აბუ ლ-ფიდა (მთვარის კრატერი)

მთვარის კრატერი
	აბუ ლ-ფიდა
	ლათ. Abulfeda
მონაცემები
ზვინულის სიმაღლე	1.23 კმ (2015)
დიამეტრი	62.23 კმ
მოცულობა	3316.77 კმ³ (2015)
უდიდესი სიღრმე	2.72 კმ (2015)
ტიპი	დარტყმითი კრატერი
სახელწოდება
ეპონიმი	აბუ ლ-ფიდა
დამტკიცებულია	IAU (1935)
მდებარეობა
	13.87° ს. გ. 13.91° ა. გ. / 13.87° ს. გ. 13.91° ა. გ.
ციური სხეული	მთვარე (LQ20)
	აბუ ლ-ფიდა ვიკისაწყობში

კრატერი აბუ ლ-ფიდა (ლათ. Abulfeda) — დარტყმითი მეტეორიტული კრატერი მთვარეზე. მდებარეობს მთვარის ხილული მხარის ცენტრალურ ნაწილში. სახელი ეწოდა, არაბი ისტორიკოსისა და გეოგრაფის აბუ ლ-ფიდას პატივსაცემად (დამტკიცებულ იქნა საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირის მიერ 1935 წელს).^[2] კრატერის ფორმირება ნექტარული პერიოდით ივარაუდება.^[1]

კრატერის აღწერა

კრატერის ჩრდილო-დასავლეთით მდებარეობს კრატერი ანდელი, ჩრდილოეთით — კრატერი დოლონდი, ჩრდილო-აღმოსავლეთით — კანტისა და დეკარტის კრატერები, სამხრეთ-აღმოსავლეთით — კრატერი ტაციტუსი, სამხრეთ-აღმოსავლეთით — კრატერი ალ-მამუნი. აბუ ლ-ფიდას კრატერის ზვინულის სამხრეთ ნაწილიდან კრატერ ალ-მამუნის ზვინულის ჩრდილოეთ ნაწილის მიმართულებით გადაჭიმულია აბუ ლ-ფიდის კრატერების ჯაჭვი, რომელიც შემდგომ 210 კმ მანძილზე ვრცელდება და კვეთს ალთაის კიდეს^[3]. კრატერის ცენტრის სელენოგრაფიული კოორდინატებია 13°52′S 13°55′E / 13.87° ს. გ. 13.91° ა. გ. / -13.87; 13.91, დიამეტრი — 62.23 კმ,^[2] სიღრმე — 2.72 კმ.^[1]

კრატერის ზვინულის სამხრეთის და ჩრდილო-აღმოსავლეთი ნაწილები მოფენილია მრავალრიცხოვანი პატარა კრატერებით, სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილს კვეთს ხეობები. ზვინულის შიდა დახრილობა შესამჩნევად ფართოა აღმოსავლეთ ნაწილში, ჩრდილოეთი უფრო ვიწრო და ძლიერ დანგრეული, მთელ სიგრძეზე შიდა ფერდობი გათლილი, სავარაუდოდ მეზობელი ზემოქმედების დროს სეისმური აქტივობის შედეგად. კრატერის ზვინულის მაქსიმალური სიმაღლე მთვარის რელიეფის მიმართ 1.23 კმ-ია,^[1] მოცულობა — 3316.77 კმ³.^[1] კრატერის თასის ფსკერი ივსება ან იმბრიული ზემოქმედების დროს ამოფრქვეული ქანებით ან ლავის ნაკადებით და აქვს შედარებით ბრტყელი ტოპოგრაფია შესამჩნევი სტრუქტურების გარეშე. ცენტრალური მწვერვალი არ არის, სავარაუდოდ დაიფარა კრატერის შევსებისას.

