მავზოლეუმი „იმამ-ზადე“ (ბარდა)
 | ამ სტატიას გრამატიკის, სტილისა და მართლწერის გასწორება სჭირდება. |
| მავზოლეუმი «იმამ-ზადე» აზერ. İmamzadə türbəsi | |
|---|---|
 | |
| მდებარეობა |
ბარდა,  აზერბაიჯანი |
| არქიტექტორი | კერბალალი სეფიხან ყარაბაღი |
| სტილი | არანის არქიტექტურული სკოლა |
| გახსნის თარიღი | 1841 წელი |
| თარიღდება | XIV — XIX საუკუნეები |
| მდგომარეობა | მოქმედი |
მარდინის მავზოლეუმი "იმამ-ზადე" ან იბრაგიმის მეჩეთი (აზერ. Bərdə İmamzadə türbəsi) იმამზადეს მავზოლეუმი (Imamzadeh Mausoleum) მდებარეობს განჯაში, აზერბაიჯანში და წარმოადგენს შიიტური ისლამის ერთ-ერთ წმინდა რელიგიურ კომპლექსს. მავზოლეუმი აშენებულია VIII საუკუნის წმინდანის, იმამზადეს, საფლავზე, რომელიც სავარაუდოდ, ჰაზრეთ ალიის (მუჰამედის სიძე და პირველი შიიტი იმამი) შთამომავალი იყო.
არქიტექტურა და მნიშვნელობა
იმამზადეს მავზოლეუმი მრავალსაუკუნოვანი ისტორიის მქონე კომპლექსია, რომელიც გამოირჩევა აზერბაიჯანის ტრადიციული ისლამური არქიტექტურული სტილით. მავზოლეუმის ძირითადი ნაწილი აგებულია აგურისგან და მოპირკეთებულია ფერადი მოზაიკებითა და კერამიკული ფილებით, რაც განსაკუთრებით დახვეწილ და ელეგანტურ სახეს აძლევს ნაგებობას. კომპლექსი შედგება მეჩეთების, სამლოცველოების და სხვადასხვა დამხმარე ნაგებობებისგან.
მისი სიმბოლური და რელიგიური მნიშვნელობა განსაკუთრებით ძლიერია შიიტური მუსლიმებისთვის, რადგან იგი წმინდა ადგილია და ერთ-ერთი უმთავრესი სალოცავი სამხრეთ კავკასიაში. მავზოლეუმი ხშირად მოიზიდავს მომლოცველებს, რომლებიც ეძებენ სულიერ სიმშვიდეს და კურნებას.
ისტორიული მნიშვნელობა
იმამზადეს მავზოლეუმი საუკუნეების განმავლობაში იყო რელიგიური და კულტურული ცენტრი. მისი რესტავრაცია არაერთხელ განხორციელდა სხვადასხვა ისტორიული პერიოდების განმავლობაში, განსაკუთრებით კი შუა საუკუნეებსა და XX საუკუნეში. საბჭოთა პერიოდშიც კი, როდესაც ბევრი რელიგიური ნაგებობა განადგურდა, იმამზადეს მავზოლეუმმა თავისი ისტორიული და კულტურული მნიშვნელობა შეინარჩუნა.
დღესდღეობით, ეს მავზოლეუმი არა მხოლოდ რელიგიური ცენტრია, არამედ ტურისტული დანიშნულებაც, რაც ხაზს უსვამს მის კულტურულ და არქიტექტურულ მნიშვნელობას.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]აზერბაიჯანელი საბჭოთა ხელოვნებათმცოდნე ა. სალამზადე ამტკიცებდა, რომ თავდაპირველად იმამ-ზადე იყო მხოლოდ სამარხი. მან ეს ახსნა ინტერნეტში მეჰრაბის არქონით. მკვლევრის სიტყვებით, დორნის ინფორმაცია სარემონტო სამუშაოების შესახებ[1] პირდაპირ უკავშირდება სამარხის შეკეთებას, ვინაიდან მეჩეთი მოგვიანებით, 1868 წელს დაემატა.[2] მეჩეთი ააშენა არქიტექტორმა კერბალი სეფიხან ყარაბახმა. 1886 წლის «კავკასიურ კალენდარში» მოყვანილია ინფორმაცია მეჩეთის მშენებლობის შესახებ: «იმამ-ზადეს მავზოლეუმი ქალაქ ბარდას ჯავანშირის ოლქის ელისავეტპოლის გუბერნიაში მდებარეობს. 1868 წელს სამარხზე მიშენებულ იქნა მეჩეთი.»[3] 2014-2015 წლებში აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტთან არსებული ,,ცოდნის ფონდის" მიერ კომპლექსის ტერიტორიაზე ჩატარდა სარესტავრაციო სამუშაოები.[4]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Дорн Борис Андреевич Отчет об ученом путешествии по Кавказу и южному берегу Каспийского моря. — 1861 год
- ↑ Саламзаде, А. (1964). Архитектура Азербайджана XVI—XIX вв.. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР.
- ↑ Кавказский календар на 1886 г
- ↑ Подземные тайны Имамзаде заложили тяжелыми камнями