მესიეს ობიექტების სია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
შარლ მესიე

მესიეს ობიექტები — 110 ასტრონომიული ობიექტი, რომლებიც ფრანგმა ასტრონომმა შარლ მესიემ შეიტანა თავის კატალოგში „Catalogue des Nébuleuses et des Amas d'Étoiles“ (ნისლეულებისა და ვარსკვლავთგროვების კატალოგი). მისი მოსამზადებელი ვერსია 1771 წელს საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალ Memoirs-ში გამოჩნდა, ბოლო ობიექტი კი, მესიეს დაკვირვებებზე დაყრდნობით 1967 წელს ასტრონომმა კენეთ გლინ ჯონსმა დაამატა. კატალოგის პირველი ვერსია 1774 წელს პარიზში, საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალში გამოქვეყნდა და შეიცავდა 45 ობიექტს. გარდა საკუთარი აღმოჩენებისა, სია ასევე მოიცავდა მანამდე, სხვა ასტრონომთა მიერ აღმოჩენილ ობიექტებს; 45 ობიექტიდან საკუთრივ მესიეს აღმოჩენილი მხოლოდ 17 იყო. 1780 წელს კატალოგი 80 ობიექტამდე გაიზარდა, მისი საბოლოო ვერსია კი 1781 წელს გამოქვეყნდა; ყოველწლიურ ასტრონომიულ პუბლიკაცია Connaissance des Temps-ის (დროთა შეცნობა) 1784 წლის ვერსიაში სია 103 ობიექტამდე იყო გაზრდილი. თუმცა, როგორც შემდეგ გაირკვა, 102-ე ნომერი სიაში შეცდომით იყო შეყვანილი და საბოლოოდ, კატალოგში 102 ობიექტი დარჩა. დროთა განმავლობაში, მესიეს ნაწერების კვლევების შედეგად, სხვა ასტრონომებმა კატალოგის ობიექტთა რაოდენობა 110-მდე გაზარდეს.

კატალოგი ასტრონომიულ ობიექტთა ფართო სპექტრს მოიცავს, დაწყებული ვარსკვლავთგროვებით, ნისლეულებითა და გალაქტიკებით დამთავრებული. მესიე 1 არის სუპერნოვას ნარჩენი — კიბორჩხალსახის ნისლეული, M31 კი ანდრომედას სპირალურ გალაქტიკას აღნიშნავს. მეოცე საუკუნეში კატალოგს მრავალი ობიექტი დაემატა, რომელთა შორის პირველი იყო 1921 წელს, ფრანგი ასტრონომის, კამილ ფლამარიონის მიერ დამატებული მესიე 104 მას შემდეგ, რაც მან კატალოგის 1781 წლის სანიმუშო ვერსიაში, მესიეს მიერ გაკეთებული შენიშვნა იპოვა. 1947 წელს კატალოგს M105-დან M107-მდე დაამატა ასტრონომმა ელენ ჰოგმა, 1960 წელს M108 და M109 ოუენ გინგერიხმა, 1967 წელს კი M110 კენეთ გლინ ჯონსმა.

იმის გამო, რომ მესიე მხოლოდ კომეტების აღმოჩენით იყო დაინტერესებული, მან შეადგინა არა-კომეტა ობიექტთა სია, რასაც მისთვის ნადირობა უნდა გაეადვილებინა. კატალოგის შედგენისას, ის თავის თანაშემწესთან, ასტრონომ პიერ მეშენთან თანამშრომლობდა. ობიექტთა ეს კატალოგი ასტრონომიულ ობიექტთა ერთ-ერთი ყველაზე სახელგანთქმული სიაა, მესიეს მრავალი ობიექტი კი დღემდე მესიეს რიცხვებით აღინიშნება.

