აკაკი წერეთელი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
Cosmeticer (განხილვა | წვლილი) მ Robot: Cosmetic changes |
დასუფთავებ, replaced: რაიონ → მუნიციპალიტეტ (2) using AWB |
||
| ხაზი 7: | ხაზი 7: | ||
| ფსევდონიმი = |
| ფსევდონიმი = |
||
| დაბადების თარიღი = [[21 ივნისი]], [[1840]] |
| დაბადების თარიღი = [[21 ივნისი]], [[1840]] |
||
| დაბადების ადგილი = სოფ. [[სხვიტორი]], ახლანდელი [[საჩხერე|საჩხერის |
| დაბადების ადგილი = სოფ. [[სხვიტორი]], ახლანდელი [[საჩხერე|საჩხერის მუნიციპალიტეტი]] |
||
| გარდაცვალების თარიღი = [[8 თებერვალი]], [[1915]] |
| გარდაცვალების თარიღი = [[8 თებერვალი]], [[1915]] |
||
| გარდაცვალების ადგილი = სოფ. [[სხვიტორი]] |
| გარდაცვალების ადგილი = სოფ. [[სხვიტორი]] |
||
| ხაზი 25: | ხაზი 25: | ||
}} |
}} |
||
'''აკაკი როსტომის ძე წერეთელი''' (დ. [[21 ივნისი]], [[1840]], სოფ. [[სხვიტორი]], ახლანდელი [[საჩხერე|საჩხერის |
'''აკაკი როსტომის ძე წერეთელი''' (დ. [[21 ივნისი]], [[1840]], სოფ. [[სხვიტორი]], ახლანდელი [[საჩხერე|საჩხერის მუნიციპალიტეტი]] ― გ. [[8 თებერვალი]], [[1915]], იქვე), დიდი [[ქართველები|ქართველი]] პოეტი, მწერალი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი. |
||
დაიბადა ზემო [[იმერეთი|იმერეთის]] შეძლებული თავადის '''როსტომ წერეთლის''' ოჯახში. დედა ― '''ეკატერინე აბაშიძე''' ― [[იმერეთის სამეფო|იმერეთის]] მეფის [[სოლომონ I|სოლომონ I-ის]] შვილიშვილის შვილი იყო. წერეთელმა ბავშვობის წლები სოფ. [[სავანე]]ში, გლეხის ოჯახში, ძიძასთან გაატარა. |
დაიბადა ზემო [[იმერეთი|იმერეთის]] შეძლებული თავადის '''როსტომ წერეთლის''' ოჯახში. დედა ― '''ეკატერინე აბაშიძე''' ― [[იმერეთის სამეფო|იმერეთის]] მეფის [[სოლომონ I|სოლომონ I-ის]] შვილიშვილის შვილი იყო. წერეთელმა ბავშვობის წლები სოფ. [[სავანე]]ში, გლეხის ოჯახში, ძიძასთან გაატარა. |
||
| ხაზი 48: | ხაზი 48: | ||
== ლიტერატურა == |
== ლიტერატურა == |
||
* [[პავლე ინგოროყვა|'''ინგოროყვა, პ.''']]: ახალი ქართული ლიტერატურის ფუძემდებელნი : [[ნიკოლოზ ბარათაშვილი]], [[ილია ჭავჭავაძე]], |
* [[პავლე ინგოროყვა|'''ინგოროყვა, პ.''']]: ახალი ქართული ლიტერატურის ფუძემდებელნი : [[ნიკოლოზ ბარათაშვილი]], [[ილია ჭავჭავაძე]], აკაკი წერეთელი - თბილისი : მერანი, [[1983]] |
||
* ''აბაშიძე კ.,'' ეტიუდები XIX საუკუნის ქართლი ლიტერატურის შესახებ, თბ., 1970; |
* ''აბაშიძე კ.,'' ეტიუდები XIX საუკუნის ქართლი ლიტერატურის შესახებ, თბ., 1970; |
||
* ''ასათიანი გ.,'' სათავეებთან, თბ., 1982; |
* ''ასათიანი გ.,'' სათავეებთან, თბ., 1982; |
||
| ხაზი 64: | ხაზი 64: | ||
{{ვიკიციტატა}} |
{{ვიკიციტატა}} |
||
{{commonscat|Akaki Tsereteli|აკაკი წერეთელი}} |
{{commonscat|Akaki Tsereteli|აკაკი წერეთელი}} |
||
* [http://lit.400.ge/board/1-1-0-62 აკაკის შემოქმედება 400.ge-ზე.] |
* [http://lit.400.ge/board/1-1-0-62 აკაკის შემოქმედება 400.ge-ზე.] |