სატელიტური კრატერები

დევიდ კემბელის ფოტო
აბუ ლ-ფიდა	კოორდინატები	დიამეტრი, კმ
A	16°26′S 10°45′E / 16.43° ს. გ. 10.75° ა. გ. / -16.43; 10.75 (Абу-ль-Фида A)	13.3
B	14°31′S 16°22′E / 14.51° ს. გ. 16.37° ა. გ. / -14.51; 16.37 (Абу-ль-Фида B)	15.5
BA	14°41′S 16°48′E / 14.69° ს. გ. 16.8° ა. გ. / -14.69; 16.8 (Абу-ль-Фида BA)	14.0
C	12°47′S 10°50′E / 12.79° ს. გ. 10.83° ა. გ. / -12.79; 10.83 (Абу-ль-Фида C)	16.4
D	13°15′S 9°28′E / 13.25° ს. გ. 9.46° ა. გ. / -13.25; 9.46 (Абу-ль-Фида D)	19.7
E	16°46′S 10°08′E / 16.76° ს. გ. 10.14° ა. გ. / -16.76; 10.14 (Абу-ль-Фида E)	5.5
F	16°11′S 13°04′E / 16.19° ს. გ. 13.07° ა. გ. / -16.19; 13.07 (Абу-ль-Фида F)	17.5
G	13°06′S 8°56′E / 13.1° ს. გ. 8.94° ა. გ. / -13.1; 8.94 (Абу-ль-Фида G)	6.3
H	13°50′S 9°34′E / 13.84° ს. გ. 9.56° ა. გ. / -13.84; 9.56 (Абу-ль-Фида H)	4.2
J	15°29′S 10°02′E / 15.49° ს. გ. 10.03° ა. გ. / -15.49; 10.03 (Абу-ль-Фида J)	4.1
K	14°55′S 10°35′E / 14.92° ს. გ. 10.58° ა. გ. / -14.92; 10.58 (Абу-ль-Фида K)	9.9
L	14°05′S 10°40′E / 14.09° ს. გ. 10.67° ა. გ. / -14.09; 10.67 (Абу-ль-Фида L)	5.0
M	16°14′S 12°04′E / 16.23° ს. გ. 12.06° ა. გ. / -16.23; 12.06 (Абу-ль-Фида M)	10.1
N	15°08′S 12°12′E / 15.14° ს. გ. 12.2° ა. გ. / -15.14; 12.2 (Абу-ль-Фида N)	13.1
O	15°28′S 11°10′E / 15.47° ს. გ. 11.16° ა. გ. / -15.47; 11.16 (Абу-ль-Фида O)	6.6
P	15°30′S 11°32′E / 15.5° ს. გ. 11.54° ა. გ. / -15.5; 11.54 (Абу-ль-Фида P)	4.6
Q	12°52′S 12°13′E / 12.86° ს. გ. 12.22° ა. გ. / -12.86; 12.22 (Абу-ль-Фида Q)	3.5
R	12°47′S 12°58′E / 12.79° ს. გ. 12.97° ა. გ. / -12.79; 12.97 (Абу-ль-Фида R)	6.3
S	12°17′S 13°18′E / 12.28° ს. გ. 13.3° ა. გ. / -12.28; 13.3 (Абу-ль-Фида S)	5.3
T	14°52′S 13°43′E / 14.86° ს. გ. 13.71° ა. გ. / -14.86; 13.71 (Абу-ль-Фида T)	6.2
U	12°58′S 13°48′E / 12.97° ს. გ. 13.8° ა. გ. / -12.97; 13.8 (Абу-ль-Фида U)	5.8
W	12°33′S 13°51′E / 12.55° ს. გ. 13.85° ა. გ. / -12.55; 13.85 (Абу-ль-Фида W)	5.4
X	15°01′S 13°59′E / 15.01° ს. გ. 13.99° ა. გ. / -15.01; 13.99 (Абу-ль-Фида X)	5.8
Y	12°46′S 14°03′E / 12.76° ს. გ. 14.05° ა. გ. / -12.76; 14.05 (Абу-ль-Фида Y)	4.6
Z	14°44′S 15°11′E / 14.73° ს. გ. 15.18° ა. გ. / -14.73; 15.18 (Абу-ль-Фида Z)	5.7

იხილეთ აგრეთვე

მთვარის კრატერების სია

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 ^1.5 ^1.6 Lunar Impact Crater Database (2015) Losiak et al., LPI Lunar Exploration Intern Program (2009). Revised by T. Öhman, LPI (2011) and (2015).
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირი — Abulfeda
↑ Кратер Абу-ль-Фида на карте LAC-78.. ციტირების თარიღი: 2019-12-02

[CraterDatabase(2015)-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 ^1.5 ^1.6 Lunar Impact Crater Database (2015) Losiak et al., LPI Lunar Exploration Intern Program (2009). Revised by T. Öhman, LPI (2011) and (2015).

[planetarynames-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირი — Abulfeda

[3] Кратер Абу-ль-Фида на карте LAC-78.. ციტირების თარიღი: 2019-12-02

[1]

[2]

[3]