მესიეს ობიექტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  ღია ვარსკვლავთგროვა
  სფეროსებრი გროვა
  ნისლეული
  პლანეტური ნისლეული
  სუპერნოვას ნარჩენი
  გალაქტიკა
  სხვა
მესიეს ნომერი NGC/IC ნომერი ზოგადი სახელი სურათი ობიექტის ტიპი მანძილი (ათასი სინ. წ.) თანავარსკვლავედი ვარსკვლავიერი სიდიდე
M1[1] NGC 1952 კიბორჩხალსახის ნისლეული სუპერნოვას ნარჩენი 4.9–8.1 კურო 8.4
M2[2] NGC 7089   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.&&&&&033 მერწყული 6.3
M3[3] NGC 5272   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.90000033,9 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 6.2
M4[4] NGC 6121   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&&07.2000007,2 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 5.9
M5[5] NGC 5904   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&024.50000024,5 გველის თანავარსკვლავედი 6.7
M6[6] NGC 6405 პეპლის გროვა გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 4.2
M7[7] NGC 6475 პტოლემეს გროვა გროვა, ღია 0.65–1.31 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 3.3
M8[8] NGC 6523 ლაგუნას ნისლეული ნისლეული გროვით &&&&&&&&&&&&&&04.1000004,1 მშვილდოსანი 6.0
M9[9] NGC 6333   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&025.80000025,8 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 8.4
M10[10] NGC 6254   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&014.30000014,3 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 6.4
M11[11] NGC 6705 გარეული იხვის გროვა გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&06.2000006,2 ფარის თანავარსკვლავედი 6.3
M12[12] NGC 6218   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&015.70000015,7 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 7.7
M13[13] NGC 6205 დიდი სფეროსებრი გროვა ჰერკულესის
თანავარსკვლავედში 		გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&022.20000022,2 ჰერკულესი 5.8
M14[14] NGC 6402   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&030.30000030,3 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 8.3
M15[15] NGC 7078 გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.&&&&&033 პეგასი 6.2
M16[16] NGC 6611 არწივის ნისლეული ნისლეული, H II რეგიონი გროვით &&&&&&&&&&&&&&07.&&&&&07 გველის თანავარსკვლავედი 6.0
M17[17] NGC 6618 ომეგა, გედი, ნალი ან კიბოს ნისლეული ნისლეული, H II რეგიონი გროვით 5–6 მშვილდოსანი 6.0
M18[18] NGC 6613   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.9000004,9 მშვილდოსანი 7.5
M19[19] NGC 6273   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&028.70000028,7 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 7.5
M20[20] NGC 6514 სამნაწილიანი ნისლეული ნისლეული, H II რეგიონი გროვით &&&&&&&&&&&&&&05.2000005,2 მშვილდოსანი 6.3
M21[21] NGC 6531   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.2500004,25 მშვილდოსანი 6.5
M22[22] NGC 6656 მშვილდოსანი გროვა გროვა, სფეროსებრი 9.6–11.6 მშვილდოსანი 5.1
M23[23] NGC 6494   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.1500002,15 მშვილდოსანი 6.9
M24[24] IC 4715 მშვილდოსნის ვარსკვლავური ღრუბელი ირმის ნახტომის ვარსკვლავური ღრუბელი ~10 მშვილდოსანი 4.6
M25[25] IC 4725   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.&&&&&02,0 მშვილდოსანი 4.6
M26[26] NGC 6694   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&05.&&&&&05,0 ფარის თანავარსკვლავედი 8.0
M27[27] NGC 6853 ჰანტელის ნისლეული ნისლეული, პლანეტური 1.148–1.52 მელიის თანავარსკვლავედი 7.5
M28[28] NGC 6626   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&017.90000017,9 მშვილდოსანი 7.7
M29[29] NGC 6913   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&07.2000007,2 გედი 7.1
M30[30] NGC 7099   გროვა, სფეროსებრი 27.8–31 თხის რქის თანავარსკვლავედი 7.7
M31[31] NGC 224 ანდრომედას გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 2,430–2,650 ანდრომედა 3.4
M32[32] NGC 221   გალაქტიკა, ჯუჯა ელიფსური 2,410–2,570 ანდრომედა 8.1
M33[33] NGC 598 სამკუთხედის გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 2,380–3,070 სამკუთხედის თანავარსკვლავედი 5.7
M34[34] NGC 1039   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.5000001,5 პერსევსი 5.5
M35[35] NGC 2168   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.8000002,8 მარჩბივის 5.3
M36[36] NGC 1960   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.1000004,1 მეეტლე 6.3
M37[37] NGC 2099   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.5110004,511 მეეტლე 6.2
M38[38] NGC 1912   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.2000004,2 მეეტლე 7.4
M39[39] NGC 7092   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&00.8244000,8244 გედი 5.5
M40[40]   Winnecke 4 ორმაგი ვარსკვლავი WNC4 &&&&&&&&&&&&&&00.5100000,51 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 9.7
M41[41] NGC 2287   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.3000002,3 დიდი ქოფაკის თანავარსკვლავედი 4.5
M42[42] NGC 1976 ორიონის ნისლეული ნისლეული, H II რეგიონი 1.324–1.364 ორიონი 4.0
M43[43] NGC 1982 დე მაირანის ნისლეული ნისლეული, H II რეგიონი
(ორიონის ნისლეულის ნაწილი) 		&&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 ორიონი 9.0
M44[44] NGC 2632 სკის გროვა გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&00.5770000,577 კირჩხიბი 3.7
M45[45]   პლეადები გროვა, ღია 0.39–0.46 კურო 1.6
M46[46] NGC 2437   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&05.4000005,4 კიჩოს თანავარსკვლავედი 6.1
M47[47] NGC 2422   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 კიჩოს თანავარსკვლავედი 4.2
M48[48] NGC 2548   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.5000001,5 ჰიდრა 5.5
M49[49] NGC 4472   გალაქტიკა, ელიფსური 53,600–58,200 ქალწული 9.4
M50[50] NGC 2323   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&03.2000003,2 მარტორქის თანავარსკვლავედი 5.9
M51[51] NGC 5194, NGC 5195 მორევის გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 19,000–27,000 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 8.4
M52[52] NGC 7654   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&05.&&&&&05,0 კასიოპეა 5.0
M53[53] NGC 5024   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&058.&&&&&058 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 8.3
M54[54] NGC 6715   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&087.40000087,4 მშვილდოსანი 8.4
M55[55] NGC 6809   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&017.60000017,6 მშვილდოსანი 7.4
M56[56] NGC 6779   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&032.90000032,9 ქნარის თანავარსკვლავედი 8.3
M57[57] NGC 6720 ბეჭდის ნისლეული ნისლეული, პლანეტური 1.6–3.8 ქნარის თანავარსკვლავედი 8.8
M58[58] NGC 4579   გალაქტიკა, დახურული სპირალური ~63,000 ქალწული 10.5
M59[59] NGC 4621   გალაქტიკა, ელიფსური 55,000–65,000 ქალწული 10.6
M60[60] NGC 4649   გალაქტიკა, ელიფსური 51,000–59,000 ქალწული 9.8
M61[61] NGC 4303   გალაქტიკა, სპირალური 50,200–54,800 ქალწული 10.2
M62[62] NGC 6266   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&022.20000022,2 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 7.4
M63[63] NGC 5055 მზესუმზირას გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.37,000 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 9.3
M64[64] NGC 4826 შავი თვალის გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 22,000–26,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 9.4
M65[65] NGC 3623 ლომის სამეული გალაქტიკა, დახურული სპირალური 41,000–42,000 ლომი 10.3
M66[66] NGC 3627 ლომის სამეული გალაქტიკა, დახურული სპირალური 31,000–41,000 ლომი 8.9
M67[67] NGC 2682   გროვა, ღია 2.61–2.93 კირჩხიბი 6.1
M68[68] NGC 4590   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.60000033,6 ჰიდრა 9.7
M69[69] NGC 6637   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&029.70000029,7 მშვილდოსანი 8.3
M70[70] NGC 6681   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&029.40000029,4 მშვილდოსანი 9.1
M71[71] NGC 6838   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&013.&&&&&013,0 ისრის თანავარსკვლავედი 6.1
M72[72] NGC 6981   გროვა, სფეროსებრი 53.40–55.74 მერწყული 9.4
M73[73] NGC 6994   ასტერიზმი ~2.5 მერწყული 9.0
M74[74] NGC 628   გალაქტიკა, სპირალური 24,000–36,000 თევზები 10.0
M75[75] NGC 6864   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&067.50000067,5 მშვილდოსანი 9.2
M76[76] NGC 650, NGC 651 პატარა ჰანტელის ნისლეული ნისლეული, პლანეტური &&&&&&&&&&&&&&02.5000002,5 პერსევსი 10.1
M77[77] NGC 1068 ვეშაპის A გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.47,000 ვეშაპის თანავარსკვლავედი 9.6
