ბარხანი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

07:23, 28 თებერვალი 2012-ის ვერსია

ბარხანი — რელიეფის დადებითი ფორმა, დიუნის სახესხვაობა. წარმოადგენს უდაბნოს კონტინენტურ დიუნას, ქარით მოტანილსა და მცენარეებით გაუმაგრებელი ფხვიერი ქვიშის ბორცვს. მყარ გრუნტზე დახროვებული ცალკეული და ჯგუფური ბარხანები ქვიშის ნაკლებობისას დაბალია (0,5-იდან რამდენიმე მეტრამდე), მაგრამ შეიძლება 100 მ-ზე მეტ სიმაღლესაც მიაღწიოს.

ბარხანისთვის დამახასიათებელია ნახევარმთვარისებრი და ნამგლისებრი მოხაზულობა, გრძელი და დამრეცი (5-15°), საქარე და ციცაბო (30-33°) ქარზურგა ფერდობები, რომლებიც ქარის მიმართულებით წაგრძელებულ „რქებში“ გადადის.

ქვიშით ერთიანად დაფარულ ფერდობებზე ქარის სხვადასხვა რეჟიმის პირობებში ბარხანს სხვადასხვა ფორმა ეძლევა. ბარხანები წელიწადში რამდენიმე სანტიმეტრიდან ასეულ მეტრამდე იცვლის ადგილს.

მოძრავ დიუნებსა და ბარხანებს დიდი ზიანი მოაქვთ, რამეთუ ქვიშის დიდი მასები ფარავენ საზოგადოების მიერ კეთილმოწყობილ ტერიტორიებს (მინდვრებს, ბაღებს და ა.შ.). ბარხანებს უჭირავს ქვიშიანი უდაბნოს მცენარეულობას თითქმის მოკლებული უბნები. ბარხანები ბევრია საჰარაში, აგრეთვე შუა აზიის უდაბნოებში – ყარაყუმსა და ყიზილყუმში.

იხილეთ აგრეთვე

დიუნა

რესურსები ინტერნეტში

ბარხანი – ენციკლოპედია ბრიტანიკა (ინგლისური)
ბარხანი – დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია {{ქვეყნის მონაცემები {{{1}}}

| country flaglink2 | variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები | altvar = rugby }}

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 219.

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
-[[ფაილი:Libya 4983 Tadrart Acacus Luca Galuzzi 2007.jpg|thumb|300px|right|[[საჰარა]]ში არსებული ბარხანი]]
+[[ფაილი:Libya 4983 Tadrart Acacus Luca Galuzzi 2007.jpg|მინი|300pq|მარჯვნივ|[[საჰარა]]ში არსებული ბარხანი]]
 '''ბარხანი''' — [[რელიეფი]]ს დადებითი ფორმა, [[დიუნა|დიუნის]] სახესხვაობა. წარმოადგენს [[უდაბნო]]ს კონტინენტურ დიუნას, [[ქარი]]თ მოტანილსა და მცენარეებით გაუმაგრებელი ფხვიერი ქვიშის ბორცვს. მყარ გრუნტზე დახროვებული ცალკეული და ჯგუფური ბარხანები ქვიშის ნაკლებობისას დაბალია (0,5-იდან რამდენიმე მეტრამდე), მაგრამ შეიძლება 100 მ-ზე მეტ სიმაღლესაც მიაღწიოს.
@@ ხაზი 6: / ხაზი 6: @@
 ქვიშით ერთიანად დაფარულ ფერდობებზე ქარის სხვადასხვა რეჟიმის პირობებში ბარხანს სხვადასხვა ფორმა ეძლევა. ბარხანები წელიწადში რამდენიმე სანტიმეტრიდან ასეულ მეტრამდე იცვლის ადგილს.
-მოძრავ დიუნებსა და ბარხანებს დიდი ზიანი მოაქვთ, რამეთუ ქვიშის დიდი მასები ფარავენ საზოგადოების მიერ კეთილმოწყობილ ტერიტორიებს (მინდვრებს, ბაღებს და ა.შ.).
+მოძრავ დიუნებსა და ბარხანებს დიდი ზიანი მოაქვთ, რამეთუ ქვიშის დიდი მასები ფარავენ საზოგადოების მიერ კეთილმოწყობილ ტერიტორიებს (მინდვრებს, ბაღებს და ა.შ.). ბარხანებს უჭირავს ქვიშიანი უდაბნოს მცენარეულობას თითქმის მოკლებული უბნები. ბარხანები ბევრია [[საჰარა]]ში, აგრეთვე შუა აზიის უდაბნოებში – [[ყარაყუმი|ყარაყუმსა]] და [[ყიზილყუმი|ყიზილყუმში]].
-ბარხანებს უჭირავს ქვიშიანი უდაბნოს მცენარეულობას თითქმის მოკლებული უბნები. ბარხანები ბევრია [[საჰარა]]ში, აგრეთვე შუა აზიის უდაბნოებში – [[ყარაყუმი|ყარაყუმსა]] და [[ყიზილყუმი|ყიზილყუმში]].
 == იხილეთ აგრეთვე ==
 * [[დიუნა]]
+== რესურსები ინტერნეტში ==
+*[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/53068/barchan ბარხანი – ენციკლოპედია ბრიტანიკა] {{en}}
+*[http://bse.sci-lib.com/article098913.html ბარხანი – დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია] {{ru}}
 == ლიტერატურა ==
 {{ქსე|2|219|}}
-== რესურსები ინტერნეტში ==
-*[http://www.nps.gov/grsa/resources/barchan.htm Barchan Dunes] - Great Sand Dunes National Park
-*[http://www.lbk.ars.usda.gov/wewc/biblio/bar.htm Bibliography of Aeolian Research]
 [[კატეგორია:რელიეფის ფორმები]]
+[[კატეგორია:გეომორფოლოგია]]
 [[ar:برخان]]