ბოლესლავ პრუსი

ბოლესლავ პრუსი
ბოლესლავ პრუსი
	პოლ. Aleksander Głowacki
დაბადების თარიღი	20 აგვისტო, 1847
დაბადების ადგილი	ჰრუბეშოვი, პოლონეთის სამეფო, რუსეთის იმპერია
გარდაცვალების თარიღი	19 მაისი, 1912 (64 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ვარშავა, პოლონეთის სამეფო, რუსეთის იმპერია
დასაფლავებულია	პოვონზკის სასაფლაო
ფსევდონიმი	Bolesław Prus
საქმიანობა	ჟურნალისტი, ფილოსოფოსი, მწერალი , ლიტერატურული კრიტიკოსი და პროზაიკოსი
ენა	პოლონური ენა
მოქალაქეობა	პოლონეთი; რუსეთის იმპერია
ალმა-მატერი	ვარშავის უნივერსიტეტი
ჟანრი	რომანი და მოთხრობა
Magnum opus	The Doll
ჯილდოები	Cross of Independence with Swords
	გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა
	ბოლესლავ პრუსი ვიკისაწყობში

ბოლესლავ პრუსი (პოლ. Bolesław Prus; დ. 20 აგვისტო, 1847 - გ. 19 მაისი, 1912) ნამდვილი სახელი ალექსანდრ გლოვაცკი — პოლონური ლიტერატურის მოწინავე ფიგურა და მსოფლიო ლიტერატურის დამახასიათებელი ხმა.

15 წლის ასაკში 1863 წლის პოლონურ აჯანყებას შეუერთდა, რომელიც რუსეთის იმპერიის წინააღმდეგ იყო მიმართული. 16 წლის შესრულებიდან ცოტა ხანში მძიმე დაზიანებები მიიღო ბრძოლისას, ხუთი თვის შემდეგ კი დააპატიმრეს აჯანყებაში მონაწილეობის მიღებისათვის. სწორედ ამ ადრეულ გამოცდილებებს შეიძლება გამოეწვია მასში აგორაფობია, რაც მთელი ცხოვრების მანძილზე სდევდა მწერალს. ადრეული გამოცდილებების დამსახურებაა ისიც, რომ პრუსმა უარი თქვა პოლონეთის დამოუკიდებლობის ძალით დაბრუნებაზე.

1872 წელს, 25 წლის ასაკში გლოვაცკი ვარშავაში დასახლდა სადაც დაიწყო მისი 40 წლიანი ჟურნალისტის კარიერია, რომელიც მთლიანად პოლონელ ხალხში მეცნიერების, ტექნოლოგიის, განათლების, ეკონომიკისა და კულტურის განვითარებას მოახმარა. სწორედ ამით ცდილობდა პოლონეთის რუსული, პრუსიული და ავსტრიული გავლენისგან დახსნას. გლოვაცკიმ მისი ფსევდონიმი, პრუსი მისი ოჯახის პოლონური ტიტულიდან მიიღო.

თავიდან პრუსი მოკლე მოთხრობებს წერდა. ამ საქმეში ნახული წარმატების შემდეგ პრუსი უფრო დიდ სამუშაოს შეეჭიდა. 1884 წლიდან 1895 წლამდე მან მისი ოთხი მთავარი ნოველა დაწერა: საგუშაგო, თოჯინა, ახალი ქალი და ფარაონი. თოჯინა ასახავს კაცის რომანტიკულ, ბრმა სიყვარულს, რომელიც იმედგაცრუებულია მისი ქვეყნის ასეთი ჩამორჩენით. ფარაონი, პრუსის ერთადერთი ისტორიული ნოველაა. ის პოლიტიკური ძალისა და ერთა ბედისწერის ნარკვევია, რომელიც ასახავს ძველი ეგვიპტის მეოცე დინასტიის დასარულსა და ახალი სამეფოს დასაწყისს.

შემოქმედება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნოველები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სულები მონობაში(Dusze w niewoli, 1876])
დიდება (Sława, დაიწყო 1885, არ დაუმთავრებია)
საგუშაგო (Placówka, 1885–86)
თოჯინა (Lalka, 1887–89)
ახალი ქალი (Emancypantki, 1890–93)
ფარაონი (Faraon, დაიწერა 1894–95; გამოვიდა 1895–96)
ბავშვები (Dzieci, 1908)
ცვლილებები (Przemiany, დაიწყო 1911–12; დაუსრულებლი)

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბიოგრაფია და ტექსტი

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 NooSFere — 1999.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3343389"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ Internetowy Polski Słownik Biograficzny
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a>
↑ Прус Болеслав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118793527 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12012142b_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Boleslaw-Prus_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2629164">Internet_Speculative_Fiction_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476_citetype_Q11513034"_data-entity-id="Q3343389">NooSFere<span_class="wef_low_priority_links">_—_1999.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3343389"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 NooSFere — 1999.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3343389"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:ბროკჰაუზი|Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus]],_[[:de:Wissen_Media_Verlag|Wissen_Media_Verlag]]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%25C3%25A8dies/gran-enciclop%25C3%25A8dia-catalana/EC-GEC-0052904.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q1787111"_data-entity-id="Q96022943">Internetowy_Polski_Słownik_Biograficzny<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a></div>-7] Internetowy Polski Słownik Biograficzny
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q17378135">Прус_Болеслав_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-8] Прус Болеслав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q1982918"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118793527/_Record_#118793527]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-9] Deutsche Nationalbibliothek Record #118793527 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]