SARS-CoV-2-ის ომიკრონ შტამი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
SARS-CoV-2-ის ვირუსის ატომური მოდელი

ომიკრონ ვარიანტი (ინგლ. Omicron variant) (B.1.1.529) — COVID-19 ინფექციის გამომწვევი ვირუსის, SARS-CoV-2-ის ერთ-ერთი ვარიანტი, რომლის არსებობა ოფიციალურად პირველად ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ 2021 წლის 24 ნოემბერს სამხრეთ აფრიკაში დაადასტურა.[1][2]

ადამიანის სასუნთქ გზებში, კერძოდ ბრონქებში ომიკრონი მრავლდება დაახლოებით 70-ჯერ უფრო სწრაფად, ვიდრე SARS-CoV-2-ის დელტა შტამი, თუმცა არსებული მონაცემები მიუთითებს, რომ მის მიერ გამოწვეული ინფექცია ნაკლებად მძიმეა, ვიდრე წინამორბედ შტამებთან, განსაკუთრებით დელტა ვარიანტთან, დაკავშირებული დაავადება.[3][4]

ომიკრონს შესაძლოა ფილტვის ქსოვილში ღრმად შეღწევის ნაკლები უნარი ჰქონდეს.[5] მის მიერ გამოწვეულ ინფექციას 91 %-ით ნაკლები სიკვდილიანობა და ჰოსპიტალიზაციის 51 %-ით ნაკლები რისკი ახასიათებს, ვიდრე დელტა ვარიანტს.[6] მიუხედავად ამისა, ჰოსპიტალიზაციის რისკის ფარდობითი სხვაობა 0-30 %-მდე მცირდება თუ უგულვებელვყოფთ რეინფექციების სიხშირეს.[7] საბოლოოდ, გავრცელების უკიდურესად მაღალი სიჩქარე, ორმაგი ვაქცინაციის დამცავი ეფექტის და ადამიანის იმუნური სისტემის გვერდის ავლის უნარი განაპირობებს იმას, რომ დროის მოცემულ მონაკვეთში ჰოსპიტალიზაციის საჭიროების მქონე პაციენტების საერთო რაოდენობა საყურადღებოა.[5]

COVID-19-ის საწინააღმდეგო იმუნიზაცია ინარჩუნებს დამცავ ეფექტს ინფექციის მძიმე მიმდინარეობის წინააღმდეგ და ამცირებს ჰოსპიტალიზაციის რისკს, განსაკუთრებით მესენჯერული რნმ-ის ვაქცინის მესამე დოზის მიღების შემთხვევაში.[8][9]

წინასწარი მონაცემები მიუთითებს, რომ ორმაგი ვაქცინაცია განაპირობებს ინფექციის წინააღმდეგ 30-40 %-იან და ჰოსპიტალიზაციის რისკის წინააღმდეგ თითქმის 70 %-იან დაცვას. მესამე ვაქცინის ახლო პერიოდში მიღებული დოზა ვაქცინაციის ეფექტიანობას დაახლოებით 75 %-მდე აძლიერებს ზოგადად ინფექციის და 88 %-მდე მისი მძიმე მიმდინარეობის წინააღმდეგ.[10]

კლასიფიკაცია

ნომენკლატურა

2021 წლის 26 ნოემბერს მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის (WHO)-ის SARS-CoV-2 ევოლიციის ტექნიკურმა საკონსულტაციო ჯგუფმა ვირუსის ახლადგამოვლენილი შტამი B.1.1.529 (PANGO ნომენკლატურის მიხედვით) „შეშფოთების ვარიანტად“ გამოაცხადა და ის ბერძნული ანბანის ასო ომიკრონით აღნიშნა.[1][11] SARS-CoV-2 ვირუსის ვარიანტების აღსანიშნად ბერძნული ასოები გამოიყენება, თუმცა WHO-მ ომიკრონის წინამორბედი ბერძნული ასოები ნიუ და ქსი გამოტოვა ინგლისურ სიტყვა „ნიუ“-სთან (new, „ახალი“) და ჩინურ გვარ სისთან აღრევის თავიდან ასაცილებლად.[11][12][13] ვირუსის SARS-CoV-2-ის ფორმების კლასიფიკაციაში ომიკრონის წინამორბედი იყო „ინტერესის ვარიანტი“ მიუ.[14][15]