||
* [http://testireba.ge/authors/author.aspx?AuthorId=4 აკაკი წერეთლის შემოქმედება] |
* [http://testireba.ge/authors/author.aspx?AuthorId=4 აკაკი წერეთლის შემოქმედება] |
||
| ხაზი 71: | ხაზი 70: | ||
* [http://burusi.wordpress.com/literature/akaki-tsereteli/ აკაკი წერეთლის ცხოვრება, შემოქმედება] |
* [http://burusi.wordpress.com/literature/akaki-tsereteli/ აკაკი წერეთლის ცხოვრება, შემოქმედება] |
||
* [http://lib.ge/body_text.php?5436] |
* [http://lib.ge/body_text.php?5436] |
||
* [http://lib.ge/body_text.php?5226] |
* [http://lib.ge/body_text.php?5226] |
||
{{DEFAULTSORT:წერეთელი, აკაკი}} |
{{DEFAULTSORT:წერეთელი, აკაკი}} |
||
[[კატეგორია:ქართველები]] |
[[კატეგორია:ქართველები]] |
||
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] |
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] |
||
06:17, 20 ივნისი 2010-ის ვერსია
| აკაკი წერეთელი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 21 ივნისი, 1840 |
| დაბადების ადგილი | სოფ. სხვიტორი, ახლანდელი საჩხერის მუნიციპალიტეტი |
| გარდაცვალების თარიღი | 8 თებერვალი, 1915 |
| გარდაცვალების ადგილი | სოფ. სხვიტორი |
| დასაფლავებულია | მთაწმინდის პანთეონი |
| საქმიანობა | პოეტი, მწერალი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე |
| ენა | ქართული ენა |
| ეროვნება | ქართველი |
| მოქალაქეობა | რუსეთის იმპერია |
| ალმა-მატერი | სანქტ-პეტერბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |
| პერიოდი | 1859 - 1914 |
| დებიუტი | საიდუმლო ბარათო |
| Magnum opus | განთიადი, გამზრდელი, თორნიკე ერისთავი |
| მეუღლე | ნატალია ბაზილევსკაია |
| შვილ(ებ)ი | ალექსი წერეთელი |
|
გავლენა მოახდინეს | |
|
გავლენა მოახდინა | |
| ხელმოწერა |
 |
აკაკი როსტომის ძე წერეთელი (დ. 21 ივნისი, 1840, სოფ. სხვიტორი, ახლანდელი საჩხერის მუნიციპალიტეტი ― გ. 8 თებერვალი, 1915, იქვე), დიდი ქართველი პოეტი, მწერალი, პუბლიცისტი და საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი.
დაიბადა ზემო იმერეთის შეძლებული თავადის როსტომ წერეთლის ოჯახში. დედა ― ეკატერინე აბაშიძე ― იმერეთის მეფის სოლომონ I-ის შვილიშვილის შვილი იყო. წერეთელმა ბავშვობის წლები სოფ. სავანეში, გლეხის ოჯახში, ძიძასთან გაატარა.
ბიოგრაფია
განათლება
აკაკი წერეთელი 1852-იდან ქუთაისის კლასიკურ გიმნაზიაში სწავლობდა, 1859-იდან კი პეტერბურგის უნივერსიტეტის აღმოსავლური ენების ფაკულტეტზე, რომელიც 1863 წელს დაამთავრა კანდიდატის ხარისხით.
სალიტერატურო და საზოგადოებრივი მოღვაწეობა
ლექსების წერა აკაკი წერეთელმა ჯერ კიდევ ყრმობის ასაკში დაიწყო, 1859 წელს იგი უკვე რამდენიმე დაბეჭდილი ლექსის ავტორი იყო, ხოლო 1860 წელს გამოქვეყნებულმა ლირიკულმა ლექსმა ― "საიდუმლო ბარათი", რომელიც იმთავითვე სიმღერადაც გავრცელდა, ახალგაზრდა პოეტს ფართო პოპულარობა მოუტანა.
