მეგალოდონი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მეგალოდონი

რეკონსტრუქცია
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  ცხოველები
ტიპი:  ქორდიანები
კლასი:  ხრტილიანი თევზები
რიგი:  Lamniformes
ოჯახი:  Otodontidae
გვარი:  Carcharocles
სახეობა:  მეგალოდონი
ლათინური სახელი
Carcharocles megalodon (Agassiz, 1843)[1]
სინონიმები[2][3][4][5]
სინონიმების სია
  • გვარი Carcharias
      • C. giganteus
      • C. grosseserratus
      • C. incidens
      • C. macrodon
      • C. megalodon
      • C. mexicanus
      • C. polygurus
      • C. polygyrus
      • C. productus
      • C. (Prionodon) incidens
    გვარი Carcharocles
      • C. subauriculatus
      • C. megalodon megalodon
      • C. productus
    გვარი Carcharodon
      • C. arcuatus
      • C. branneri
      • C. brevis
      • C. costae
      • C. crassidens
      • C. crassirhadix
      • C. crassus
      • C. gibbesi
      • C. gigas
      • C. helveticus
      • C. humilis
      • C. intermedius
      • C. latissimus
      • C. leviathan
      • C. megalodon
      • C. megalodon indica
      • C. megalodon megalodon
      • C. megalodon polygyra
      • C. megalodon productus
      • C. megalodon siculus
      • C. megalodon yamanarii
      • C. morricei
      • C. polygurus
      • C. polygyrus
      • C. productus
      • C. quenstedti
      • C. rectidens
      • C. rectideus
      • C. semiserratus
      • C. subauriculatus
      • C. tumidissimus
      • C. turicensis
    გვარი Megaselachus
      • M. arcuatus
      • M. auriculatus falciformis
      • M. branneri
      • M. brevis
      • M. crassidens
      • M. crassirhadix
      • M. crassus
      • M. gigas
      • M. heterodon
      • M. humilis
      • M. incidens
      • M. leviathan
      • M. megalodon
      • M. megalodon indicus
      • M. polygyrus
      • M. productus
      • M. rectidens
      • M. semiserratus
      • M. subauriculatus
    გვარი Procarcharodon
      • P. megalodon
      • P. megalodon megalodon
    გვარი Otodus
      • O. megalodon
      • O. (Megaselachus) megalodon
    გვარი Selache
      • S. manzonii

მეგალოდონი (ლათ. Carcharocles megalodon) — ზვიგენის გადაშენებული სახეობა. ითვლება ყველა დროის უდიდეს ზვიგენად და, შესაბამისად, უდიდეს თევზად მსოფლიოს ისტორიაში. აღმოჩენილი ნაშთების საფუძველზე მის არსებობას მოიაზრებენ ადრეული მიოცენიდან (დაახლ. 23 მლნ წლის წინ) პლიოცენის დასარულამდე (დაახლ. 2,6 მლნ წლის წინ). სიტყვა „მეგალოდონი“ ბერძნული ენიდან მოდის და „გიგანტურ კბილს“ ნიშნავს.[6] 2020 წელს ჩატარებული კვლევების თანახმად, მეგალოდონი სიგრძეში 16 მეტრს აღწევდა (დიდ თეთრ ზვიგენს 3-ჯერ აღემატებოდა), თავი დაახლ. 4,65 მეტრი იყო, ზურგის ფარფლი ზრდასრული ადამიანის სიმაღლეს უტოლდებოდა, ხოლო კუდი 3,85 მეტრს შეადგენდა.[7]

ყბების რეკონსტრუქცია

ნაშთები ნაპოვნია წყალმარჩხ ტროპიკულ და ზომიერ ზღვებში, ანტარქტიდის გარდა ყველა კონტინენტის სანაპირო ზოლთან ახლოს და კონტინენტური შელფის რეგიონებში. კბილის ფორმით ჰგავდა თანამედროვე დიდ თეთრ ზვიგენს, განიხილება მასთან ნათესაური კავშირი, თუმცა ეს ჯერჯერობით მაინც კვლევის საგანია. სავარაუდოდ წარმოადგენდა კვების პირამიდის უმაღლეს საფეხურს. ნადირობდა კბილიან და უკბილო ვეშაპებზე, სირენებზე და სელაპებზე. ზრდასრულს ბუნებრივი მტერი ფაქტობრივად არ ჰყავდა, მოზარდი შესაძლოა სხვა ზვიგენების მსხვერპლი გამხდარიყო. მეგალოდონის გადაშენება დაკავშირებულია ოკეანის ტემპერატურის კლებასთან, რაც კლიმატის ცვლილებებმა გამოიწვია; ერთ-ერთ ფაქტორად განიხილება მისი ძირითადი მსხვერპლის, უკბილო ვეშაპების, ხელმისაწვდომობის შემცირება და ბუნებრივი კონკურენტების — მაგალითად, დიდი თეთრი ზვიგენის, ცელნამგალა ვეშაპის — ზრდა.[6]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Agassiz, Louis (1843). Recherches sur les poissons fossiles (ფრანგული). Neuchatel: Petitpierre, გვ. 41. 
  2. Otodus (Megaselachus) megalodon (Agassiz, 1837). shark-references.com. ციტირების თარიღი: 24 ოქტომბერი, 2017.
  3. Eastman, C. R. (1904). Maryland Geological Survey. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University, გვ. 82. 
  4. Cappetta, H. (1987). „Mesozoic and Cenozoic Elasmobranchii“, Handbook of Paleoichthyology. München, Germany: Friedrich Pfeil. ISBN 978-3-89937-046-1. OCLC 829906016. 
  5. Hay, O. P. (1901). „Bibliography and Catalogue of the Fossil Vertebrata of North America“. Bulletin of the United States Geological Society (179): 308.
  6. 6.0 6.1 Rafferty, John P.. (2019-02-15) Megalodon. Encyclopædia Britannica. britannica.com. ციტირების თარიღი: 21 სექტემბერი, 2020.
  7. Demuth, Oliver. (2020-09-03) Shark researchers size up real 'Megalodon' for first time. BBC News. ციტირების თარიღი: 21 სექტემბერი, 2020.