აშური (ქალაქი): განსხვავება გადახედვებს შორის

აშური
აშური*
იუნესკოს მსოფლიო ; მემკვიდრეობის ძეგლი
ქვეყანა	ერაყი
ტიპი	კულტურული
კრიტერიუმები	iii, iv
სია	[1]
რეგიონი**	აზია
კოორდინატები	35°27′24″ ჩ. გ. 43°15′45″ ა. გ. / 35.45667° ჩ. გ. 43.26250° ა. გ.
	გაწევრიანების ისტორია
გაწევრიანება	2003 (27-ე სესია)
ნომერი	1130
	* იხ. ინგლ. სახელი UNESCO-ს სიაში.; ** იუნესკოს მიერ კლასიფიცირებული რეგიონი.

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

13:30, 20 აპრილი 2010-ის ვერსია

აშური - ანტიკური ასურეთის ერთ-ერთი დედაქალაქი. მდებარეობს მდინარე ტიგრის დასავლეთ ნაწილში, თანამედროვე ერაყის ტერიტორიაზე. სახელი „აშური“ მომდინარეობს ასურეთის ღვთაების ასურისგან]]. ასური მიიჩნეოდა ასურეთის მთავარ ღმერთად და მესოპოტამიურ მითოლოგიაში გათანასწორებული იყო ბაბილონელების მთვარ ღმერთთან - მარდუქთან.

მიხედავად იმისა, რომ 2003 წელს ერაყში მიმდინარეობდა საბრძოლო მოქმედებები, მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ორგანიზაცია – იუნესკო – შევიდა ერაყში და მოკლე ნუსხა გააკეთა აშურის შესახებ.

აშურის ადგილმდებარეობის გამოკვლევა დაიწყო 1898 წელს გერმანელი არქეოლოგების მიერ. არქეოლოგიური გათხრები დაიწყო 1900 წელს ფრიდრიხ დელიჩის მეთაურობით, რომელიც გაგრძელდა 1903-1913 წლებში გერმანიის აღმოსავლეთმცოდნეობის გუნდის მიერ რობერტ კოლდევის ხელმძღვანელობით, მოგვიანებით კი ვოლტერ ანდრეს მიერ. ცოტა მოგვიანებით აშურის არქეოლოგიური გათხრები აწარმოა მიუნხენის უნივერსიტეტმა და ბავარიის კულტურის სამინისტრომ 1990 წელს. 1988-1989 წლებში აშურის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური ძეგლები მუშავდებოდა რ. დიტმენის სახელით, გერმანული კვლევის საფუძველზე.

აშური იყო სახელი, რომელიც იმართებოდა ქალაქის „ღვთებრივი მზრუნველობით“. მოგვიანებით იგი ასურულ ლიტერატურაში გამოჩნდა შემდეგი ფორმით ან-სარ, რომელიც სავარაუდოდ იკითხებოდა როგორც აშური. ღვთაების სახელი დაწერილია როგორც A-sur ან As-sur და ნეო-ასურელები ხშირად ამოკლებდნენ მას როგორც As.

ეს სახელი ძირითადად გამოხატავდა ზეცის პატრონის ღვთაების An-sar-ის სახელს, განსხვავებით დედამიწის მეპატრონის ღვთაების Ki-sar-გან.

არქეოლოგიამ გამოააშკარავა, რომ აშურის ტერიტორია დაპყრობილი იყო ქრისტეს შობამდე III ათასწლეულის შუა პერიოდში. ეს იყო შუმერულ პერიოდში, სანამ ასურული სახელმწიფო წარმოიქმნებოდა. ნეო-შუმერული ურის III დინასტიის კოლაფსის შემდეგ (ძვ. წ. 1940 წ.) ასურეთში სწრაფად იწყო განვითარება ვაჭრობამ. სავაჭრო მარშრუტი შეადგენდა მანძილს აშურიდან ანატოლიამდე, სადაც ასურელმა ვაჭრებმა დააარსეს სავაჭრო კოლონიები. ეს აზიური კოლონიები იწოდებოდა როგორც „Karum” რომლებიც ძირითადად ვაჭრობდნენ ბამბაზე და თუნუქზე.