მუტაციები

  • ომიკრონის ვარიანტის გენომური თანმიმდევრობები
    ომიკრონის ვარიანტის გენომური თანმიმდევრობები
SARS-CoV-2-ის ომიკრონის ვარიანტის
განმსაზღვრელი გენეტიკური მუტაციები
გენი ამინომჟავა
ORF1ab nsp3: K38R
nsp3: V1069I
nsp3: Δ1265
nsp3: L1266I
nsp3: A1892T
nsp4: T492I
nsp5: P132H
nsp6: Δ105-107
nsp6: A189V
nsp12: P323L
nsp14: I42V
კორონავირუსის სპაიკ-ცილა A67V
Δ69-70
T95I
G142D,
Δ143-145
Δ211
L212I
ins214EPE
G339D
S371L
S373P
S375F
K417N
N440K
G446S
S477N
T478K
E484A
Q493R
G496S
Q498R
N501Y
Y505H
T547K
D614G
H655Y
N679K
P681H
N764K
D796Y
N856K
Q954H
N969K
L981F
კორონავირუსის გარსის ცილა (E) T9I
კორონავირუსის მემბრანული ცილა (M) D3G
Q19E
A63T
კორონავირუსის ნუკლეოკაფსიდური ცილა (N) P13L
Δ31-33
R203K
G204R
წყაროები: გაერთიანებული სამეფოს ჯანმრთელობის უსაფრთხოების სააგენტო,[16] CoVariants[17]

ომიკრონ ვარიანტს გააჩნია ბევრი მუტაცია, რომელთაგან რამდენიმე მეცნიერთათვის შეშფოთების საგანია.[18] მუტაციების საერთო რაოდენობა 60-ია, აქედან: 50 — არასინონიმური ჩანაცვლებითი მუტაციაა, 8 — სინონიმური და 2 — არამაკოდირებელი.[19] 32 მუტაცია ცვლის სპაიკ-ცილას, რომელიც ინფექციის საპასუხოდ წარმოქმნილი ანტისხეულების და ასევე ბევრი ფართოდ გამოყენებული ვაქცინის მთავარ ანტიგენურ სამიზნეს წარმოადგენს. ამ მუტაციების დიდი ნაწილი სხვა შტამებთან არ გვხვდება.[20][21] თავდაპირველ ვირუსულ შტამთან შედარებით, ომიკრონ ვარიანტს ასევე ახასიათებს ამინომჟავების 30-მდე ცვლილება, 3 მცირე დელეცია და სპაიკ-ცილის 1 მცირე ინსერცია; აქედან 15 მუტაცია ლოკალიზებულია რეცეპტორთან მაკავშირებელ დომენში. აღწერილია ასევე სხვა გენომური რეგიონების არაერთი ცვლილება და დელეცია. გარდა ამისა, არსებობს სამი ტიპის მუტაცია, რომელიც ცვლის ფურინის (ვირუსის პროტეაზური ფერმენტი) გახლეჩის ადგილს.[22] ეს უკანასკნელი ზრდის SARS-CoV-2-ის ინფექციურობას.[23]

ქვეშტოები და BA.2 ქვევარიანტი

დადგენილია ომიკრონის სამი ქვეშტოს არსებობა. ესენია: BA.1/B.1.1.529.1 („სტანდარტული“ ქვეშტო), BA.2/B.1.1.529.2 და BA.3/B.1.1.529.3.[24] მათ გააჩნია როგორც საერთო, ასევე განმასხვავებელი მუტაციები. BA.1 and BA.2 შტოებისთვის საერთოა 32, ხოლო განმასხვავებელი — 28 მუტაცია,[25] რის გამოც მათ შორის სხვაობა არანაკლებ მნიშვნელოვანია, ვიდრე ვირუსის სხვა ძირითად ვარიანტებს შორის.[26] არსებობს მოსაზრება, რომ BA.2-ს უნდა მიენიჭოს საკუთარი სახელი ბერძნული ანბანის მიხედვით.[25]

გამოვლენა

COVID-19-ის სტანდარტული დიაგნოსტიკური კვლევებით — პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციით (პჯრ, ინგლ. PCR), ასევე სწრაფი (ანტიგენური) ტესტით — შესაძლებელია ომიკრონის ყველა ქვევარიანტის გამოვლენა, თუმცა მათ გარჩევას ერთმანეთისგან და COVID-19-ის სხვა ვარიანტებისგან დამატებითი ლაბორატორიული ანალიზები სჭირდება.[27]

ომიკრონის „სტანდარტულ“ ქვევარიანტს და BA.2-ს შორის ერთი მნიშვნელოვანი განსხვავებაა უკანასკნელში SGTF-დელეციის (Δ69-70) არარსებობა. ამ მუტაციის არსებობა საჭიროა, რომ რეალურ დროში მოქმედმა პჯრ ტესტმა შეძლოს ომიკრონის (ან ალფა) ვარიანტის სწრაფი გარჩევა წინამორბედი დომინანტური დელტა ვარიანტისგან.[28][29] ამგვარად, ის ტესტები, რომელიც SGTF-ზეა დაფუძნებული, ყოველთვის ვერ ადგენს BA.2,[28] რის გამოც მას ზოგჯერ „უჩინარ ომიკრონს“ უწოდებენ.[30] ამავე მიზეზით ბრიტანეთის მთავრობა არასაკმარისად მიიჩნევს მხოლოდ SGTF-ის მიხედვით ომიკრონის გავრცელების მონიიტორინგს.[30] ზოგიერთ ქვეყანაში, მაგალითად, დანიასა და იაპონიაში, გამოიყენება ვარიანტული პჯრ ტესტი, რომელიც სხვა მუტაციებს, მათ შორის, L452R-ს ავლენს.[31][32] მას ძალუძს L452R-ის მქონე დელტა ვარიანტის[33] და L452R არმქონე ომიკრონის ყველა ქვეშტოს გარჩევა.[34][35] ომიკრონის მესამე ქვეშტო BA.3 ძალიან იშვიათია და SGTF-დელეციის (Δ69-70) არსებობის გამო მისი დადგენა არ წარმოადგენს პოტენციურ პრობლემას.[36][37]

