აბუ ლ-ფიდა
| აბუ ლ-ფიდა | |
|---|---|
| არაბ. إسماعيل بن علي بن محمود بن مُحمَّد بن عُمر بن شاهنشاه الأيُّوبي | |
| დაბ. თარიღი | ნოემბერი, 1273 |
| დაბ. ადგილი | დამასკი[1] |
| გარდ. თარიღი | 27 ოქტომბერი, 1331 (57 წლის) |
| გარდ. ადგილი | ჰამა[1] |
| ეროვნება | ქურთები |
| საქმიანობა | გეოგრაფი[2] , ისტორიკოსი, ასტრონომი, ასტროლოგი, პოლიტიკოსი, მმართველი და მწერალი[3] |
| შვილ(ებ)ი | Al-Afdal Muhammad |
ისმაილ იბნ ალი ა ლ-აიუბ აბუ ლ-ფიდა (არაბ. أبو الفداء; დ. ნოემბერი 1273, დამასკო — გ. 27 ოქტომბერი, 1331, ჰამა) — არაბი ისტორიკოსი და გეოგრაფი. ჰამის (სირია) აიუბიდ ამირათა შთამომავალი. მეცნიერების სხვადასხვა დარგის (ასტრონომია, მედიცინა, ბოტანიკა) შესანიშნავი მცოდნე, პოეტი. იყო მამლუქთა სულთნების სამსახურში.
ცნობილია მისი ორი თხზულება: „ადამიანთა მოდგმის შემოკლებული ისტორია“, შედგება ორი ნაწილისაგან. პირველში მოთხრობილია ისლამამდელი ხანის ისტორია, მეორეში — ისლამის ისტორია 1329 წლამდე. ეს თხზულება კომპილაციური ხასიათისაა, მაგრამ მასში მოიპოვება ისეთი მასალაც, რომელიც სხვასთან არ გვხვდება. მეორე ნაწილში არის ცნობები, თბილისის საამიროს უკანასკნელი პერიოდის შესახებ. აბუ ლ-ფიდას ცნობები საქართველოს შესახებ ქათულ ისტორიოგრაფიაში შემოიტანეს ი. მაჭავარიანმა და ივანე ჯავახიშვილმა.
გეოგრაფიულ თხზულებაში — „ქვეყნების მოწესრიგება“ აღწერილია შავი ზღვა, მდინარე მტკვარი და მასზე მდებარე ქალაქები, მათ შორის თბილისი, კავკასიონი და იქ მოსახლე ხალხები.
მის პატივსაცემად მთვარის ხილულ მხარეზე მდებარე ერთ-ერთ კრატერს ეწოდა სახელი აბუ ლ-ფიდა.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 46.
- სიხარულიძე ე., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 1, თბ., 1997. — გვ. 39.
- ქართული ენციკლოპედია, „თბილისი“, გვ. 55, თბ., 2002
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ 1.0 1.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118500333 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ Bibliothèque nationale de France Record #13015615p // BnF catalogue général — Paris: BnF.
- ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.