M78[78] NGC 2068   ნისლეული, დიფუზიური &&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 ორიონი 8.3
M79[79] NGC 1904   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&041.&&&&&041 კურდღელი 8.6
M80[80] NGC 6093   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&032.60000032,6 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 7.9
M81[81] NGC 3031 ბოდის გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 11,400–12,200 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 6.9
M82[82] NGC 3034 სიგარის გალაქტიკა გალაქტიკა, ვარსკვლავთწარმომქმნელი 10,700–12,300 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 8.4
M83[83] NGC 5236 სამხრეთ ქინძისთავის თვალის გალაქტიკა გალაქტიკა, დახურული სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.14,700 ჰიდრა 7.5
M84[84] NGC 4374   გალაქტიკა, ლინზისებრი 57,000–63,000 ქალწული 10.1
M85[85] NGC 4382   გალაქტიკა, ლინზისებრი 56,000–64,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.0
M86[86] NGC 4406   გალაქტიკა, ლინზისებრი 49,000–55,000 ქალწული 9.8
M87[87] NGC 4486 ქალწული A გალაქტიკა, ელიფსური 51,870–55,130 ქალწული 9.6
M88[88] NGC 4501   გალაქტიკა, სპირალური 39,000–56,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.4
M89[89] NGC 4552   გალაქტიკა, ელიფსური 47,000–53,000 ქალწული 10.7
M90[90] NGC 4569   გალაქტიკა, სპირალური 55,900–61,500 ქალწული 10.3
M91[91] NGC 4548   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 47,000–79,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 11.0
M92[92] NGC 6341   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&026.70000026,7 ჰერკულესი 6.3
M93[93] NGC 2447   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&03.6000003,6 კიჩოს თანავარსკვლავედი 6.0
M94[94] NGC 4736   გალაქტიკა, სპირალური 14,700–17,300 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 9.0
M95[95] NGC 3351   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 31,200–34,000 ლომი 11.4
M96[96] NGC 3368   გალაქტიკა, სპირალური 28,000–34,000 ლომი 10.1
M97[97] NGC 3587 ბუს ნისლეული ნისლეული, პლანეტური &&&&&&&&&&&&&&02.&300002,03 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 9.9
M98[98] NGC 4192   გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.44,400 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 11.0
M99[99] NGC 4254   გალაქტიკა, სპირალური 44,700–55,700 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.4
M100[100] NGC 4321   გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.55,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.1
M101[101] NGC 5457 ქინძისთავის თვალის გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 19,100–22,400 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 7.9
M102[102] (Not conclusively identified)[103]          
M103[104] NGC 581   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&010.&&&&&010 კასიოპეა 7.4
M104[105] NGC 4594 სომბრეროს გალაქტიკა გალაქტიკა, სპირალური 28,700–30,900 ქალწული 9.0
M105[106] NGC 3379   გალაქტიკა, ელიფსური 30,400–33,600 ლომი 10.2
M106[107] NGC 4258   გალაქტიკა, სპირალური 22,200–25,200 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 9.1
M107[108] NGC 6171   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&020.90000020,9 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 8.9
M108[109] NGC 3556   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.46,000 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 10.7
M109[110] NGC 3992   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 59,500–107,500 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 10.6
M110[111] NGC 205   გალაქტიკა, ჯუჯა ელიფსური 2,600–2,780 ანდრომედა 9.0
მესიეს ნომერი NGC ნომერი ზოგადი სახლი სურათი ობიექტის ტიპი მანძილი (ათასი სინ. წ.) თანავარსკვლავედი ვარსკვლავიერი სიდიდე

მესიეს ობიექტების განლაგება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მესიეს ობიექტების განლაგება.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 1. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  2. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 2. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  3. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 3. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  4. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 4. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  5. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 5. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  6. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 6. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  7. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 7. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  8. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 8. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  9. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 9. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  10. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 10. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  11. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 11. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  12. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 12. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  13. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 13. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  14. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 14. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  15. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 15. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  16. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 16. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  17. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 17. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  18. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 18. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  19. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 19. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  20. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 20. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  21. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 21. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  22. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 22. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  23. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 23. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  24. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 24. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  25. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 25. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  26. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 26. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  27. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 27. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  28. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 28. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  29. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 29. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  30. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 30. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  31. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 31. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  32. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 32. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  33. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 33. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  34. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 34. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  35. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 35. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  36. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 36. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  37. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 37. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  38. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 38. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  39. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 39. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  40. