincennes |
2 | ხაზი 2 | 1900 | 1903 | 25 | 12.3 კმ / 7.7 მილი | 513 მ | 95,945,503 | Porte Dauphine Nation |
3 | ხაზი 3 | 1904 | 1971 | 25 | 11.7 კმ / 7.3 მილი | 488 მ | 91,655,659 | Pont de Levallois Gallieni |
3bis | ხაზი 3bis | 1971 | 1971 | 4 | 1.3 კმ / 0.8 მილი | 433 მ | Porte des Lilas Gambetta | |
4 | ხაზი 4 | 1908 | 1910 | 26 | 10.6 კმ / 6.6 მილი | 424 მ | 155,348,608 | Porte de Clignancourt Porte d'Orléans |
5 | ხაზი 5 | 1906 | 1985 | 22 | 14.6 კმ / 9.1 მილი | 695 მ | 92,778,870 | Bobigny Place d'Italie |
6 | ხაზი 6 | 1909 | 1942 | 28 | 13.6 კმ / 8.5 მილი | 504 მ | 104,102,370 | Charles de Gaulle - Étoile Nation |
7 | ხაზი 7 | 1910 | 1987 | 38 | 22.4 კმ / 13.9 მილი | 605 მ | 121,341,833 | La Courneuve Villejuif Mairie d'Ivry |
7bis | ხაზი 7bis | 1967 | 1967 | 8 | 3.1 კმ / 1.9 მილი | 443 მ | Louis Blanc Pré Saint-Gervais | |
8 | ხაზი 8 | 1913 | 1974 | 37 | 22.1 კმ / 13.8 მილი | 614 მ | 92,041,135 | Balard Créteil |
9 | ხაზი 9 | 1922 | 1937 | 37 | 19.6 კმ / 12.2 მილი | 544 მ | 119,885,878 | Pont de Sèvres Mairie de Montreuil |
10 | ხაზი 10 | 1923 | 1981 | 23 | 11.7 კმ / 7.3 მილი | 532 მ | 40,411,341 | Boulogne Gare d'Austerlitz |
11 | ხაზი 11 | 1935 | 1937 | 13 | 6.3 კმ / 3.9 მილი | 525 მ | 46,854,797 | Châtelet Mairie des Lilas |
12 | ხაზი 12 | 1910[1] | 1934 | 28 | 13.9 კმ / 8.6 მილი | 515 მ | 81,409,421 | Porte de la Chapelle Mairie d'Issy |
13 | ხაზი 13 | 1911[1] | 2008 | 32 | 24.3 კმ / 15.0 მილი | 776 მ | 114,821,166 | Châtillon - Montrouge Saint-Denis Les Courtilles |
14 | ხაზი 14 | 1998 | 2007 | 9 | 9 კმ / 5.6 მილი | 1,129 მ | 62,469,502 | Saint-Lazare Olympiades |
ხაზის სახელი | გაიხსნა | უკანასკნელი გაგრძელება |
სადგურები | საერთო სიგრძე |
საშუალო სადგურთშორისი |
მგზავრთა გადაყვანა (ყოველწლიურად) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
A | ხაზი A | 1977 | 1994 | 46 | 108.5 კმ / 67.5 მილი | 2,411 მ | 272,800,000 |
B | ხაზი B | 1977 | 1981 | 47 | 80.0 კმ / 49.8 მილი | 1,739 მ | 165,100,000 |
C | ხაზი C | 1979 | 2000 | 84 | 185.6 კმ / 115.5 მილი | 2,184 მ | 140,000,000 |
D | ხაზი D | 1987 | 1995 | 59 | 160.0 კმ / 99.6 მილი | 2,807 მ | 145,000,000 |
E | ხაზი E | 1999 | 2003 | 21 | 52.3 კმ / 32.5 მილი | 2,615 მ | 60,000,000 |
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
|