რიო-დე-ლა-პლატა: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
გადარჩენა 3 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.7
გადარჩენა 2 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.8
 
ხაზი 4: ხაზი 4:
'''რიო-დე-ლა-პლატა''' ({{lang-es|Río de la Plata}} - ''ვერცხლის მდინარე'') — [[მდინარე]] და [[ესტუარი]] [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკი]]ს სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპირო ზოლში. წარმოიქმნება [[არგენტინა]]-[[ურუგვაი|ურუგვაის]] [[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვართან]], მდინარეების — [[პარანა (მდინარე)|პარანისა]] და [[ურუგვაი (მდინარე)|ურუგვაის]] შერწყმით. გააჩნია ძაბრის ფორმა. მისი სიგრძე 290 კმ-ია.
'''რიო-დე-ლა-პლატა''' ({{lang-es|Río de la Plata}} - ''ვერცხლის მდინარე'') — [[მდინარე]] და [[ესტუარი]] [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკი]]ს სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპირო ზოლში. წარმოიქმნება [[არგენტინა]]-[[ურუგვაი|ურუგვაის]] [[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვართან]], მდინარეების — [[პარანა (მდინარე)|პარანისა]] და [[ურუგვაი (მდინარე)|ურუგვაის]] შერწყმით. გააჩნია ძაბრის ფორმა. მისი სიგრძე 290 კმ-ია.


რიო-დე-ლა-ლპატის შიდა მხარის სიგანე 2 კმ-ია, ხოლო ოკეანესთან მოსაზღვრე უბნის 220 კმ.<ref name=fossati>{{cite web |last= Fossati |first= Monica |coauthor= Ismael Piedra-Cueva |title= Salinity Simulations of the Rio de la Plata |publisher= International Conference on Estuaries and Coasts |url= http://www.irtces.org/pdf-hekou/075.pdf |accessdate= 11 August 2010}}</ref> მის მცირე მონაკვეთზე არგენტინა-ურუგვაის [[სახელმწიფო საზღვარი]] გაედინება. მის სანაპირო ზოლზე მდებარეობს ამ ორი ქვეყნის დედაქალაქები და უმთავრესი საზღვაო პორტები, [[ბუენოს-აირესი]] სამხრეთ-დასავლეთით და [[მონტევიდეო]] ჩრდილო-აღმოსავლეთით. ესტუარის სანაპირო ზოლი არგენტინისა და ურუგვაის ყველაზე მჭიდროდ დასახლებულ არეალს წარმოადგენს.<ref name=britannica/>
რიო-დე-ლა-ლპატის შიდა მხარის სიგანე 2 კმ-ია, ხოლო ოკეანესთან მოსაზღვრე უბნის 220 კმ.<ref name=fossati>{{cite web |last= Fossati |first= Monica |coauthor= Ismael Piedra-Cueva |title= Salinity Simulations of the Rio de la Plata |publisher= International Conference on Estuaries and Coasts |url= http://www.irtces.org/pdf-hekou/075.pdf |accessdate= 11 August 2010 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20120306172727/http://www.irtces.org/pdf-hekou/075.pdf |archivedate= 6 მარტი 2012 }}</ref> მის მცირე მონაკვეთზე არგენტინა-ურუგვაის [[სახელმწიფო საზღვარი]] გაედინება. მის სანაპირო ზოლზე მდებარეობს ამ ორი ქვეყნის დედაქალაქები და უმთავრესი საზღვაო პორტები, [[ბუენოს-აირესი]] სამხრეთ-დასავლეთით და [[მონტევიდეო]] ჩრდილო-აღმოსავლეთით. ესტუარის სანაპირო ზოლი არგენტინისა და ურუგვაის ყველაზე მჭიდროდ დასახლებულ არეალს წარმოადგენს.<ref name=britannica/>