პირველი დიდი ტაძრები აღმართული იყო ასურეთში. ეს იყო ღმერთ „Assur”-ის და ამინდის ღვთაების „Adad“-ის ტაძრები. სწორედ ამ პერიოდში დაიწყო პირველი ციხესიმაგრეების მშენებლობა. აშური იყო შამშიადადის სახელმწიფოს დედაქალაქი ძვ. წ. 1813-1781 წლებში. მან განავრცო ქალაქის ძალაუფლება და გავლენა მდინარე ტიგრის ველამდე. ამ პერიოდში დიდი სამეფო სასახლე იქნა აშენებული. სახელმწიფომ არსებობა დაასრულა, მაშინ როდესაც ხამურაბმა (Hammurabi) აშურის ტერიტორია თავის სახელმწიფოს შეუერთა შამშიადადის სიკვდილის შემდეგ.

ასურეთმა დამოუკიდებლობა დაიბრუნა ძვ. წ. XIV საუკუნეში. ნეო-ასურულ პერიოდში სამეფო რეზიდენცია გადავიდა სხვა ასურულ სახელმწიფოში ძვ. წ. 912-859 წლებში. Ashur-hasir-pall II (884-859 წლებში ჩვ. წ. აღ-მდე) დედაქალაქი აშურიდან ქალაქ Kalhu-ში გადაიტანა, მაგრამ მიუხედავად ამისა აშური კვლავ რჩებოდა იმპერიის რელიგიურ ცენტრად, ეროვნული ღმერთის აშურის ტაძრის გამო.

ძვ. წ. 100 წლიდან ახ. წ. 270 წლამდე აშური მნიშვნელოვანი მმართველი ცენტრი გახდა. ასუროლოგი სიმო პარპოლას მიხედვით ქალაქს შეიძლება ჰქონოდა ავტონომიის სახელი.

აშური შეტანილია იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში, რომელიც წარმოადგენს ძველ არქეოლოგიურ მხარეს.

ეს სტატია ერაყისა და ერაყელების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში.