მიუხედავად მატერიალური ხელმოკლეობისა, აკაკი წერეთელი არასდროს შესულა სახელმწიფო სამსახურში. მას უდიდესი დამსახურება მიუძღვის "ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების" დაარსებასა და მის მრავალმხრივ კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობაში, ქართული დრამატული საზოგადოების შექმნასა და მუშაობაში, ქართული ჟურნალისტიკის განვითარებაში, როგორც უაღრესად ნაყოფიერი და მნიშვნელოვანი პუბლიცისტური მოღვაწეობით, ისე ყოველთვიური ჟურნალის "აკაკის თვიური კრებული" (1897-1900) დაარსებით. იგი რედაქტორობდა აგრეთვე სატირულ-იუმორისტულ ჟურნალს "ხუმარა", რომლის ანტიცარისტული და ეროვნული მიმართულების გამო დაპატიმრებულიც კი იყო (1907). ილია ჭავჭავაძესთან ერთად აკაკი წერეთელი სათავეში ჩაუდგა ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობას საქართველოში და სიტყვით თუ საქმით, დაუცხრომლად, მიზანდასახულად იღვწოდა ქართველი ხალხის სულიერი აღორძინებისათვის, მასში ეროვნული თვითშეგნების ამაღლებისათვის. სწორედ ეროვნული მოტივი იმთავითვე იქცა აკაკი წერეთლის შემოქმედების ლაიტმოტივად.
წერეთლის შემოქმედებამ წარუშლელი კვალი დასტოვა ქართველი ხალხის სულიერი კულტურის ისტორიაში. მან ახალი ეტაპი შექმნა ქართული მხატვრული სიტყვის განვითარებაში, რამაც პოეტს, ილია ჭავჭავაძესთან ერთად, კანონიერად დაუმკვიდრა ახალი ქართული ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებლისა და თანამედროვე ქართული სალიტერატურო ენის რეფორმატორის სახელი.
ქართველმა ხალხმა სიცოცხლეშივე შერაცხა წერეთელი ჭეშმარიტად სახალხო პოეტად. საყოველთაო აღიარების ნათელი დადასტურება იყო მისი შემოქმედებითი და საზოგადოებრივი მოღვაწეობის 50-ე წლისთავისადმი მიძღვნილი საიუბილეო საღამო (1908), რომელიც, ისევე როგორც პოეტის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში (1912), გრანდიოზულ ეროვნულ დღესასწაულად გადაიქცა.
აკაკი წერეთელი გარდაიცვალა 75 წლის ასაკში. დაკრძალულია თბილისში, საზოგადო მოღვაწეთა მთაწმინდის პანთეონში.
ლიტერატურა
- ინგოროყვა, პ.: ახალი ქართული ლიტერატურის ფუძემდებელნი : ნიკოლოზ ბარათაშვილი, ილია ჭავჭავაძე, აკაკი წერეთელი - თბილისი : მერანი, 1983
- აბაშიძე კ., ეტიუდები XIX საუკუნის ქართლი ლიტერატურის შესახებ, თბ., 1970;
- ასათიანი გ., სათავეებთან, თბ., 1982;
- ასათიანი ლ., ცხოვრება აკაკი წერეთლისა, გამოც., მე-2, თბ., 1965;
- გაჩეჩილაძე ა., აკაკი წერეთელი, თბ., 1966;
- ზანდუკელი მ., თხზულებანი, ტ. 2 - ახალი ქართული ლიტერატურა, თბ., 1972;
- კოტეტიშვილი ვ., ქართული ლიტერატურის ისტორია (XIX ს.), თბ., 1959;
- მახარაძე ა., ნარკვევები ქართული ლიტერატურის ისტორიიდან, გამოც. მე-3, ტ. 1, თბ., 1972;
- ქართული ლიტერატურის ისტორია, ტ. 4, თბ., 1974;
- ხინთიბიძე ა., აკაკის ლექსი, თბ., 1972;
- ჯიბლაძე გ., კრიტიკული ეტიუდები, ტ. 1, 4, თბ., 1958, 1963
- აბაშიძე გიორგი, ქსე, ტ. 11, გვ. 304, თბ., 1987
რესურსები ინტერნეტში