გავრცელების გეოგრაფია

BA.2 ქვეშტოს პირველი დადასტურებული ნიმუში 2021 წლის 15 დეკემბერს განეკუთვნება.[38] 2022 წლის 31 დეკემბრისთვის BA.2 50-ზე მეტ ქვეყანაში და ანტარქტიდის გარდა ყველა კონტინენტზე იყო აღმოჩენილი.[39] სკანდინავიური ქვეყნების, ინდოეთის, სამხრეთი აფრიკის და გაერთიანებული სამეფოს მონაცემები მიუთითებს, რომ BA.2-ის სიხშირე და პროპორციული თანაფარდობა თავდაპირველ BA.1-თან მიმართებაში მზარდია.[40][41]

სიმძიმე და იმუნიტეტი

დანიასა და ნორვეგიაში ჩატარებული კვლევებით BA.1 და BA.2 ქვეშტოებს შორის არაა სარწმუნო სხვაობა დაავადების სიმძიმის და ჰოსპიტალიზაციის სიხშირის თვალსაზრისით. მსგავსი მონაცემები არსებობს ინდოეთშიც.[30][42][43] წინასწარი მონაცემები დანიიდან მიუთითებს, რომ ვაქცინირებულ ან COVID-19-გადატანილ ინდივიდებში ინფიცირების და რეინფიცირების სიხშირე თანაბარია BA.1 და BA.2 ქვეშტოების შემთხვევაში,[42] თუმცა ამ მიმართულებით დამატებითი კვლევაა საჭირო.[44] გაერთიანებული სამეფოს ჯანმრთელობის უსაფრთხოების სააგენტოს წინასწარი კვლევის მიხედვით, ვაქცინა თანაბრად იცავს BA.1-ის და BA.2-ის მიერ გამოწვეული სიმპტომური დაავადებისგან და დამცავი ეფექტია მნიშვნელოვნად მაღალია ვაქცინის ორი დოზის და ბუსტერული დოზის მიღების შემთხვევაში მხოლოდ ორმაგ ვაქცინაციასთან შედარებით.[45][46] დამატებითი კვლევები ამ მიმართულებით მიმდინარეობს დანიასა და დიდ ბრიტანეთში.[26][47]

შესაძლო შედეგები

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) გამოთქვა შიში, რომ მუტაციების დიდმა რაოდენობამ შესაძლოა დაასუსტოს იმუნიტეტი წარსულში ინფიცირებულ და ვაქცინირებულ ინდივიდებში. ამ მხრივ, შესაძლოა ომიკრონ ვარიანტი მეტად ვირულენტური იყოს სხვა შტამებთან შედარებით. მუტაციების თანმდევი შედეგები ჯერჯერობით გაურკვეველია. WHO-მა გააფრთხილა ის ქვეყნები, სადაც ვაქცინაციის სიხშირე დაბალია, რომ ავადობის და სიკვდილიანობის მაღალმა მაჩვენებელმა შესაძლოა გამოიწვიოს ჯანდაცვის სისტემების გადატვირთვა და ყველა ქვეყანას COVID-19-ის წინააღმდეგ ვაქცინაციის პროცესის გააქტიურებისკენ მოუწოდა.[48]

დაავადებათა პრევენციისა და კონტროლოს ევროპული ცენტრის 2021 წლის 15 დეკემბრის შეფასებით, თუნდაც ომიკრონ ვარიანტის მსუბუქი მიმდინარეობის შემთხვევაში, მოსალოდნელი იყო ჰოსპიტალიზაციის და სიკვდილიანობის მაჩვენებლის ზრდა ინფექციის გადაცემის მაღალი პოტენციალის და შემთხვევათა ექსპონენციალური ზრდის გამო.[49] ჟურნალ Nature-ის 2021 წლის 23 დეკემბერის პუბლიკაციის მიხედვით, ომიკრონი შესაძლოა ამცირებდეს ვაქცინის დამცველობით ეფექტს, მაგრამ, ამის მიუხედავად, არსებული ვაქცინები და ბუსტერული მიდგომა კვლავ ინარჩუნებს მნიშვნელოვან ეფექტიანობას.[50][51]