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
-{{სტილი}}
 {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი
 |სახელი = აშური
@@ ხაზი 20: / ხაზი 19: @@
 }}
 {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1130}}
-აშური, მდებარეობს მდინარე ტიგრის დასავლეთ ნაწილში. აშური ანტიკური ასურეთის ერთ-ერთი დედაქალაქი იყო. იგი ამჟამად თანამედროვე [[ერაყი]]ს ტერიტორიაზე მდებარეობს. სახელი „აშური“ გამომდინარეობს ასურეთის ღვთაების [[ასური|ასურისგან]]. ასური მიიჩნეოდა ასურეთის მთავარ ღმერთად და მესოპოტამიურ მითოლოგიაში იგი გათანასწორებული იყო ბაბილონელების მთვარ ღმერთთან - მარდუქთან.
+აშური -  ანტიკური [[ასურეთი]]ს ერთ-ერთი [[დედაქალაქი]]. მდებარეობს [[მდინარე]] [[ტიგრი]]ს დასავლეთ ნაწილში, თანამედროვე [[ერაყი]]ს ტერიტორიაზე. სახელი „აშური“ მომდინარეობს ასურეთის ღვთაების [[ასური]]სგან]]. ასური მიიჩნეოდა ასურეთის მთავარ ღმერთად და მესოპოტამიურ მითოლოგიაში გათანასწორებული იყო ბაბილონელების მთვარ ღმერთთან - [[მარდუქი|მარდუქთან]].
-მიხედავად იმისა, რომ 2003 წელს ერაყში მიმდინარეობდა საბრძოლო მოქმედებები, მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ორგანიზაცია ([[იუნესკო]]) შევიდა ერაყში და მოკლე ნუსხა გააკეთა აშურის შესახებ.
+მიხედავად იმისა, რომ [[2003]] წელს ერაყში მიმდინარეობდა საბრძოლო მოქმედებები, მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ორგანიზაცია – [[იუნესკო]] –  შევიდა ერაყში და მოკლე ნუსხა გააკეთა აშურის შესახებ.
-აშურის ადგილმდებარეობის გამოკვლევა დაიწყო [[1898]] წელს გერმანელი არქეოლოგების მიერ. არქეოლოიური გათხრები დაიწყო 1900 წელს [[ფრიდრიხ დელიჩი]]ს მეთაურობით, რომელიც გაგრძელდა 1903-1913 წლებში გერმანიის აღმოსავლეთმცოდნეობის გუნდის მიერ [[რობერტ კოლდევი]]ს ხელმძღვანელობით, მოგვიანებით კი [[ვოლტერ ანდრე]]ს მიერ. ცოტა მოგვიანებით აშურის არქეოლოგიური გათხრები აწარმოა მიუნხენის უნივერსიტეტიმა და ბავარიის კულტურულმა სამინისტრომ 1990 წელს. 1988-1989 წლებში აშურის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური ძეგლები მუშავდებოდა რ.დიტმენის სახელით, გერმანული კვლევის საფუძველზე.
+აშურის ადგილმდებარეობის გამოკვლევა დაიწყო [[1898]] წელს გერმანელი არქეოლოგების მიერ. არქეოლოგიური გათხრები დაიწყო [[1900]] წელს [[ფრიდრიხ დელიჩი]]ს მეთაურობით, რომელიც გაგრძელდა [[1903]]-[[1913]] წლებში გერმანიის აღმოსავლეთმცოდნეობის გუნდის მიერ [[რობერტ კოლდევი]]ს ხელმძღვანელობით, მოგვიანებით კი [[ვოლტერ ანდრე]]ს მიერ. ცოტა მოგვიანებით აშურის არქეოლოგიური გათხრები აწარმოა [[მიუნხენი]]ს უნივერსიტეტმა და ბავარიის კულტურის სამინისტრომ [[1990]] წელს. [[1988]]-[[1989]] წლებში აშურის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური ძეგლები მუშავდებოდა რ. დიტმენის სახელით, გერმანული კვლევის საფუძველზე.
 აშური იყო სახელი, რომელიც იმართებოდა ქალაქის „ღვთებრივი  მზრუნველობით“. მოგვიანებით იგი ასურულ ლიტერატურაში გამოჩნდა შემდეგი ფორმით ან-სარ, რომელიც სავარაუდოდ იკითხებოდა როგორც აშური. ღვთაების სახელი დაწერილია როგორც A-sur ან As-sur და ნეო-ასურელები ხშირად ამოკლებდნენ მას როგორც As.
 ეს სახელი ძირითადად გამოხატავდა ზეცის პატრონის  ღვთაების An-sar-ის სახელს, განსხვავებით დედამიწის მეპატრონის ღვთაების Ki-sar-გან.
-არქეოლოგიამ გამოააშკარავა, რომ აშურის ტერიტორია დაპყრობილი იყო ქრისტეს შობამდე მესამე ათასწლეულის შუა პერიოდში. ეს იყო შუმერულ პერიოდში, სანამ ასურული სახელმწიფო წარმოიქმნებოდა.
-ნეო-სუმერული Ur-III დინასტიის კოლაფსის შემდეგ (1940 წ. ჩვ. წ. აღ-მდე) ასურეთში სწრაფად იწყო განვითარება ვაჭრობამ. სავაჭრო მარშრუტი შეადგენდა მანძილს აშურიდან ანატოლიამდე, სადაც ასურელმა ვაჭრებმა დააარსეს სავაჭრო კოლონიები. ეს აზიური კოლონიები იწოდებოდა როგორც „Karum” რომლებიც ძირითადად ვაჭრობდნენ ბამბაზე და თუნუქზე.