გეოგრაფთა ნაწილი რიო-დე-ლა-პლატას [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] განაპირა ზღვად ან [[ყურე]]დ მიიჩნევს, მეორე ნაწილს კი ის მდინარედ მიაჩნია.<ref name=britannica>{{cite web |title= Río de la Plata |publisher= [[ბრიტანიკა]] |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/463804/Rio-de-la-Plata |accessdate= 11 August 2010}}</ref> თუ ამ უკანასკნელებს დავეთანხმებით, მაშინ რიო-დე-ლა-პლატა მსოფლიოში ყველაზე განიერი მდინარე გამოდის, მაქსიმალური სიგანით 220 კმ და საერთო ფართობით 35 000 კმ². <ref name=britannica/>
გეოგრაფთა ნაწილი რიო-დე-ლა-პლატას [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] განაპირა ზღვად ან [[ყურე]]დ მიიჩნევს, მეორე ნაწილს კი ის მდინარედ მიაჩნია.<ref name=britannica>{{cite web |title= Río de la Plata |publisher= [[ბრიტანიკა]] |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/463804/Rio-de-la-Plata |accessdate= 11 August 2010}}</ref> თუ ამ უკანასკნელებს დავეთანხმებით, მაშინ რიო-დე-ლა-პლატა მსოფლიოში ყველაზე განიერი მდინარე გამოდის, მაქსიმალური სიგანით 220 კმ და საერთო ფართობით 35 000 კმ². <ref name=britannica/>
ხაზი 16: ხაზი 16:
*[http://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TREATIES/URY-ARG1973MB.PDF არგენტინა-ურუგვაის ხელშეკრულება რიო-დე-ლა-პლატასა და მასზე საზღვაო საზღვარზე (19 ნოემბერი1973)]
*[http://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TREATIES/URY-ARG1973MB.PDF არგენტინა-ურუგვაის ხელშეკრულება რიო-დე-ლა-პლატასა და მასზე საზღვაო საზღვარზე (19 ნოემბერი1973)]
*[https://web.archive.org/web/20051116040532/http://www.sfu.ca/cstudies/science/water/pdf/Water-Ch23.pdf რიო-დე-ლა-პლატის ურუგვაის სანაპირო ზოლის მიწისა და წყლის მენეჯმენტი]
*[https://web.archive.org/web/20051116040532/http://www.sfu.ca/cstudies/science/water/pdf/Water-Ch23.pdf რიო-დე-ლა-პლატის ურუგვაის სანაპირო ზოლის მიწისა და წყლის მენეჯმენტი]
*[http://RioPla.com/ RioPla.com] Río de la Plata on-line information (WAP, RSS and WWW): tides, weather, wind. Charts for Garmin GPS.
*[http://RioPla.com/ RioPla.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120207051148/http://riopla.com/ |date=2012-02-07 }} Río de la Plata on-line information (WAP, RSS and WWW): tides, weather, wind. Charts for Garmin GPS.
*[http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=82 Bibliography on Water Resources and International Law] Peace Palace Library
*[http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=82 Bibliography on Water Resources and International Law] Peace Palace Library
*[https://web.archive.org/web/20060114035452/http://www.giwa.net/publications/articles/ambio/article_10.pdf Aquatic Habitat Modifications in La Plata River Basin, Patagonia and Associated Marine Areas]
*[https://web.archive.org/web/20060114035452/http://www.giwa.net/publications/articles/ambio/article_10.pdf Aquatic Habitat Modifications in La Plata River Basin, Patagonia and Associated Marine Areas]

უკანასკნელი რედაქცია 00:15, 17 იანვარი 2021-ის მდგომარეობით

რიო-დე-ლა-პლატის რუკა
ნასას ფოტო
რიო-დე-ლა-პლატის აუზის რუკა

რიო-დე-ლა-პლატა (ესპ. Río de la Plata - ვერცხლის მდინარე) — მდინარე და ესტუარი სამხრეთ ამერიკის სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპირო ზოლში. წარმოიქმნება არგენტინა-ურუგვაის საზღვართან, მდინარეების — პარანისა და ურუგვაის შერწყმით. გააჩნია ძაბრის ფორმა. მისი სიგრძე 290 კმ-ია.

რიო-დე-ლა-ლპატის შიდა მხარის სიგანე 2 კმ-ია, ხოლო ოკეანესთან მოსაზღვრე უბნის 220 კმ.[1] მის მცირე მონაკვეთზე არგენტინა-ურუგვაის სახელმწიფო საზღვარი გაედინება. მის სანაპირო ზოლზე მდებარეობს ამ ორი ქვეყნის დედაქალაქები და უმთავრესი საზღვაო პორტები, ბუენოს-აირესი სამხრეთ-დასავლეთით და მონტევიდეო ჩრდილო-აღმოსავლეთით. ესტუარის სანაპირო ზოლი არგენტინისა და ურუგვაის ყველაზე მჭიდროდ დასახლებულ არეალს წარმოადგენს.[2]

გეოგრაფთა ნაწილი რიო-დე-ლა-პლატას ატლანტის ოკეანის განაპირა ზღვად ან ყურედ მიიჩნევს, მეორე ნაწილს კი ის მდინარედ მიაჩნია.[2] თუ ამ უკანასკნელებს დავეთანხმებით, მაშინ რიო-დე-ლა-პლატა მსოფლიოში ყველაზე განიერი მდინარე გამოდის, მაქსიმალური სიგანით 220 კმ და საერთო ფართობით 35 000 კმ². [2]

მიუხედავად ამისა, რიო-დე-ლა-პლატა ყველანაირად ამჟღავნებს ესტუარის თვისებებს, აქ მტკნარი წყალი და ზღვის წყალი ერთამნეთშია შერეული. მტკნარი წყალი ესტუარში მდინარე ურუგვაისა და პარანას ჩამოაქვთ, მათ შორის პარანა მსოფლიოს ერთ-ერთ უგრძეს მდინარეა. ბოლო დროს, ესტუარში შეინიშნება მოქცევა, რომელიც პარანისა და ურუგვაის სიღრმეშიც კი აღწევს.[2]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Fossati, Monica. Salinity Simulations of the Rio de la Plata. International Conference on Estuaries and Coasts. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 11 August 2010.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Río de la Plata. ბრიტანიკა. ციტირების თარიღი: 11 August 2010.