სიმპტომები და ნიშნები

ომიკრონ შტამით გამოწვეული ინფექციის ბევრი ჩივილი მსგავსია სხვა ვარიანტებთან დაკავშირებული სიმპტომებისა. ომიკრონის ერთ-ერთი დამახასიათებელი სიმპტომია ღამის ოფლიანობა.[52] გემოსა და ყნოსვის დაკარგვა შედარებით იშვიათია.[53][54] ამერიკის შეერთებული შტატების დაავადებათა კონტროლის ცენტრის 1-7 დეკემბრის კვლევის მიხედვით, პაციენტების მიერ აღწერილი ყველაზე ხშირი სიმპტომებია: ხველა, ზოგადი სისუსტე და ცხვირის დახშობა ან გამონადენი ცხვირიდან, რაც ართულებს კლინიკური მახასიათებლების მიხედვით ომიკრონით გამოწვეული ინფექციის გარჩევას ნაკლებად საზიანო ვარიანტებისგან და სხვა ვირუსებისგან.[55]

დიაგნოზი

მთავარი სტატია: COVID-19-ის დიაგნოსტიკა.

ამერიკის შეერთებული შტატების საკვებისა და მედიკამენტების სააგენტოს (ინგლ. FDA) მიერ გამოქვეყნებულია გზამკვლევი, რომელიც აღწერს ომიკრონის შესაძლო გავლენას პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის (PCR) სარწმუნოობასა და დიაგნოსტიკურ ღირებულებაზე.[56] ის ტესტები, რომელთაც შეუძლია მრავლობითი გენური სამიზნეების დადგენა, კვლავ ეფექტიანია COVID-19-დადებითი ინდივიდების გამოსავლენად. ისეთი გენეტიკური ცვლილებები, როგორიცაა S-გენის გამოვარდნა ან სამიზნის გამოთიშვა, მოწოდებულია, როგორც ომიკრონის დელტა ვარიანტისგან განამსხვავებელი ძირითადი მოლეკულური მარკერი. ვარიანტის იდენტიფიცირება შესაძლებელია სექვენირებითა და გენოტიპირებით.[57]

2022 წლის იანვარში ავსტრალიის სამკურნალწამლო საშუალებების მარეგულირებელმა სააგენტომ განაცხადა, მათ მიერ ნებადართული 23 სწრაფი ანტიგენური ტესტიდან მხოლოდ ერთს შეეძლო ომიკრონის აღმოჩენა.[58]

პრევენცია

ომიკრონ ვარიანტისთვის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია, ისევე როგორც COVID-19-ის სხვა ვარიანტების შემთხვევაში, რეკომენდაციას უწევს ისეთ საპროფილაქტიკო ღონისძიებებს, როგორიცაა დახურული სივრცეების კარგი და ხშირი განიავება, სოციალური დისტანცირება (ხალხმრავლობისა და ახლო კონტაქტისგან თავის არიდება), კარგად მორგებული სამედიცინო ნიღბის ტარება, ხელების ხშირი გასუფთავება და ვაქცინაცია.[1][59]

ვაქცინის ეფექტიანობა

2021 წლის დეკემბერში ჩატარებულმა კლევებმა (მათ შორის ისრაელის და დანიის მსხვილი მონაცემთა ბაზების გამოყენებით) აჩვენა, რომ ბევრი ფართოდ გამოყენებული ვაქცინის ეფექტიანობა ორი დოზის შემთხვევაში მნიშვნელოვნად დაბალი იყო ომიკრონთან მიმართებაში დელტა ვარიანტთან შედარებით. იქვე აღნიშნული იყო, რომ საჭირო და ეფექტიანი იყო ახალი (უხშირესად მესამე) ე. წ. ბუსტერული დოზა, რომელიც ასევე ამცირებდა დაავადებასთან დაკავშირებულ სიკვდილიანობას ორმაგ ვაქცინაციასთან შედარებით.[60][61][62][63][64][65]

2021 წლის 8 დეკემბერს კომპანიებმა „პფაიზერმა“ (Pfizer) და „ბიონტექმა“ (BioNTech) განაცხადეს, რომ წინასწარი მონაცემებით ვაქცინის მესამე დოზა უზრუნველყოფდა მანეიტრალიზებელი ანტისხეულების ისეთივე კონცენტრაციას ომიკრონის წინააღმდეგ, როგორც სხვა ვარიანტების წინააღმდეგ ორი დოზის მიღების შემდეგ.[66] გაერთიანებული სამეფოს ჯანმრთელობის უსაფრთოხების სააგენტოს 10 დეკემბრის ცნობით, წინასწარი მონაცემების მიხედვით ომიკრონის შემთხვევაში პფაიზერის ვაქცინის 2 დოზის მიღების შემდეგ აღინიშნებოდა მანეიტრალიზებელი აქტიურობის 20-40-ჯერ შემცირება წარსულში დომინანტ შტამებთან შედარებით და 20-ჯერადი შემცირება დელტა ვარიანტთან შედარებით. ეს ეფექტი კიდევ უფრო გამოხატული იყო „ასტრა-ზენეკას“ (AstraZeneca) 2-დოზიანი ვაქცინაციის შემთხვევაში. მესენჯერულ რნმ-ზე დამყარებული ვაქცინის ბუსტერული დოზა იწვევდა მანეიტრალიზებელი აქტიურობის მსგავს მატებას მიუხედავად გამოყენებული ვაქცინისა. ბუსტერული დოზის შემდეგ[67] ვაქცინის ეფექტიანობა იყო 70-75 %-იან ნიშნულზე სიმპტომური დაავადების წინააღმდეგ და შესაძლოა უფრო მაღალიც მძიმე მიმდინარეობის მქონე ინფექციის შემთხვევაში.[68]