-პირველი დიდი ტაძრები აღმართული იყო ასურეთში. ეს იყო ღმერთ „Assur”-ის და ამინდის ღვთაების „Adad“-ის ტაძრები. სწორედ ამ პერიოდში დაიწყო პირველი ციხესიმაგრეების მშენებლობა.
-აშური იყო Shamshi-Adad სახელმწიფოს დედაქალაქი ქრისტეს შობამდე 1813-1781 წლებში. მან განავრცო ქალაქის ძალაუფლება და გავლენა მდინარე ტიგრის ველამდე. ამ პერიოდში დიდი სამეფო სასახლე იქნა აშენებული. ამ სახელმწიფომ არსებობა დაასრულა, მაშინ როდესაც ხამურაბმა (Hammurabi) ბაბილონიდან ეს ქალაქი (აშურის ტერიტორია) თავის სახელმწიფოს შეუერთა Shamshi-Adad-ის სიკვდილის შემდეგ.
+[[არქეოლოგია]]მ გამოააშკარავა, რომ აშურის ტერიტორია დაპყრობილი იყო [[ქრისტე]]ს შობამდე III ათასწლეულის შუა პერიოდში. ეს იყო შუმერულ პერიოდში, სანამ ასურული სახელმწიფო წარმოიქმნებოდა.
-ასურეთმა დამოუკიდებლობა დაიბრუნა ქრისტეს შობამდე  მე-14 საუკუნეში. ნეო-ასურულ პერიოდში სამეფო რეზიდენცია გადავიდა სხვა ასურულ სახელმწიფოში 912-859 წლებში ქრისტეს შობამდე. Ashur-hasir-pall II (884-859 წლებში ჩვ. წ. აღ-მდე) დედაქალაქი აშურიდან ქალაქ Kalhu-ში გადაიტანა, მაგრამ მიუხედავად ამისა აშური კვლავ რჩებოდა იმპერიის რელიგიურ ცენტრად, ეროვნული ღმერთის აშურის ტაძრის გამო.
+ნეო-შუმერული ურის III დინასტიის კოლაფსის შემდეგ ([[ძვ. წ. 1940]] წ.) ასურეთში სწრაფად იწყო განვითარება [[ვაჭრობა]]მ. სავაჭრო მარშრუტი შეადგენდა მანძილს აშურიდან ანატოლიამდე, სადაც ასურელმა ვაჭრებმა დააარსეს სავაჭრო კოლონიები. ეს აზიური კოლონიები იწოდებოდა როგორც „Karum” რომლებიც ძირითადად ვაჭრობდნენ ბამბაზე და თუნუქზე.
+პირველი დიდი ტაძრები აღმართული იყო ასურეთში. ეს იყო ღმერთ „Assur”-ის და ამინდის ღვთაების „Adad“-ის ტაძრები. სწორედ ამ პერიოდში დაიწყო პირველი ციხესიმაგრეების მშენებლობა.
-ქრისტეს შობამდე 100 წლიდან ჩვენი წელთაღრიცხვით 270 წლამდე აშური მნიშვნელოვანი მმართველი ცენტრი გახდა. ასუროლოგი სიმო პარპოლას  მიხედვით ქალაქს შეიძლება ჰქონოდა ავტონომიის სახელი.
+აშური იყო [[შამშიადადი]]ს სახელმწიფოს დედაქალაქი ძვ. წ. 1813-1781 წლებში. მან განავრცო ქალაქის ძალაუფლება და გავლენა მდინარე ტიგრის ველამდე. ამ პერიოდში დიდი სამეფო სასახლე იქნა აშენებული.  სახელმწიფომ არსებობა დაასრულა, მაშინ როდესაც [[ხამურაბი|ხამურაბმა]] (Hammurabi) აშურის ტერიტორია თავის სახელმწიფოს შეუერთა შამშიადადის სიკვდილის შემდეგ.
+ასურეთმა დამოუკიდებლობა დაიბრუნა [[ძვ. წ. XIV საუკუნე]]ში. ნეო-ასურულ პერიოდში სამეფო რეზიდენცია გადავიდა სხვა ასურულ სახელმწიფოში ძვ. წ. 912-859  წლებში. Ashur-hasir-pall II (884-859 წლებში ჩვ. წ. აღ-მდე) დედაქალაქი აშურიდან ქალაქ Kalhu-ში გადაიტანა, მაგრამ მიუხედავად ამისა აშური კვლავ რჩებოდა იმპერიის რელიგიურ ცენტრად, ეროვნული ღმერთის აშურის ტაძრის გამო.
-აშური შეტანილია იუნესკოში, მსოფიო კულტურული მემკვიდრეობის სიაში, რომელიც წარმოადგენს ძველ არქეოლოგიურ მხარეს.
+[[ძვ. წ. 100]] წლიდან ახ. წ.  [[270]] წლამდე აშური მნიშვნელოვანი მმართველი ცენტრი გახდა. ასუროლოგი სიმო პარპოლას  მიხედვით ქალაქს შეიძლება ჰქონოდა ავტონომიის სახელი.
+აშური შეტანილია [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] სიაში, რომელიც წარმოადგენს ძველ არქეოლოგიურ მხარეს.
+{{ესკიზი-ერაყი}}
+[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ერაყში]]
 [[als:Assur]]
@@ ხაზი 74: / ხაზი 76: @@
 [[vi:Assur]]
 [[zh:亚述古城]]
-[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ერაყში]]

აშური*
იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი
ქვეყანა	ერაყი
ტიპი	კულტურული
კრიტერიუმები	iii, iv
სია	[1]
რეგიონი**	აზია
კოორდინატები	35°27′24″ ჩ. გ. 43°15′45″ ა. გ. / 35.45667° ჩ. გ. 43.26250° ა. გ. / 35.45667; 43.26250
გაწევრიანების ისტორია
გაწევრიანება	2003 (27-ე სესია)
ნომერი	1130
საფრთხის ქვეშ	2003	-
* იხ. ინგლ. სახელი UNESCO-ს სიაში. ** იუნესკოს მიერ კლასიფიცირებული რეგიონი.