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 40. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  41. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 41. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  42. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 42. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  43. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 43. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  44. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 44. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  45. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 45. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  46. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 46. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  47. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 47. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  48. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 48. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  49. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 49. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  50. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 50. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  51. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 51. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  52. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 52. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  53. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 53. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  54. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 54. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  55. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 55. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  56. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 56. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  57. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 57. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  58. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 58. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  59. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 59. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  60. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 60. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  61. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 61. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  62. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 62. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  63. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 63. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  64. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 64. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  65. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 65. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  66. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 66. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  67. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 67. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  68. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 68. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  69. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 69. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  70. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 70. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  71. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 71. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  72. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 72. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  73. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 73. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  74. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 74. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  75. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 75. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  76. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 76. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  77. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 77. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  78. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 78. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  79. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 79. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  80. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 80. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  81. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 81. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  82. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 82. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  83. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 83. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  84. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 84. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  85. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 85. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  86. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 86. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  87. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 87. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  88. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 88. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  89. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 89. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  90. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 90. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  91. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 91. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  92. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 92. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  93. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 93. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  94. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 94. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  95. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 95. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  96. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 96. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  97. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 97. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  98. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 98. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  99. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 99. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  100. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 100. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  101. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 101. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  102. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 102. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  103. ↑ Frommert, Hartmut; Kronberg, Christine. (2005) Messier 102. Usenet. ციტირების თარიღი: 2009-02-06.
  104. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 103. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  105. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 104. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  106. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 105. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  107. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 106. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  108. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 107. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  109. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 108. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  110. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 109. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  111. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 110. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=მესიეს_ობიექტების_სია&oldid=4310725“-დან