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ეპიდემიოლოგიური შინაარსის რეკომენდაციები

2021 წლის 26 ნოემბერს მსოფლიო ჯანდაცის ორგანიზაციამ შემდეგი თხოვნებით მიმართა სახელმწიფოებს:

  • გაეძლიერებინათ მონიტორინგი SARS-CoV-2-ის ვარიანტების ცირკულირების უკეთესი გააზრებისთვის,
  • გადაეცათ გენომის სრული სექვენირების და მასთან დაკავშირებული მეტამონაცემები საჯაროდ ხელმისაწვდომ ბაზებში (მაგალითად, GISAID),
  • მიეწოდებინათ ინფორმაცია შეშფოთების ვარიანტებთან დაკავშირებული საწყისი შემთხვევების და კლასტერების შესახებ WHO-თვის ჯანმრთელობის საერთაშორისო რეგულაციების (IHR) მექანიზმით,
  • შესაძლებლობების არსებობის შემთხვევაში, ჩაეტარებინათ საველე კვლევები და ლაბორატორიული შეფასება შეშფოთების ვარიანტების გავრცელების და სიმძიმის, სამედიცინო და ჯანდაცვის ღონისძიებების ეფექტიანობის და სხვა მახასიათებლებთან დაკავშირებით.[69]

მკურნალობა

COVID-19-ის მძიმე კლინიკური ფორმების გამომწვევი ადრეული შტამების მედიკამენტურ მკურნალობაში ცნობილია კორტიკოსტეროიდების (მაგალითად, დექსამეტაზონის) და ინტერლეიკინ-16-ის რეცეპტორების ანტაგონისტების (მაგალითად, ტოცილიზუმაბი) ეფექტიანობა. მკურნალობის სხვა მეთოდების, განსაკუთრებით მონოკლონურ ანტისხეულების გამოყენების შესაძლებლობა კვლევის საგანია.[70][71][72]

