უზეირ ჰაჯიბეკოვი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
მ ბოტი: რჩეული სტატიის ბმული გვერდისათვის az:Üzeyir Hacıbəyov; cosmetic changes |
||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:First "Majnun" of "Leyli and Majnun" opera - G.Sarabsky, Baku. 1908.jpg|მინი|ჰაჯიბეკოვი ოპერაში „ლეილი და მჯნუნი“, [[ბაქო]], [[1908]]]] |
[[ფაილი:First "Majnun" of "Leyli and Majnun" opera - G.Sarabsky, Baku. 1908.jpg|მინი|ჰაჯიბეკოვი ოპერაში „ლეილი და მჯნუნი“, [[ბაქო]], [[1908]]]] |
||
'''უზეირ აბდულ ჰუსეინ-ოღლუ ჰაჯიბეკოვი''' (დ. 5 სექტემბერი/[[17 სექტემბერი]], [[1885]], სოფ. [[აღჯაბადი]], შუშის მახლობლად — გ. [[23 ნოემბერი]], [[1948]], [[ბაქო]]), [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]] კომპოზიტორი და საზოგადო მოღვაწე, სსრკ სახალხო არტისტი ([[1938]]), [[აზერბაიჯანი |
'''უზეირ აბდულ ჰუსეინ-ოღლუ ჰაჯიბეკოვი''' (დ. 5 სექტემბერი/[[17 სექტემბერი]], [[1885]], სოფ. [[აღჯაბადი]], შუშის მახლობლად — გ. [[23 ნოემბერი]], [[1948]], [[ბაქო]]), [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელი]] კომპოზიტორი და საზოგადო მოღვაწე, სსრკ სახალხო არტისტი ([[1938]]), [[აზერბაიჯანი]]ს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი ([[1945]]). აზერბაიჯანის პროფესიული მუსიკის ფუძემდებელი. |
||
==ბიოგრაფია== |
== ბიოგრაფია == |
||
სწავლობდა [[მოსკოვი |
სწავლობდა [[მოსკოვი]]ს ფილარმონიული საზოგადოების სამუსიკო კურსებზე და [[პეტერბურგი]]ს [[კონსერვატორია]]ში ([[1914]]). ჰაჯიბეკოვის პირველმა [[ოპერა]]მ "ლეილი და მაჯნუნი" ([[1908]]) საფუძველი ჩაუყარა მუღამური ოპერის ჟანრს აზერბაიჯანულ მუსიკაში. მასვე ეკუთვნის ოპერები: "ასლი და ქერემი" ([[1912]]), "შაჰ აბასი და ხურშიდ ბანუ" ([[1912]], ორივე მუღამური), აგრეთვე მისი შემოქმედების მწვერვალი ოპერა "ქოროღლუ" ([[1937]], სსრკ სახელმწიფო პრემია, [[1941]]); ოპერეტები: "ცოლი და ქმარი" ([[1900]]), "ეს თუ არა, ის" ([[1910]]), "არშინ მალ ალან" ([[1913]], ამავე სახელმწიფო ფილმისათვის [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]], [[1946]]). ჰაჯიბეკოვი ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას, [[1938]]-[[1948]] იყო აზერბაიჯანის კონსერვატორიის (ჰაჯიბეკოვის სახელობისაა [[1949]]-იდან) [[პროფესორი]] და დირექტორი. [[1931]] ჩამოაყალიბა ხალხურ საკრავთა ორკესტრი, [[1936]] - სახელმწიფო [[გუნდი]]. [[1945]]-იდან ხელმძღვანელობდა აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის ხელოვნების სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტს. ჰაჯიბეკოვს ეკუთვნის აგრეთვე კანტატა "სამშობლო და ფრონტი", რომანს-ღაზალების ნიზამის ლექსებზე: "სენსიზი" ("უშენოდ") და "სევგილი ჯანანი" ("სატრფო"). ჰაჯიბეკოვი ავტორია აზერბაიჯანის სახელმწიფო ჰიმნისა ([[1945]]), [[სსრკ]] I და II მოწვევების უმაღლესი საბჭოს [[დეპუტატი]]. დაჯილდოებულია [[ლენინის ორდენი]]თ, [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]თა და მედლებით. |