სქოლიო

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern (26 November 2021). ციტირების თარიღი: 26 November 2021
  2. ↑ Gowrisankar A, Priyanka TM, Banerjee S (2022-01-10). „Omicron: a mysterious variant of concern“. The European Physical Journal Plus (ინგლისური). 137 (1): 100. Bibcode:2022EPJP..137..100G. doi:10.1140/epjp/s13360-021-02321-y. ISSN 2190-5444. PMC 8743750. PMID 35036269.
  3. ↑ Harvard Medical School. (6 January 2022) Coronavirus Resource Center - Harvard Health. Harvard Health Publishing. ციტატა: „Lab studies, animal studies, and epidemiological data all indicate that Omicron may cause less severe disease than previous variants.“ ციტირების თარიღი: 7 January 2022
  4. ↑ David Leonhardt. (5 January 2022) Omicron Is Milder. The New York Times. ციტირების თარიღი: 7 January 2022
  5. ↑ 5.0 5.1 Lung tissue study sheds light on fast Omicron spread. ციტირების თარიღი: 25 December 2021
  6. ↑ Lewnard, Joseph A.; Hong, Vennis X.; Patel, Manish M.; Kahn, Rebecca; Lipsitch, Marc; Tartof, Sara Y. (2022-01-11). „Clinical outcomes among patients infected with Omicron (B.1.1.529) SARS-CoV-2 variant in southern California“ (ინგლისური): 2022.01.11.22269045. doi:10.1101/2022.01.11.22269045. S2CID 245851556. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 January 2022. ციტირების თარიღი: 17 January 2022. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  7. ↑ Some reduction in hospitalisation for Omicron v Delta in England: early analysis. ციტირების თარიღი: 22 January 2022
  8. ↑ Ahmed SF, Quadeer AA, McKay MR (January 2022). „SARS-CoV-2 T Cell Responses Elicited by COVID-19 Vaccines or Infection Are Expected to Remain Robust against Omicron“. Viruses. 14 (1): 79. doi:10.3390/v14010079. PMC 8781795. PMID 35062283.
  9. ↑ Al Jurdi A, Gassen RB, Borges TD, Lape IT, Morena L, Efe O, et al. (2022-01-06). „Diminished antibody response against SARS-CoV-2 Omicron variant after third dose of mRNA vaccine in kidney transplant recipients“ (ინგლისური): 2022.01.03.22268649. doi:10.1101/2022.01.03.22268649. S2CID 245739956. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 January 2022. ციტირების თარიღი: 16 January 2022. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  10. ↑ How Effective Are COVID-19 Vaccines Against Omicron? en (2022-01-07). ციტირების თარიღი: 2022-01-17
  11. ↑ 11.0 11.1 Parekh M, Platt P, Barnes J, et al. (Global Health Security Team) (26 November 2021). „Coronavirus latest news: EU suspends all flights to southern Africa over omicron Covid variant fears“. The Telegraph (ინგლისური). ISSN 0307-1235. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  12. ↑ Patel V (2021-11-27). „How Omicron, the New Covid-19 Variant, Got Its Name“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 November 2021. ციტირების თარიღი: 2021-11-28.
  13. ↑ There are several COVID-19 variants you haven't heard of en-US (2021-11-27). ციტირების თარიღი: 2021-11-27
  14. ↑ Tracking SARS-CoV-2 variants. ციტირების თარიღი: 13 December 2021
  15. ↑ „Countries are scrambling to stop a new covid variant“. The Economist (ინგლისური). 26 November 2021. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  16. ↑ SARS-CoV-2 variants of concern and variants under investigation in England - Technical briefing 29. UK Health Security Agency (26 November 2021). ციტირების თარიღი: 10 December 2021
  17. ↑ Variant: 21K (Omicron). CoVariants (28 November 2021). ციტატა: „Variant 21K (Omicron) appears to have arisen in November 2021, possibly in South Africa.“ ციტირების თარიღი: 28 November 2021
  18. ↑ Hurst L (26 November 2021). „What we know so far about the B.1.1.529 'Omicron' COVID variant causing concern“. Euronews. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  19. ↑ William A. Haseltine (2 December 2021). „Omicron Origins“. Forbes. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 December 2021. ციტირების თარიღი: 4 December 2021.
  20. ↑ Cookson C, Barnes O (26 November 2021). „What we know about Omicron variant that has sparked global alarm“. Financial Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  21. ↑ Callaway E (December 2021). „Heavily mutated Omicron variant puts scientists on alert“. Nature. 600 (7887): 21. Bibcode:2021Natur.600...21C. doi:10.1038/d41586-021-03552-w. PMID 34824381. S2CID 244660616. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  22. ↑ Zimmer C (26 November 2021). „New Virus Variant Stokes Concern but Vaccines Still Likely to Work“. The New York Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  23. ↑ Zhang L, Mann M, Syed ZA, Reynolds HM, Tian E, Samara NL, et al. (November 2021). „Furin cleavage of the SARS-CoV-2 spike is modulated by O-glycosylation“. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 118 (47): e2109905118. doi:10.1073/pnas.2109905118. PMC 8617502. PMID 34732583. S2CID 242937417.
  24. ↑ Lineage B.1.1.529. PANGOLIN (19 December 2021). ციტირების თარიღი: 19 December 2021
  25. ↑ 25.0 25.1 McGregor G (21 January 2022). „What is 'stealth Omicron'? The rise of the subvariant is alarming some scientists who say it needs its own Greek letter“. Fortune. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 January 2022. ციტირების თარიღი: 23 January 2022.
  26. ↑ 26.0 26.1 En subvariant af omikron, BA.2, udgør nu knap halvdelen af alle danske omikrontilfælde da. Statens Serum Institut (19 January 2022). ციტირების თარიღი: 20 January 2022
  27. ↑ Rajeshuni, N (26 January 2022). „Scientists monitoring new omicron subvariant BA.2“. ABC News. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 February 2022. ციტირების თარიღი: 2 February 2022.
  28. ↑ 28.0 28.1 Sample I, Walker P (7 December 2021). „Scientists find 'stealth' version of Omicron that may be harder to track“. www.theguardian.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 December 2021. ციტირების თარიღი: 7 December 2021.
  29. ↑ „Stealth Omicron: What is The Fast Spreading Omicron BA.2 Sub-Variant That Can Escape RT-PCR Test?“. india.com. 23 January 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 January 2022. ციტირების თარიღი: 23 January 2022.
  30. ↑ 30.0 30.1 30.2 Parker C (21 January 2022). „Government scientists monitoring new BA.2 variant of Omicron“. Yahoo News. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 January 2022. ციტირების თარიღი: 21 January 2022.
  31. ↑ Variant-PCR-testen (tidl. Delta-PCR-testen) Danish. Statens Serum Institut (21 December 2021). ციტირების თარიღი: 17 January 2022
  32. ↑ SARS-CoV-2の変異株B.1.1.529系統（オミクロン株）について（第６報） Japanese. National Institute of Infectious Diseases (Japan) (14 January 2022). ციტირების თარიღი: 24 January 2022.
  33. ↑ Delta Variant Report. outbreak.info (Scripps Research) (13 December 2021). ციტირების თარიღი: 13 December 2021
  34. ↑ BA.1 Lineage Report. outbreak.info (Scripps Research) (19 December 2021). ციტირების თარიღი: 19 December 2021
  35. ↑ BA.2 Lineage Report. outbreak.info (Scripps Research) (21 January 2022). ციტირების თარიღი: 21 January 2022
  36. ↑ Lineage BA.3. PANGOLIN (25 January 2022). ციტირების თარიღი: 25 January 2022
  37. ↑ BA.3 Lineage Report. outbreak.info (Scripps Research) (19 December 2021). ციტირების თარიღი: 19 December 2021
  38. ↑ BA.2 Lineage Report, India. outbreak.info (Scripps Research) (4 February 2022). ციტირების თარიღი: 5 February 2022
  39. ↑ COVID-19 Weekly Epidemiological Update, Edition 77. World Health Organization (1 February 2022). ციტირების თარიღი: 2 February 2022.
  40. ↑ Enhancing response to Omicron SARS-CoV-2 variant: Technical brief and priority actions for Member States. World Health Organization (21 January 2022). ციტირების თარიღი: 24 January 2022.
  41. ↑ COVID-19 Ukerapport – uke 2 no. Norwegian Institute of Public Health (19 January 2022). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 იანვარი 2022. ციტირების თარიღი: 25 January 2022.
  42. ↑ 42.0 42.1 Bernstein L (25 January 2022). „There's a new version of omicron but so far it doesn't appear to be more dangerous“. Washington Post. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 January 2022. ციტირების თარიღი: 25 January 2022.
  43. ↑ Larsen JA (21 January 2022). „Ny Omikron-variant tager over i Danmark - det ved vi om den“ (დანიური). TV2. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 January 2022. ციტირების თარიღი: 21 January 2022.
  44. ↑ Risikovurdering for udviklingen i epidemien med covid-19 da. Statens Serum Institut (22 January 2022). ციტირების თარიღი: 27 January 2022.
  45. ↑ „Boosters increase protection against death from Omicron in over-50s to 95% – UKHSA“. The Guardian. 27 January 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 January 2022. ციტირების თარიღი: 27 January 2022.
  46. ↑ COVID-19 vaccine surveillance report Week 4. UK Health Security Agency (27 January 2022). ციტირების თარიღი: 27 January 2022
  47. ↑ COVID-19 variants identified in the UK. UK Health Security Agency (21 January 2022). ციტირების თარიღი: 21 January 2022
  48. ↑ Gregory A (29 November 2021). „Omicron Covid variant poses very high global risk, says WHO“. The Guardian. London. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 November 2021. ციტირების თარიღი: 29 November 2021.
  49. ↑ თარგი:Cite techreport
  50. ↑ Cele S, Jackson L, Khoury DS, Khan K, Moyo-Gwete T, Tegally H, et al. (COMMIT-KZN Team) (December 2021). „Omicron extensively but incompletely escapes Pfizer BNT162b2 neutralization“. Nature. doi:10.1038/s41586-021-04387-1. PMID 35016196. S2CID 245879254.
  51. ↑ Callaway E (December 2021). „Omicron likely to weaken COVID vaccine protection“. Nature. 600 (7889): 367–368. Bibcode:2021Natur.600..367C. doi:10.1038/d41586-021-03672-3. PMID 34880488. S2CID 245007078. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 December 2021. ციტირების თარიღი: 4 January 2022.
  52. ↑ Doctor reveals new nightly omicron variant symptom en (2021-12-21). ციტირების თარიღი: 2022-01-01
  53. ↑ „Omicron Symptoms: Here's How They Differ From Other Variants“. NBC Chicago. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 January 2022. ციტირების თარიღი: 30 January 2022.
  54. ↑ Slater, Jack (23 January 2022). „Is a change to your taste or smell a sign of Omicron?“. Metro (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 January 2022. ციტირების თარიღი: 30 January 2022.