||
==ლიტერატურა== |
== ლიტერატურა == |
||
*''Абасов Э.'', Оперы и музыкальные комедии Узеира Гаджибекова, Баку, 1961 |
* ''Абасов Э.'', Оперы и музыкальные комедии Узеира Гаджибекова, Баку, 1961 |
||
* ''Виноградов В.'', Узеир Гаджибеков и азербайджанская музыка М., 1938; |
* ''Виноградов В.'', Узеир Гаджибеков и азербайджанская музыка М., 1938; |
||
* ''Касимов К.'', Узеир Гаджибеков, М., 1945 |
* ''Касимов К.'', Узеир Гаджибеков, М., 1945 |
||
ხაზი 18: | ხაზი 18: | ||
[[კატეგორია:დაბადებული 1885]] |
[[კატეგორია:დაბადებული 1885]] |
||
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1948]] |
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1948]] |
||
{{Link FA|az}} |
|||
{{Link FA|ru}} |
{{Link FA|ru}} |
18:23, 14 მაისი 2014-ის ვერსია
უზეირ აბდულ ჰუსეინ-ოღლუ ჰაჯიბეკოვი (დ. 5 სექტემბერი/17 სექტემბერი, 1885, სოფ. აღჯაბადი, შუშის მახლობლად — გ. 23 ნოემბერი, 1948, ბაქო), აზერბაიჯანელი კომპოზიტორი და საზოგადო მოღვაწე, სსრკ სახალხო არტისტი (1938), აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1945). აზერბაიჯანის პროფესიული მუსიკის ფუძემდებელი.
ბიოგრაფია
სწავლობდა მოსკოვის ფილარმონიული საზოგადოების სამუსიკო კურსებზე და პეტერბურგის კონსერვატორიაში (1914). ჰაჯიბეკოვის პირველმა ოპერამ "ლეილი და მაჯნუნი" (1908) საფუძველი ჩაუყარა მუღამური ოპერის ჟანრს აზერბაიჯანულ მუსიკაში. მასვე ეკუთვნის ოპერები: "ასლი და ქერემი" (1912), "შაჰ აბასი და ხურშიდ ბანუ" (1912, ორივე მუღამური), აგრეთვე მისი შემოქმედების მწვერვალი ოპერა "ქოროღლუ" (1937, სსრკ სახელმწიფო პრემია, 1941); ოპერეტები: "ცოლი და ქმარი" (1900), "ეს თუ არა, ის" (1910), "არშინ მალ ალან" (1913, ამავე სახელმწიფო ფილმისათვის სსრკ სახელმწიფო პრემია, 1946). ჰაჯიბეკოვი ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას, 1938-1948 იყო აზერბაიჯანის კონსერვატორიის (ჰაჯიბეკოვის სახელობისაა 1949-იდან) პროფესორი და დირექტორი. 1931 ჩამოაყალიბა ხალხურ საკრავთა ორკესტრი, 1936 - სახელმწიფო გუნდი. 1945-იდან ხელმძღვანელობდა აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის ხელოვნების სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტს. ჰაჯიბეკოვს ეკუთვნის აგრეთვე კანტატა "სამშობლო და ფრონტი", რომანს-ღაზალების ნიზამის ლექსებზე: "სენსიზი" ("უშენოდ") და "სევგილი ჯანანი" ("სატრფო"). ჰაჯიბეკოვი ავტორია აზერბაიჯანის სახელმწიფო ჰიმნისა (1945), სსრკ I და II მოწვევების უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. დაჯილდოებულია ლენინის ორდენით, შრომის წითელი დროშის ორდენითა და მედლებით.
ლიტერატურა
- Абасов Э., Оперы и музыкальные комедии Узеира Гаджибекова, Баку, 1961
- Виноградов В., Узеир Гаджибеков и азербайджанская музыка М., 1938;
- Касимов К., Узеир Гаджибеков, М., 1945
- ქსე, ტ. 11, გვ. 610, თბ., 1987