  55. ↑ CDC COVID-19 Response Team (December 2021). „SARS-CoV-2 B.1.1.529 (Omicron) Variant - United States, December 1-8, 2021“. MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report. Center for Disease Control. 70 (50): 1731–1734. doi:10.15585/mmwr.mm7050e1. PMC 8675659. PMID 34914670. S2CID 245071514. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 December 2021. ციტირების თარიღი: 17 December 2021.
  56. ↑ „SARS-CoV-2 Viral Mutations: Impact on COVID-19 Tests“. FDA. 16 December 2021. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 December 2021. ციტირების თარიღი: 2021-12-16.
  57. ↑ SARS-CoV-2 variants of concern and variants under investigation in England. ციტირების თარიღი: 10 December 2021
  58. ↑ Only one approved rapid test in Australia explicitly states it detects Omicron en (27 January 2022). ციტირების თარიღი: 30 January 2022
  59. ↑ Nebehay S, Winning A (26 November 2021). „WHO names new COVID variant omicron, cautions against travel measures“. Reuters. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 November 2021. ციტირების თარიღი: 26 November 2021.
  60. ↑ Arbel, Ronen; Hammerman, Ariel; Sergienko, Ruslan; Friger, Michael; Peretz, Alon; Netzer, Doron; Yaron, Shlomit (8 December 2021). „BNT162b2 Vaccine Booster and Mortality Due to Covid-19“. New England Journal of Medicine (ინგლისური). 385 (26): 2413–2420. doi:10.1056/NEJMoa2115624. PMC 8728797. PMID 34879190.
  61. ↑ Khoury, David S.; Steain, Megan; Triccas, James A.; Sigal, Alex; Davenport, Miles P.; Cromer, Deborah (17 December 2021). „A meta-analysis of Early Results to predict Vaccine efficacy against Omicron“ (ინგლისური): 2021.12.13.21267748. doi:10.1101/2021.12.13.21267748. S2CID 245130598. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 January 2022. ციტირების თარიღი: 28 January 2022. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  62. ↑ Garcia-Beltran, Wilfredo F.; Denis, Kerri J. St; Hoelzemer, Angelique; Lam, Evan C.; Nitido, Adam D.; Sheehan, Maegan L.; Berrios, Cristhian; Ofoman, Onosereme; Chang, Christina C.; Hauser, Blake M.; Feldman, Jared; Gregory, David J.; Poznansky, Mark C.; Schmidt, Aaron G.; Iafrate, A. John; Naranbhai, Vivek; Balazs, Alejandro B. (14 December 2021). „mRNA-based COVID-19 vaccine boosters induce neutralizing immunity against SARS-CoV-2 Omicron variant“. medRxiv : The Preprint Server for Health Sciences (ინგლისური): 2021.12.14.21267755. doi:10.1101/2021.12.14.21267755. PMC 8687472. PMID 34931201. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 January 2022. ციტირების თარიღი: 28 January 2022.
  63. ↑ Nicole A. Doria-Rose, Xiaoying Shen et al. (20 December 2021). „Booster of mRNA-1273 Strengthens SARS-CoV-2 Omicron Neutralization“. medRxiv : The Preprint Server for Health Sciences (ინგლისური): 2021.12.15.21267805. doi:10.1101/2021.12.15.21267805. PMC 8687471. PMID 34931200. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 January 2022. ციტირების თარიღი: 28 January 2022.CS1-ის მხარდაჭერა: იყენებს ავტორის პარამეტრს (link)
  64. ↑ Hansen, Christian Holm; Schelde, Astrid Blicher; Moustsen-Helm, Ida Rask; Emborg, Hanne-Dorthe; Krause, Tyra Grove; Mølbak, Kåre; Valentiner-Branth, Palle; Institut, on behalf of the Infectious Disease Preparedness Group at Statens Serum (23 December 2021). „Vaccine effectiveness against SARS-CoV-2 infection with the Omicron or Delta variants following a two-dose or booster BNT162b2 or mRNA-1273 vaccination series: A Danish cohort study“ (ინგლისური): 2021.12.20.21267966. doi:10.1101/2021.12.20.21267966. S2CID 245352810. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 January 2022. ციტირების თარიღი: 28 January 2022. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  65. ↑ Bar-On, Yinon M.; Goldberg, Yair; Mandel, Micha; Bodenheimer, Omri; Freedman, Laurence; Alroy-Preis, Sharon; Ash, Nachman; Huppert, Amit; Milo, Ron (23 December 2021). „Protection against Covid-19 by BNT162b2 Booster across Age Groups“. New England Journal of Medicine. 385 (26): 2421–2430. doi:10.1056/NEJMoa2115926. ISSN 0028-4793. PMC 8728796. PMID 34879188.
  66. ↑ „Pfizer And BioNTech Provide Update On Omicron Variant“ (პრეს-რელიზი). New York City and Mainz: Pfizer. 8 December 2021. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 December 2021. ციტირების თარიღი: 2021-12-08.
  67. ↑ Coronavirus (COVID-19) booster vaccine. Government Digital Service (17 September 2021). ციტირების თარიღი: 11 December 2021
  68. ↑ თარგი:Cite techreport
  69. ↑ Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern (26 November 2021).
  70. ↑ Update on Omicron (28 November 2021).
  71. ↑ Gordon AC, Mouncey PR, Al-Beidh F, Rowan KM, Nichol AD, Arabi YM, et al. (April 2021). „Interleukin-6 Receptor Antagonists in Critically Ill Patients with Covid-19“. The New England Journal of Medicine. 384 (16): 1491–1502. doi:10.1056/NEJMoa2100433. PMC 7953461. PMID 33631065.
  72. ↑ Cathcart AL, Havenar-Daughton C, Lempp FA, Ma D, Schmid M, Agostini ML, et al. (2021). „The dual function monoclonal antibodies VIR-7831 and VIR-7832 demonstrate potent in vitro and in vivo activity against SARS-CoV-2“. bioRxiv 10.1101/2021.03.09.434607. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=SARS-CoV-2-ის_ომიკრონ_შტამი&oldid=4555468“-დან